Psychospołeczne uwarunkowania aktywności samopomocowej: umacnianie osoby, grupy i wspólnoty
Abstrakt
Currently, we can observe a crisis of self and its respective weak ties with a group and lack of community bonds. All these make it that on the one hand there is a need for professional help, and on the other the effectiveness of such help is rated as low. The manners of empowering both he person, group and community are sought. We deal with such empowerment, among other things, at the level of self-help groups. Yet the source of that success should be sought not so much in the phenomenon of a group as in the very person and his activity. It is the person who thanks to his indispensable abilities can overcome biological and social limitations. Owing to self-help activity the person develops his abilities and frees himself from the sense of helplessness, powerlessness and hopelessness. The phenomenon of self-help activity requires that a new role and competence of the psychologist (and not only him) be defined in relation with self-help groups. On the one hand, he must be capable of arousing confidence in particular persons and groups to himself, to his own competencies, to use their own resources. On the other hand, he must be able to organize, facilitate and animate those social processes in which the division into the giving and the taking will be overcome. The reconstruction of a sense of community that is well underway in the self-help groups is an initial condition by which to join the broader trend of constructive social activities.
Bibliografia
Bradley V. (1994). Evolution of a new service paradigm. W: V. J. Bradley, J. W. Ashbaugh, B. C. Blaney (red.), Creating individual supports for people with developmental disabilities: A mandate for change at many levels. Baltimore: Brookes, s. 11-32.
Brzezińska A. (1999). Komu i do czego jesteśmy potrzebni? O podwójnej roli psychologa w zmieniającym się świecie. W: A. Strzałkowska (red.), 30 jubileuszowy Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Psychologicznego: Psychologia u progu XXI wieku – od teorii do praktyki i od praktyki do teorii. Warszawa 9-12 września 1999. Warszawa: Zarząd Główny PTP, s. 47-48.
Buchinger K. (1983). Self-help: a psychoanalyst's perspective. W: S. Hatch, I. Kickbusch (red.), Self-help and health in Europe. Copenhagen: World Health Organization Regional Office for Europe, s. 59-67.
Caplan G. (1987). System oparcia. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 5-33.
Cushman P. (1992). Dlaczego ja jest puste. Nowiny Psychologiczne, 3, s. 27-55.
Emric C. D., Lassen C. L., Edwards M. T. (1987). Nieprofesjonaliści o podobnych problemach w roli terapeutów. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 94-196.
Gąsior J. (1994). Działalność i współpraca organizacji formalnych i nieformalnych na rzecz niepełnosprawnych w gminie. W: J. Gąsior, K. Ostrowski, J. Zabłocki (red.), Niepełnosprawni w gminie. Postrzeganie problemów i sposoby ich rozwiązywania. Warszawa: Wyd. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Grygielski M., Januszewska E., Januszewski A., Juros A., Oleś P. (1984). Purpose in life and hopelessness: Mutual relationships and inter group differences. Polish Psychological Bulletin, 15, 4, 277-284.
Hall C. S., Lindzey G. (1990). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Harp H. T. (1994). Empowerment of mental health consumers in vocational rehabilitation. Psychosocial Rehabilitation Journal, 17, 83-90.
Hill K. (1992). Pomagając sobie – pomagasz mnie (tł. Paweł Kwiatkowski). W: Organizowanie pomocy i samopomocy społecznej. Warszawa: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, s. 18-23.
Jacobs M. K., Goodman G. (1989). Psychology and self-help groups: Predictions on a partnership. American Psychologist, 44, 3, 536-545.
Juros A. (1996a). Raport roczny za 1996 rok Fundacji Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego. Lublin (materiał niepublikowany).
Juros A. (1996b). Pomoc dla Samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 1, 2-4.
Juros A. (1996c). Środowiskowy Dom Samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 2, 8-9.
Juros A. (1996d). Środowiskowy Dom Samopomocy a społeczność lokalna. Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, 2 (148), 51-59.
Juros A. (1977). Rola i sposoby animowania grup samopomocowych jako warunek integracji niepełnosprawnych w społeczności lokalnej. W: A. Juros, W. Otrębski (red.), Integracja osób niepełnosprawnych w społeczności lokalnej. Lublin: FŚCEDS, s. 17-28.
