Komentarz do artykułu Katarzyny Sikory

Abstrakt

W swoim artykule Katarzyna Sikora przedstawia dobrze uzasadnione ujęcie znaczenia troski o dobro klienta oraz sposoby, w jakich pojęcie to jest uwzględniane w kodeksach etycznych psychologów i deklaracjach zasad etycznych w psychologii. Artykuł ukazuje, że odzwierciedleniem istoty postępowania zgodnego z etyką zawodową bywają dylematy moralne i że dobro klienta jest zwykle bardziej związane z wartościami aspiracyjnymi niż ze standardami normatywnymi. Autorka analizuje pojęcie dobra klienta w kodeksach etyczno-zawodowych jako powiązane bardziej z pojęciami korzyści i dobrostanu psychicznego niż z filozoficznymi koncepcjami dobra i zła. W artykule wskazano, że kodeksy etyczne powinny być tworzone lokalnie, gdyż każdej zasadzie trzeba nadać kształt kulturowy w ramach danego społeczeństwa; w tym miejscu Autorka odnotowuje ważną kwestię wpływów europejskich i północnoamerykańskich w aktualnych psychologicznych kodeksach etyczno-zawodowych na całym świecie. Jest w nim również mowa o wyzwaniu, jakie stanowi uniwersalizacja zasad etycznych, a także o perspektywach stworzenia wspólnej podstawy dla kodeksów etycznych w wielokulturowym kontekście. Wspomniany jest Meta-Kodeks Etyczny, przyjęty przez Europejską Federację Towarzystw Psychologicznych w roku 1995, który można również powiązać z „Protokołem porozumienia na rzecz zasad etycznych w praktyce zawodowej psychologów w państwach Mercosur i krajach stowarzyszonych”, podpisanym w Ameryce Południowej w roku 1997, który utrzymany był w tym samym duchu i zawierał podobne zasady. W artykule została też wspomniana Powszechna Deklaracja Zasad Etycznych Psychologów (The Universal Declaration of Ethical Principles for Psychologists, UDEPP), uchwalona w 2008 r., jej związek z prawami człowieka oraz możliwość uniwersalizacji etyki z uwzględnieniem różnic międzykulturowych. Omawiając ten proces, Autorka zwraca uwagę, że dla właściwego zrozumienia zasady troski należy uwzględnić nie tylko zasadę primum non nocere, lecz także zasadę maksymalizacji dobra klienta poprzez uszanowanie jego praw i godności zarówno w ich aspekcie indywidualnym, jak i społecznym.