Stres informacyjny jako zagrożenie dla rozwoju
Abstrakt
The issue discussed in the article is an example of the problems that have become topical in connection with the social-economic changes at the turn of the century. Within humanities they are studied in the so-called paradigm of civilisation changes. In analyses the conseąuences of intensive development of sciences and technology are stressed, including computer technology. One of the results of the occurring changes is overproduction of information and considerable acceleration in the area of data transmission. The pressure of a lot of information coming from various sources appears to be a cause of stress, because of the limited possibilities of processing of information. The fundamental barriers are connected with functional properties of attention and memory. When establishing a relation between information overflow and development it was stressed that mental regulation is done on three planes, comprising levels of information, knowledge and individual experience. Too much data First of all makes it difficult to transform information into knowledge. Moreover, constant stimulation makes it more difficult to systematize subjective experience, contributing to its fragmentation. Incoherent, loosely ordered personal experience does not properly fulfil regulating functions, which comprise orientation in one?s surroundings, planning and supervising realization of goals. Hence information stress ruins the foundations of development, making immediate mechanisms of coping with difficult situations appear in the place of purposeful activity.
Bibliografia
Allport, D. A. (1990). Visual attention. W: M. I. Posner (red.), Foundations of cognitive science. Cambridge: MIT Press, s. 631-682.
Baddeley, A. D. (1986). Working memory. London: Oxford University Press.
Boekaerts, M. (1995). Self-regulated learning: Bridging the gap between metacognitive and metamotivation theories. Educational Psychologist, 30, 4, 195-200.
Boekaerts, M. (1997). Self-regulated learning: A new concept embraced by researchers, policy makers, educators, teachers, and students. Learning and Instruction, 1, 161-186.
Broadbent, D. E. (1958). Perception and communication. London: Pergamon Press.
Bundesen, C. (1996). Formal models of visual attention: A tutorial review. W: A. F. Kramer, M. G. H. Coles, G. D. Logan (red.), Converging operations in the study of visual selective attention. Washington, DC: American Psychological Association.
Caplan, D. (1991). Potential pittfalls in neuropsychological studies: The case of short-term memory. Behavioral and Brain Sciences, 14, 433-444.
Charness, N. (1985). Aging a n d human performance. Chichester: John Wiley.
Chlewiński, Z., Hankała, A., Jagodzińska, M., Mazurek, B. (1997). Psychologia pamięci. Leksykon. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Cialdini, R. (1996). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka . Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Cowan, N. (1988). Evolving conceptions of memory storage, selective attention, and their mental constrains within the human information processing system. Psychological Bulletin, 104, 163-191.
Czerniawska, E. (1999). Dynamika zachowań strategicznych w uczeniu się z tekstów podręcznikowych. Warszawa: Wydaw. Uniwersytetu Warszawskiego.
Feynman, R. P. (1999). Sens tego wszystkiego. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Goban-Klas, T. (1999). Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy , radia, telewizji i Internetu. Warszawa-Kraków: Wyd. Naukowe PWN.
Green, J. O. (1999). Nowa era komunikacji. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Hankaia, A. (1996). Integracyjna funkcja pamięci. Psychologia Wychowawcza, 39, 1, 1-12.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, s. 465-492.
Kerckhove de, D. (1997). Powłoka kultury. Warszawa: Mikom.
Kolańczyk, A. (1992). Emocjonalne wyznaczniki plastyczności procesów orientacyjnych. Przegląd Psychologiczny, 35, 4, 451-462.
Kościański, A. (1999). Społeczeństwo informacyjne. Propozycje konceptualizacji. Kultura i Społeczeństwo, 43, 3, 151-161.
Kozielecki, J. (1981). Psychologiczna teoria samowiedzy. Warszawa: PWN.
Kuhl, J. (1989). Self-regulation and metamotivation: Computational mechanisms, development and assessment. W: R. Kanfer, P. L. Ackerman, K. Cudek (red.), Abilities, motivation and methodology. Hillsdale: Erlbaum, s. 343-375.
Kulikowski, J. (1983). Systemy teleinformatyki. Warszawa: Wyd. Naukowo-Techniczne.
Lazarus, R. S., Folkman, S. (1987). Transactional theory and research on emotions and coping. European Journal of Personality, 1, 141-170.
Lem, S. (1999). Bomba megabitowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Levinson, J. (1999). Miękkie ostrze. Warszawa: Wydaw. Muza S.A.
Lubacz, J. (red.) (1999). W drodze do społeczeństwa informacyjnego. Warszawa: Wyd. Politechniki Warszawskiej.
Maruszewski, T. (2000). Pamięć jako podstawowy mechanizm przechowywania doświadczenia. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Pod rę czn ik akademicki (t. 2). Gdańsk: GWP.
McLuhan, M. (1968). Środek je s t p rzekazem. Warszawa: Wyd. Radia i Telewizji.
McLuhan, M. (1975). Wybór pism. Przekaźniki, czyli przed łu żen ie człowieka. Warszawa: Wyd. Artystyczne i Filmowe.
Melody, W. H. (1990). Communications in the global information economy. W: F. M. Ferguson (red.), Public communication: The new imperatives. London-Newbury Park, CA: Sage, s. 16-39.
Miller, J. G. (1969). Systemy żywe. Prakseologia, 34, 7-264.
Norman, D. A., Shallice, T. (1986). Attention to action: Willed and automatic control of behaviour. Technical report no 99, Center for Human information Processing. Reprinted W: R. J. Davidson i in. (red.), Counsciousness a n d s e lf regulation (vol. 4). New York: Plenum Press.
Oramus, M. (2000). Mózg w malinach. Polityka, 18, 80-81.
Orzechowski, M. (2000). www.społeczeństwo.globalne com. Tygodnik Powszechny, 46, 5.
Posner, M. I. (1988). Structures and functions of selective attention. W: T. Boll, B. K. Bryant (red.), Clinical neuropsychology a n d brain fu n ctio n . Washington, DC: APA.
Posner, M. I., Petersen, S. E. (1990). The attention system of the human brain. Annual Reviews of Neurosciences, 13, 25-42.
Posner, M. I., Rothbart, M. K. (1990). Intentional chapters on unintended thoughts. W: S. Uleman, J. A. Bargh (red.), Unintendend thought: Limits of awareness, intention a n d control. New York: Guilford.
Przetacznik-Gierowska, M., Tyszkowa, M. (1996). Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Rimm, S. (1994). Bariery szkolnej kariery. Warszawa: WSiP.
Robertson, D. (1998). The new renaissance: Computer and the n e x t level of civilization. New York.
Roshak (1994). The cu lt of information (2 ed.). Berkeley: The University of California Press.
Schneider, W., Detweiler, M. (1987). A connectionist control a rch itecture fo r working memory. W: G. H. Bower (red.), The psychology of learning and motivation. New York: Academic Press.
Shenk, D. (1997). Data smog. New York: Free Press.
Szymborski, K. (1999). Smog informacyjny. Gazeta Wyborcza. Magazyn, 4, 11.
Tadeusiewicz, R. (1993). Sieci neuronowe. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza RM.
Tadeusiewicz, R. (2000). Smog informacyjny. Raport www.
Toffler, A. (1997). Trzecia fa la . Warszawa: PIW.
Toffler, A. (1998). Szok przyszłości. Poznań: Zysk i S-ka.
Tyszkowa, M. (1988). Rozwój psychiczny jednostki jako proces strukturyzacji i restrukturyzacji doświadczenia. W: M. Tyszkowa (red.), Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia. Warszawa: PWN.
Tzelgov, J., Henik, A. (1995). Kontrola zautomatyzowania i wprawa. Przypadek efektu Stroopa. Czasopismo Psychologiczne, 1, 1-2, 7-17.
Wertsch, J. V. (1991). Voices of the mind: A sociocultural approach to med ia ted action. London: Harverster Wheatsheaf.
Wickens, C. D. (1980). The structure of attentional resources. W: R. S. Nickerson (red.), Attention a n d performance. Hillsdale: Erlbaum.
