Poczucie wyobcowania u rodziców osób chorych na schizofrenię paranoidalną

Anna Hunca-Bednarska

Anna Hunca-Bednarska Akademia Medyczna w Lublinie

Słowa kluczowe: schizofrenia; rodzice osób chorych; test Rorschacha; emocjonalność; egocentryczność

Abstrakt

Za pomocą projekcyjnego testu Hermanna Rorschacha przebadano 31 par rodziców mających dziecko chore na schizofrenię paranoidalną oraz 21 par rodziców mających tylko zdrowe dzieci. Obie grupy porównano pod kątem wysokości wskaźnika izolacji oraz wskaźnika egocentryczności. Wybrano te aspekty uzyskanych wyników, ponieważ odnoszą się one do postaw i odczuć związanych z relacjami społecznymi. Rodziny, w których pojawia się schizofrenia, nierzadko bowiem charakteryzują się zakłóceniami w procesie komunikowania się, wyizolowaniem społecznym i mniej wyraźnymi postawami prospołecznymi. Stwierdzono wyższe wartości indeksu izolacji w grupie rodziców mających chore dziecko (różnica zbliżała się do istotności). Przeanalizowano poszczególne składniki treści należące do indeksu izolacji. Okazało się, żc rodzice chorych dzieci, a zwłaszcza ojcowie, istotnie częściej mówili o widzianych w plamach chmurach oraz istotnie rzadziej w swoich wypowiedziach wykorzystywali kategorię treściową „człowiek”. Fakt ten może świadczyć o osobowościowym, a nic sytuacyjnym uwarunkowaniu poczucia izolacji. Wysokość wskaźnika egocentryczności nic różnicowała obu badanych grup. Poruszono także problem psychologicznej interpretacji różnej treści i cech wypowiedzi. Wskazano na potrzebę humanistycznych badań nad znaczeniami.

Bibliografia

Alanen, J. O. (2000). Schizofrenia. Jej przyczyny i leczenie dostosowane do potrzeb. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Buczyńska-Garewicz, H. (2006). Miejsce, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni. Kraków: Universitas.
Burdryna-Dawidowski, P., Roztworowska, M., de Barbaro, B., Wojnar, M. (1991). The concept of expressed emotions in a cultural context: A Polish perspective. Kraków: Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Sekcja Psychoterapii. Psychoterapia, s. 85-89.
Exner, J. E. (2003). The Rorschach. A comprehensive system. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Grzywak-Kaczyńska, M. (1978). Podręcznik do metody Rorschacha. Warszawa: Wyd. Akcydensowe.
Haman, M. (1985). Kultura jako ponadindywidualna reprezentacja poznawcza. Studia Psychologiczne, 23, 1-2, 57-76.
Hirsch, S. R., Leff, J. P. (1975). Abnormalities in parents of schizophrenics. London–New York–Toronto: Oxford University Press.
Holt, R. R. (1975) (red.). Diagnostics Psychological Testing. New York: International Universities Press, INC.
Holt, R. R., Havel, J. (1960). Method for assessing primary and secondary process in the Rorschach. W: M. A. Rickers-Ovsiankina (red.), Rorschach psychology (s. 263-315). New York: J. Wiley.
Hunca-Bednarska, A. (2006). Wypowiedzi dotyczące ludzi spostrzeganych na trzeciej tablicy testu Hermanna Rorschacha. Badanie rodziców osób chorych na schizofrenię paranoidalną. Badania nad schizofrenią, 7, 259-267.
Hunca-Bednarska, A. (2007a). Wysokość „indeksu izolacji” a wiek badanych osób. Badania nad schizofrenią, 8, 202-208.
Hunca-Bednarska, A. (2007b). Zastosowanie J. E. Exnera „indeksu izolacji” do diagnozy schizofrenii. Roczniki Psychologiczne, 10, 1, 113-132.
Kalnická, Z. (2004). Woda. W: K. Wilkoszewska (red.), Estetyka czterech żywiołów (s. 73-131). Kraków: Universitas.
Lilienfeld, S. O., Wood, J. M., Garb, H. N. (2002). Status naukowy technik projekcyjnych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nieznański, M. (1999b). Zaburzenia procesów poznawczych i językowych a zakłócenia komunikacji rodzinach osób chorych na schizofrenię. Psychiatria Polska, 39, 3, 399-406.
Nieznański, M. (1999a). Ocena umiejętności nadawania i odbierania komunikatów u chorych na schizofrenię i ich matek. Psychiatria Polska, 39, 3, 407- 414.
Piotrowski, Z. (1957). Perceptanalysis. New York: Philadelphia Exlibris.
Piotrowski Z. (1991). Perceptanaliza. Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej.
Rapaport, D., Gill, M. M., Schafer, R. (1975). Diagnostic Psychological Testing. New York: International Universities Press.
Schafer, R. (1966). Psychoanalytic interpretation in Rorschach testing. Theory and application. New York: Grune & Stratton.
Scheflen, A. E. (1981). Levels of schizophrenia. New York: Brunner/Mazel Publishers.
Stasiakiewicz, M. (2003). Diagnoza psychologiczna w poszukiwaniu „homo projectivicus”. W: M. Łaguna, B. Lachowska (red.), Rysunek projekcyjny jako metoda badań psychologicznych (s. 13-30). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Stasiakiewicz, M. (2004). Test Rorschacha. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szlagowska, A. (2006). Symbolika lustra w wybranych utworach Bolesława Leśmiania. W: A. Borkowski, E. Borkowska, M. Burta (red.), Lustro (zwierciadło) w literaturze i kulturze (s. 153-161). Siedlce: Instytut Filologii Polskiej Akademii Podlaskiej. Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza.