Wdzięczność w świetle wybranych koncepcji psychologiczno-społecznych

Abstrakt

Wprawdzie wdzięczność jest jedną z najbardziej „łączących” rzeczywistości, które regulują relacje międzyludzkie, i jako taka od dawna jest wysoce wartościowana w literaturze filozoficznej i teologicznej, to w dziedzinie psychologii przez długi czas nie cieszyła się zainteresowaniem. Status wdzięczności, jako „zapomnianej” i słabej emocji, powoli zaczął być przełamywany dzięki kilku wybitnym teoretykom, którzy zaoferowali wyjaśnienie zjawiska wdzięczności i zwrócili uwagę na istotne mechanizmy jej wzbudzania. Niniejszy artykuł jest przede wszystkim próbą historyczno-przeglądowej prezentacji wdzięczności w świetle wybranych koncepcji psychologiczno-społecznych, które zostały wypracowane przez takich autorów, jak Heider, Weiner, Maslow, Ortony, Emmons, McCullough, Fredrickson, Buck, Wojciszke i Kemper. Część historyczno-przeglądowa poprzedzona jest wstępem przedstawiającym zarys leksykalnych i filozoficznych ujęć wdzięczności.