Wybrane determinanty przeżyć religijnych
Abstrakt
Some psychologists believe that there is some correlation between gender or the choice of a university and religiousness of an individual, the intensity of the effects of a religious experience, coping with stress and a sense of security. It is also thought that many factors such, as the background of a person, their upbringing, their religious attitude, maturity and sense of security can have an influence on the intensity of religious experiences over life.
Research was carried out in a group of 150 students. All of them described themselves as believers and did report religious experiences in their lives. 134 properly filled in questionnaires were used for the analysis. There were 33 men from the University of Economy, 37 men from the Forestry Faculty of the Academy of Agriculture, 32 women from Ignatianum University in Krakow and 32 women from Vocational High School in Nowy Sącz. The age of the subjects was within the range of 22 to 25 years.
The author of the article, interested in the issues of the sense of security, coping with stress and religious experiences of the students of various universities has tried to answer the following questions: Does the independent variable, gender differentiate (influence) the level of the sense of security, the effects of religious experiences of God's presence or absence, and coping with stress? Which of the independent variables identified in Ways of Coping Questionnaire (and to what extent) have an influence on the dependent variables; the sense of effects of the experience of God's presence (OB) and the sense of effects of the experience of God's absence (NOB)? The results show that gender has a definite influence on differentiation of the dependent variables. It should be emphasised that when the regression analysis is applied one can notice that essential independent variables of religious character have the most tangible influence on the dependent variables. However, mainly the former ones decide about the intensity of religious experiences of an individual.
Bibliografia
Antonovsky, A. (1995). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia: jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Warszawa: Fundacja IPN.
Badura-Madej, W. (1996). Traumatyczne wydarzenia życiowe: diagnoza i interwencja kryzysowa. W: W. Badura-Madej (red.), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej (s. 145-155). Warszawa: Wyd. PZWL.
Bielecki, J. (2001). Poczucie pewności siebie a potrzeba bezpieczeństwa u jąkających się przed terapią i po terapii. Studia Psychologica, 2, 103-109.
Bloomfield, H., Cooper, R. (2000). Jak żyć bezpiecznie w niebezpiecznym świecie. Warszawa: Świat Książki.
Błaszczak, W. (2000). Reinterpretacja doświadczenia zagrożenia życia jako sposób radzenia sobie ze stresem. Nowiny Psychologiczne, 2, 39-51.
Borkowski, J. (2001). Radzenie sobie ze stresem a poczucie tożsamości. Warszawa: Elipsa.
Cooper, C. (1996). Handbook of stress. Medicina and health. Florida: Academic Press.
Endler, N., Parker, J. (1990). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 844-854.
Erikson, E. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Rebis.
Folkman, S., Lazarus, R. (1985a). An analysis of coping in a middle aged community sample. Journal of Health and Social Psychology, 46, 839-852.
Folkman, S., Lazarus, R. (1985b). If it changes it must be a process: A study of emotion and coping during three stages of a college examination. Journal of Personality and Social Psychology, 48, 150-170.
Francis, L., Wilcox, C. (1998). Religiosity and femininity: Do women relly hold a more positive attitude towards Christianity? Journal for the Scientific Study of Religion, 37, 462-469.
Głaz, S. (1996). Intensywność doświadczenia religijnego a koncepcja siebie. Kraków: WAM.
Głaz, S. (1997). Konstruktywna i destruktywna rola religii w rozwoju jednostki. W: P. Oleś (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii osobowości (s. 203-213). Lublin: TN KUL.
Głaz, S. (2000). Rola stresu w rozwoju człowieka. Rocznik Pedagogiki Religijnej WSFP Ignatianum w Krakowie 2000, s. 191-201. Kraków.
Głaz, S. (2003a). Osobowościowe uwarunkowania przeżyć religijnych. Poznań: Wyd. Fundacja Humaniora.
Głaz, S. (2003b). Wpływ zmiennych egzystencjalnych na skutki przeżycia religijnego. Czasopismo Psychologiczne, 1, 111-132.
Głaz, S. (w druku). Wyznaczniki przeżycia religijnego u młodzieży studenckiej. Studia Psychologica.
Grochmal, S. (1992). Stres nasz wróg czy sprzymierzeniec? Wrocław: Zakład Naukowy im. Ossolińskich.
Gruehn, W. (1966). Religijność współczesnego człowieka. Warszawa: PAX.
Gruszka, M. (2000). Stres egzaminacyjny u studentek pedagogiki, strategie radzenia sobie ze stresem. Psychologia Wychowawcza, 1, 37-42.
Hay, D. (1979). Religious experience amongst a group of postgraduate students: A qualitative study. Journal for the Scientific Study of Religion, 18, 164-182.
Hill, P. (1994). Toward an attitude process model of religious experience. Journal for the Scientific Study of Religion, 33, 303-314.
Hood, R. (1977). Differential Triggering of Mystical Experience as a Function of Self-Actualization. Review of Religious Research, 18, 155-163.