Wiener, N. (1971). Cybernetics. New York: Wiley.
Włodarski, Z. (1985). Odbiór treści w procesie uczenia się (wyd. 2). Warszawa: PWN.
Włodarski, Z. (1994). Z tajemnic ludzkiej pamięci (wyd. 2). Warszawa: WSiP.
Włodarski, Z. (1998). Psychologia uczenia się (t. 1, wyd. 3). Warszawa: PWN.
Wygotski, L. (1978). Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Warszawa: PWN.
Zacher, L. (red.) (1997). Problemy społeczeństwa informacyjnego. Warszawa: Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego.
Baddeley, A. D. (1986). Working memory. London: Oxford University Press.
Boekaerts, M. (1995). Self-regulated learning: Bridging the gap between metacognitive and metamotivation theories. Educational Psychologist, 30, 4, 195-200.
Boekaerts, M. (1997). Self-regulated learning: A new concept embraced by researchers, policy makers, educators, teachers, and students. Learning and Instruction, 1, 161-186.
Broadbent, D. E. (1958). Perception and communication. London: Pergamon Press.
Bundesen, C. (1996). Formal models of visual attention: A tutorial review. W: A. F. Kramer, M. G. H. Coles, G. D. Logan (red.), Converging operations in the study of visual selective attention. Washington, DC: American Psychological Association.
Caplan, D. (1991). Potential pittfalls in neuropsychological studies: The case of short-term memory. Behavioral and Brain Sciences, 14, 433-444.
Charness, N. (1985). Aging a n d human performance. Chichester: John Wiley.
Chlewiński, Z., Hankała, A., Jagodzińska, M., Mazurek, B. (1997). Psychologia pamięci. Leksykon. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Cialdini, R. (1996). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka . Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Cowan, N. (1988). Evolving conceptions of memory storage, selective attention, and their mental constrains within the human information processing system. Psychological Bulletin, 104, 163-191.
Czerniawska, E. (1999). Dynamika zachowań strategicznych w uczeniu się z tekstów podręcznikowych. Warszawa: Wydaw. Uniwersytetu Warszawskiego.
Feynman, R. P. (1999). Sens tego wszystkiego. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Goban-Klas, T. (1999). Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy , radia, telewizji i Internetu. Warszawa-Kraków: Wyd. Naukowe PWN.
Green, J. O. (1999). Nowa era komunikacji. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Hankaia, A. (1996). Integracyjna funkcja pamięci. Psychologia Wychowawcza, 39, 1, 1-12.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, s. 465-492.
Kerckhove de, D. (1997). Powłoka kultury. Warszawa: Mikom.
Kolańczyk, A. (1992). Emocjonalne wyznaczniki plastyczności procesów orientacyjnych. Przegląd Psychologiczny, 35, 4, 451-462.
Kościański, A. (1999). Społeczeństwo informacyjne. Propozycje konceptualizacji. Kultura i Społeczeństwo, 43, 3, 151-161.
Kozielecki, J. (1981). Psychologiczna teoria samowiedzy. Warszawa: PWN.
Kuhl, J. (1989). Self-regulation and metamotivation: Computational mechanisms, development and assessment. W: R. Kanfer, P. L. Ackerman, K. Cudek (red.), Abilities, motivation and methodology. Hillsdale: Erlbaum, s. 343-375.
Kulikowski, J. (1983). Systemy teleinformatyki. Warszawa: Wyd. Naukowo-Techniczne.
Lazarus, R. S., Folkman, S. (1987). Transactional theory and research on emotions and coping. European Journal of Personality, 1, 141-170.
Lem, S. (1999). Bomba megabitowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Levinson, J. (1999). Miękkie ostrze. Warszawa: Wydaw. Muza S.A.
Lubacz, J. (red.) (1999). W drodze do społeczeństwa informacyjnego. Warszawa: Wyd. Politechniki Warszawskiej.
Maruszewski, T. (2000). Pamięć jako podstawowy mechanizm przechowywania doświadczenia. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Pod rę czn ik akademicki (t. 2). Gdańsk: GWP.