Juros A. (1998a). Korzenie samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 6 (29), 2-4.
Juros A. (1998b). Osoby niepełnosprawne a reforma samorządowa. Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, 2-3 (156-157), 33-47.
Juros A. (1999a). Wracamy do samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 3(38), 2-5.
Juros A. (1999b). Zasada pomocniczości to wspieranie działań samopomocowych i samoorganizacyjnych. W: Pilotażowy program kontraktowania usług organizacji pozarządowych przez samorząd terytorialny. Warszawa: UMBRELLA PROJECT – United Nations Development Programme.
Katz A. H., Bender E. I. (1987). Grupy samopomocy w społeczeństwie zachodnim. Historia i perspektywy. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 34-52.
Knoll J. A., Racino I. A. (1994). Field in search of a home: The need for support personnel to develop a distinct identity. W: V. J. Bradley, J. W. Ashbaugh, B. C. Blaney (red.), Creating individual supports for people with developmental disabilities: A mandate for change at many levels. Baltimore: Brookes, s. 299-323
Kowalik S. (1995). Jakość życia pacjentów w procesie leczenia. W: B. Waligóra (red.), Elementy psychologii klinicznej, t. 4. Poznań: UAM, s. 27-45.
Levy L. H. (1987). Grupy samopomocy: typy i procesy psychologiczne. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 73-93.
Maryniarczyk A. (1996). Filozoficzne obrazy człowieka a psychologia. W: K. Popielski (red.), Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji. Logoteoria i nooteoria. Logoterapia i nooterapia. Lublin: RW KUL, s. 95-114.
Maryniarczyk A. (1997). Definicje niepełnosprawności człowieka. W: A. Juros, W. Otrębski (red.), Integracja osób z niepełnosprawnością w społeczności lokalnej. Lublin: Wydawnictwo Fundacji Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego.
McFadden L., Seidman E., Rappaport J. (1992). A comparison of espoused theories of self- and mutual help: Implications for mental health professionals. Professional Psychology: Research and Practice, 23, 6, 1-6.
McKnight J. (1995). The careless society: Community and its counterfeits. New York: Basic Books.
Miller G. A. (1989). Psychology as a means of promoting human welfare. American Psychologist, 24, 1063-1075.
Riger S. (1993). What's wrong with empowerment? American Journal of Community Psychology, 21, 279-292.
Rousseau C. (1993). Community empowerment: The alternative resources movement in Quebeck. Community Mental Health Journal, 29, 535-545.
Segal S. P., Silverman C., Temkin T. (1995). Measuring empowerment in client-run self-help agencies. Community Mental Health Journal, 31(3), 215-227.
Schalock R. L. (1997). Quality of life. Aplication to persons with disabilities. Vol. 2. New York: AAMR.
Sęk H. (1993). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki. W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN, s. 472-503.
Segal S. P., Silverman C., Temkin T. (1993). Empowerment and self-help agency practice for people with mental disabilities. Social-Work, 38(6), 705-712.
Szmagalski J. (1992). Organizacja grupy samopomocy: Czy tylko amerykańskie dylematy? W: Organizowanie pomocy i samopomocy społecznej. Warszawa: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, s. 35-45.
Szmagalski J. (1996). Trzeci sektor, organizacje pozarządowe, non-profit? W: A. Kunicka (red.), Miejsce dla każdego. Szkice i opracowania o sektorze pozarządowym w Polsce zebrane w Centrum Informacji dla Organizacji Pozarządowych BORDO. Warszawa: Fundusz Współpracy, Program Phare Dialog Społeczny – NGO, s. 10-19.
Schneider S. S. (1992). Psychologia na rozdrożu. Nowiny Psychologiczne, 4, 5-22.
Terruwe A. A., Baars C. W. (1987). Integracja psychiczna. Poznań: W drodze.
Tocqueville A. de (1976). O demokracji w Ameryce. Warszawa: PIW.