Hood, R. (2001). Dimensions of the Mysticism Scale: Confirming the Three-Factor Structure in the United States and Iran. Journal for the Scientific Study of Religion, 4, 691-705.
Hood, R., Morris, R., Watson, P. (1990). Quasi-experimental elicitation of the differential report of mystical experience among intrisic indiscriminativety pro-religious types. Journal for the Scientific Study of Religion, 29, 164-172.
Hys, A., Nieznańska, A. (2001). Osobowość a style radzenia sobie ze stresem u aktorów teatralnych. Studia Psychologica, 2, 51-64.
Jaworski, R., Sadowska, M. (2002). Wpływ grup rówieśniczych na religijność młodzieży. Studia Płockie, 30, 125-149.
Jung, C. (1970). Psychologia a religia. Warszawa: Książka i Wiedza.
Kotlarska-Michalska, A. (1997). Poczucie bezpieczeństwa społecznego w świetle badań polsko-fińskich. Poznań: UAM.
Lazarus, R. (1966). Psychological stress and the coping process. New York: McGraw-Hill.
Lewis, C., Maltby, J. (1995). The reliability and validity of the Francis Scale of Attitude Towards Christianity Among US Adult. Psychological Reports, 76, 1243-1247.
Loewenthal, K. (2002). Are women more religious than men? Gender differences in religious activity among different religious groups in the UK. Personality and Individual Differences, 32, 133-139.
Marcer, C., Durham, Th. (1999). Religious mysticism and gender orientation. Journal for the Scientific Study of Religion, 1, 175-181.
Marek, T., Noworol, Cz. (1983). Wprowadzenie do analizy skupień. Kraków: Wyd. UJ.
Maslow, A. (1966). The psychology of science. A reconnaissance. Chicago: AHM.
Maslow, A. (1986). W stronę psychologii istnienia. Warszawa: PAX.
Maton, K. (1989). The stress-buffering role of spiritual support: Cross sectional and prospective investigations. Journal for the Scientific Study of Religion, 28, 310-323.
May, R. (1994). Odwaga tworzenia. Poznań: Rebis.
Mazurkiewicz, M. (1998). Style radzenia sobie w sytuacji trudnej u kobiet i mężczyzn. Sztuka Leczenia, 1, 49-54.
Nixon, W. (1992). BMBP Statistical Software. Berkeley: University of California Press.
Oleś, P. (1995). Kryzys „połowy życia” u mężczyzn. Lublin: RW KUL.
Otto, R. (1968). Świętość. Warszawa: Thesaurus Press.
Paragament, K. (1992). God help me: The relationship of religious orientation to religious coping with negative life events. Journal for the Scientific Study of Religion, 4, 504-513.
Pruyser, P. (1968). A dynamic psychology of religion. New York: Springer.
Rogers, C. (1951). Client-centered therapy. Its current practice, implications, and theory. Cambridge: Academic Press.
Rosegrant, J. (1976). The imact of set and setting on religious experience in nature. Journal for the Scientific Study of Religion, 15, 301-310.
Sęk, H. (1995). Wstęp do wydania polskiego. W: A. Antonovsky (red.), Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować (s. 7-9). Warszawa: RW.
Sherket, D., Cunningham, Sh. (1998). Extending the semi-involuntary institution: Religional differences and social constraints on private religious consumption among African Americans. Journal for the Scientific Study of Religion, 3, 383-396.
Siek, S., Grochowski, A. (1999). Postawy religijne a poczucie bezpieczeństwa młodzieży. Studia z Psychologii, 9, 111-117.
Skrzypek, M., Widomska-Czekajska, T. (2000). Analiza strategii radzenia sobie ze stresem u pacjentów z dusznicą bolesną. Sztuka Leczenia, 2, 29-40.
Szymołon, J. (2001). Tezy Prymasa Tysiąclecia o rodzinie empirycznie zweryfikowane. Studia nad Rodziną, 2, 131-138.
Terelak, J. (1997). Studia z psychologii stresu. Warszawa: Wyd. AT.
Thompson, E. (1991). Beneath the status characteristics: Gender variations in religiousness. Journal for the Scientific Study of Religion, 30, 300-314.
Uchnast, Z. (1991). Metoda pomiaru poczucia bezpieczeństwa. W: Wykłady z psychologii w KUL (s. 95-108). Lublin: RW KUL.
Uchnast, Z. (2001). Empatia osobowa: metoda pomiaru. Przegląd Psychologiczny, 2, 189-207.
Wandrasz, M. (1998). Religijność a postawa wobec choroby. Lublin: RW KUL.
Witki, G. (1997). Stres męski. Poznań: Rebis.
Włodarczyk, D. (1999). Rola i miejsce oceny poznawczej w radzeniu sobie ze stresem. Nowiny Psychologiczne, 4, 57-72.
Wrona-Polańska, H. (1999). Zmaganie się z białaczką a obraz siebie kobiet i mężczyzn. Przegląd Psychologiczny, 3, 143-156.
Copyright (c) 2004 Roczniki Psychologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
