Stymulowanie rozwoju zdolności w świetle teorii inteligencji sprzyjającej powodzeniu życiowemu Roberta J. Sternberga

Andrzej E. Sękowski

Andrzej E. Sękowski Katolicki Uniwersytet Lubelski

Słowa kluczowe: inteligencja sprzyjająca powodzeniu życiowemu; inteligencja analityczna; inteligencja twórcza; inteligencja praktyczna; osiągnięcia

Abstrakt

W artykule dokonano próby przedstawienia poglądów na temat możliwości stymulowania rozwoju zdolności i inteligencji. Szczególną perspektywą widzenia tego zagadnienia stała się teoria inteligencji sprzyjającej powodzeniu życiowemu (theory of successful intelligence) R. J. Sternberga. Jest ona przykładem istniejącej tendencji do widzenia inteligencji jako zbioru różnych wymiarów stosunkowo niezależnych od siebie. W omawianej teorii wymienione są: inteligencja analityczna, twórcza i praktyczna. Termin „inteligencja” używany jest tu zamiennie z terminem „zdolności”. Ze względu na duże zapotrzebowanie, wyrażane głównie przez praktyków zajmujących się edukacją młodzieży, ważne są poszukiwania służące rozwijaniu tych zdolności, które w istotny sposób wpływają na osiągnięcia pozaakademickie. Podejście to uzupełnia tradycyjne widzenie inteligencji ogólnej, mającej szczególny związek z osiągnięciami akademickimi.

Bibliografia

Baltes, P. B., Staudinger, U. M. (2000). Wisdom: A metaheuristic (pragmatic) to orchestrate mind and virtue toward excellence. American Psychologist, 55, 122-135.
Cattell, R. B. (1971). Abilities: Their structure, growth, and action. Boston: Houghton Miffin.
Gardner, H. (1999). Reframing intelligence. New York: Basic Books.
Hernstein, R. J., Murray, C. (1994). The bell curve. New York: The Free Press.
Satir, V. (1983). Conjoint family therapy. Palo Alto: Science and Behavior Books, Inc.
Sękowski, A. E. (2001). Osiągnięcia uczniów zdolnych. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Sękowski, A. E. (2004). Psychologia zdolności. Współczesne kierunki badań. Warszawa: PWN.
Steptoe, A. (red.) (1998). Genius and the mind. New York: Oxford University Press.
Sternberg, R. J. (1997). Successful intelligence. New York: Plume.
Sternberg, R. J. (2001). Próba wersyfikacji teorii inteligencji sprzyjającej powodzeniu życiowemu poprzez operacje konwergencyjne. Przegląd Psychologiczny, 44, 4, 375-405.
Sternberg, R. J., Grigorienko, E. L. (2000). Teaching for successful intelligence: To increase student learning and achievement. Arlington Heights, IL: SkyLight Professional Development.
Sternberg, R. J., Lubart, T. (1995). Defying the crowd: Cultivating creativity in a culture of conformity. New York: The Free Press.