Trojan A. (1983). Groupes de sante: The users' movement in France. W: S. Hatch, I. Kickbusch (red.), Self-help and health in Europe. World Health Organization, s. 43-58.
Tyne A. (1994). Takin responsibility and giving power. Disability and Society, 9, 249-254.
Tyszkowa M. (1983). Zasady rozwoju działalności człowieka. Przegląd Psychologiczny, 26, 3, 519-531.
Załuska M. (1996). Społeczne uwarunkowania angażowania się w działalność organizacji pozarządowych. W: M. Załuska, J. Boczoń (red.), Organizacje pozarządowe w społeczeństwie obywatelskim. Warszawa: Interart, s. 73-101.
Brzezińska A. (1999). Komu i do czego jesteśmy potrzebni? O podwójnej roli psychologa w zmieniającym się świecie. W: A. Strzałkowska (red.), 30 jubileuszowy Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Psychologicznego: Psychologia u progu XXI wieku – od teorii do praktyki i od praktyki do teorii. Warszawa 9-12 września 1999. Warszawa: Zarząd Główny PTP, s. 47-48.
Buchinger K. (1983). Self-help: a psychoanalyst's perspective. W: S. Hatch, I. Kickbusch (red.), Self-help and health in Europe. Copenhagen: World Health Organization Regional Office for Europe, s. 59-67.
Caplan G. (1987). System oparcia. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 5-33.
Cushman P. (1992). Dlaczego ja jest puste. Nowiny Psychologiczne, 3, s. 27-55.
Emric C. D., Lassen C. L., Edwards M. T. (1987). Nieprofesjonaliści o podobnych problemach w roli terapeutów. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 94-196.
Gąsior J. (1994). Działalność i współpraca organizacji formalnych i nieformalnych na rzecz niepełnosprawnych w gminie. W: J. Gąsior, K. Ostrowski, J. Zabłocki (red.), Niepełnosprawni w gminie. Postrzeganie problemów i sposoby ich rozwiązywania. Warszawa: Wyd. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Grygielski M., Januszewska E., Januszewski A., Juros A., Oleś P. (1984). Purpose in life and hopelessness: Mutual relationships and inter group differences. Polish Psychological Bulletin, 15, 4, 277-284.
Hall C. S., Lindzey G. (1990). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Harp H. T. (1994). Empowerment of mental health consumers in vocational rehabilitation. Psychosocial Rehabilitation Journal, 17, 83-90.
Hill K. (1992). Pomagając sobie – pomagasz mnie (tł. Paweł Kwiatkowski). W: Organizowanie pomocy i samopomocy społecznej. Warszawa: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, s. 18-23.
Jacobs M. K., Goodman G. (1989). Psychology and self-help groups: Predictions on a partnership. American Psychologist, 44, 3, 536-545.
Juros A. (1996a). Raport roczny za 1996 rok Fundacji Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego. Lublin (materiał niepublikowany).
Juros A. (1996b). Pomoc dla Samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 1, 2-4.
Juros A. (1996c). Środowiskowy Dom Samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 2, 8-9.
Juros A. (1996d). Środowiskowy Dom Samopomocy a społeczność lokalna. Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, 2 (148), 51-59.
Juros A. (1977). Rola i sposoby animowania grup samopomocowych jako warunek integracji niepełnosprawnych w społeczności lokalnej. W: A. Juros, W. Otrębski (red.), Integracja osób niepełnosprawnych w społeczności lokalnej. Lublin: FŚCEDS, s. 17-28.
Juros A. (1998a). Korzenie samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 6 (29), 2-4.
Juros A. (1998b). Osoby niepełnosprawne a reforma samorządowa. Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, 2-3 (156-157), 33-47.
Juros A. (1999a). Wracamy do samopomocy. LOS: Czasopismo Samopomocy Społecznej, 3(38), 2-5.
Juros A. (1999b). Zasada pomocniczości to wspieranie działań samopomocowych i samoorganizacyjnych. W: Pilotażowy program kontraktowania usług organizacji pozarządowych przez samorząd terytorialny. Warszawa: UMBRELLA PROJECT – United Nations Development Programme.