McLuhan, M. (1968). Środek je s t p rzekazem. Warszawa: Wyd. Radia i Telewizji.
McLuhan, M. (1975). Wybór pism. Przekaźniki, czyli przed łu żen ie człowieka. Warszawa: Wyd. Artystyczne i Filmowe.
Melody, W. H. (1990). Communications in the global information economy. W: F. M. Ferguson (red.), Public communication: The new imperatives. London-Newbury Park, CA: Sage, s. 16-39.
Miller, J. G. (1969). Systemy żywe. Prakseologia, 34, 7-264.
Norman, D. A., Shallice, T. (1986). Attention to action: Willed and automatic control of behaviour. Technical report no 99, Center for Human information Processing. Reprinted W: R. J. Davidson i in. (red.), Counsciousness a n d s e lf regulation (vol. 4). New York: Plenum Press.
Oramus, M. (2000). Mózg w malinach. Polityka, 18, 80-81.
Orzechowski, M. (2000). www.społeczeństwo.globalne com. Tygodnik Powszechny, 46, 5.
Posner, M. I. (1988). Structures and functions of selective attention. W: T. Boll, B. K. Bryant (red.), Clinical neuropsychology a n d brain fu n ctio n . Washington, DC: APA.
Posner, M. I., Petersen, S. E. (1990). The attention system of the human brain. Annual Reviews of Neurosciences, 13, 25-42.
Posner, M. I., Rothbart, M. K. (1990). Intentional chapters on unintended thoughts. W: S. Uleman, J. A. Bargh (red.), Unintendend thought: Limits of awareness, intention a n d control. New York: Guilford.
Przetacznik-Gierowska, M., Tyszkowa, M. (1996). Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Rimm, S. (1994). Bariery szkolnej kariery. Warszawa: WSiP.
Robertson, D. (1998). The new renaissance: Computer and the n e x t level of civilization. New York.
Roshak (1994). The cu lt of information (2 ed.). Berkeley: The University of California Press.
Schneider, W., Detweiler, M. (1987). A connectionist control a rch itecture fo r working memory. W: G. H. Bower (red.), The psychology of learning and motivation. New York: Academic Press.
Shenk, D. (1997). Data smog. New York: Free Press.
Szymborski, K. (1999). Smog informacyjny. Gazeta Wyborcza. Magazyn, 4, 11.
Tadeusiewicz, R. (1993). Sieci neuronowe. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza RM.
Tadeusiewicz, R. (2000). Smog informacyjny. Raport www.
Toffler, A. (1997). Trzecia fa la . Warszawa: PIW.
Toffler, A. (1998). Szok przyszłości. Poznań: Zysk i S-ka.
Tyszkowa, M. (1988). Rozwój psychiczny jednostki jako proces strukturyzacji i restrukturyzacji doświadczenia. W: M. Tyszkowa (red.), Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia. Warszawa: PWN.
Tzelgov, J., Henik, A. (1995). Kontrola zautomatyzowania i wprawa. Przypadek efektu Stroopa. Czasopismo Psychologiczne, 1, 1-2, 7-17.
Wertsch, J. V. (1991). Voices of the mind: A sociocultural approach to med ia ted action. London: Harverster Wheatsheaf.
Wickens, C. D. (1980). The structure of attentional resources. W: R. S. Nickerson (red.), Attention a n d performance. Hillsdale: Erlbaum.
Wiener, N. (1971). Cybernetics. New York: Wiley.
Włodarski, Z. (1985). Odbiór treści w procesie uczenia się (wyd. 2). Warszawa: PWN.
Włodarski, Z. (1994). Z tajemnic ludzkiej pamięci (wyd. 2). Warszawa: WSiP.
Włodarski, Z. (1998). Psychologia uczenia się (t. 1, wyd. 3). Warszawa: PWN.
Wygotski, L. (1978). Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Warszawa: PWN.
Zacher, L. (red.) (1997). Problemy społeczeństwa informacyjnego. Warszawa: Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego.
Opublikowane
2019-03-26
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2002 Roczniki Psychologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