Katz A. H., Bender E. I. (1987). Grupy samopomocy w społeczeństwie zachodnim. Historia i perspektywy. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 34-52.
Knoll J. A., Racino I. A. (1994). Field in search of a home: The need for support personnel to develop a distinct identity. W: V. J. Bradley, J. W. Ashbaugh, B. C. Blaney (red.), Creating individual supports for people with developmental disabilities: A mandate for change at many levels. Baltimore: Brookes, s. 299-323
Kowalik S. (1995). Jakość życia pacjentów w procesie leczenia. W: B. Waligóra (red.), Elementy psychologii klinicznej, t. 4. Poznań: UAM, s. 27-45.
Levy L. H. (1987). Grupy samopomocy: typy i procesy psychologiczne. W: W. Widłak (red.), Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej PTP, s. 73-93.
Maryniarczyk A. (1996). Filozoficzne obrazy człowieka a psychologia. W: K. Popielski (red.), Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji. Logoteoria i nooteoria. Logoterapia i nooterapia. Lublin: RW KUL, s. 95-114.
Maryniarczyk A. (1997). Definicje niepełnosprawności człowieka. W: A. Juros, W. Otrębski (red.), Integracja osób z niepełnosprawnością w społeczności lokalnej. Lublin: Wydawnictwo Fundacji Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego.
McFadden L., Seidman E., Rappaport J. (1992). A comparison of espoused theories of self- and mutual help: Implications for mental health professionals. Professional Psychology: Research and Practice, 23, 6, 1-6.
McKnight J. (1995). The careless society: Community and its counterfeits. New York: Basic Books.
Miller G. A. (1989). Psychology as a means of promoting human welfare. American Psychologist, 24, 1063-1075.
Riger S. (1993). What's wrong with empowerment? American Journal of Community Psychology, 21, 279-292.
Rousseau C. (1993). Community empowerment: The alternative resources movement in Quebeck. Community Mental Health Journal, 29, 535-545.
Segal S. P., Silverman C., Temkin T. (1995). Measuring empowerment in client-run self-help agencies. Community Mental Health Journal, 31(3), 215-227.
Schalock R. L. (1997). Quality of life. Aplication to persons with disabilities. Vol. 2. New York: AAMR.
Sęk H. (1993). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki. W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN, s. 472-503.
Segal S. P., Silverman C., Temkin T. (1993). Empowerment and self-help agency practice for people with mental disabilities. Social-Work, 38(6), 705-712.
Szmagalski J. (1992). Organizacja grupy samopomocy: Czy tylko amerykańskie dylematy? W: Organizowanie pomocy i samopomocy społecznej. Warszawa: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, s. 35-45.
Szmagalski J. (1996). Trzeci sektor, organizacje pozarządowe, non-profit? W: A. Kunicka (red.), Miejsce dla każdego. Szkice i opracowania o sektorze pozarządowym w Polsce zebrane w Centrum Informacji dla Organizacji Pozarządowych BORDO. Warszawa: Fundusz Współpracy, Program Phare Dialog Społeczny – NGO, s. 10-19.
Schneider S. S. (1992). Psychologia na rozdrożu. Nowiny Psychologiczne, 4, 5-22.
Terruwe A. A., Baars C. W. (1987). Integracja psychiczna. Poznań: W drodze.
Tocqueville A. de (1976). O demokracji w Ameryce. Warszawa: PIW.
Trojan A. (1983). Groupes de sante: The users' movement in France. W: S. Hatch, I. Kickbusch (red.), Self-help and health in Europe. World Health Organization, s. 43-58.
Tyne A. (1994). Takin responsibility and giving power. Disability and Society, 9, 249-254.
Tyszkowa M. (1983). Zasady rozwoju działalności człowieka. Przegląd Psychologiczny, 26, 3, 519-531.
Załuska M. (1996). Społeczne uwarunkowania angażowania się w działalność organizacji pozarządowych. W: M. Załuska, J. Boczoń (red.), Organizacje pozarządowe w społeczeństwie obywatelskim. Warszawa: Interart, s. 73-101.
Opublikowane
2019-03-26
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 1999 Roczniki Psychologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
