Stopień otwartości na doświadczenie a obraz siebie młodzieży artystycznie uzdolnionej
Abstrakt
The paper is based on reports from a study on the degree of openness to experience and self-concept of artistically-talented adolescents. Openness to experience is, according to Rogers, the principal condition for the formation of a mature personality, which carries into effect its potentialities, creatively solves inner conflicts, and accomplishes goals.
Two methods were used in the study: P.T. Costa’s and R.R. McCrae’s NEO Personality Inventory, a test which allowed to select a group of adolescents with a low and high openness to experience, and Gough’s and Heilbrun’s Adjective List ACL. The latter was used to describe a real and ideal self-concept. The NEO Personality Inventory applied in the study makes up a measuring tool. It was used to assess the main dimensions of personality: neuroticism, extraversion, agreeableness and conscientiousness.
The scores point to co-variability between openness to experience and self-concept, both real and ideal, of the adolescent group under study. The subjects of a high openness to experience are characterized by activity and spontaneity, they tend to independence, have broad interests, search after what is new and unknown, and approach reality in a creative manner. The subjects of a low openness to experience control their action, avoiding spontaneity, seek safety and that which is well-known, tried and certain. They eagerly submit to others’ leadership.
The scores from the ideal self-concept are especially interested, the concept being most often in accord with a socially-accepted pattern. The results show that adolescents with a high openness to experience wish to raise above the fixed patterns and want to decide who they would like to be and what they want to achieve in life. Openness to experience is an essential element of self-concept formation in its emotional, intellectual and social aspect.
Bibliografia
Blickle G. (1996). Personality traits, learning strategies, and performance. European Journal of Personality, 10(5), 337-352.
Brzezińska A. (1973). Struktura obrazu własnej osoby i jej wpływ na zachowanie. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 87-97.
Bull K. S., Montgomery D., Baloche L. (1995). Teaching creativity at the college level: A synthesis of curricular components perceived as important by instructors. Creativity Research Journal, 8(1), 83-89.
Church A. T. (1994). Relating the Tellegen and five factor models of personality structure. Journal of Personality and Social Psychology, 67(5), 898-909.
Costa P. T., McCrae R. R. (1985). The NEO Personality Inventory. Manual. Psychological Assessment Resources.
Costa P. T., McCrae R. R. (1992). Trait psychology comes of age. Nebraska Symposium on Motivation 1991: Psychology and Aging. Current Theory and Research in Motivation, 39, 169-204.
Dollinger S. J. (1993). Personality and music preference: Extraversion and excitement seeking or openness to experience? Psychology of Music, 21(1), 73-77.
Dollinger S. J., Leong F. T., Ulicni S. K. (1996). On traits and values: With special reference to openness to experience. Journal of Research in Personality, 30(1), 23-41.
Gough H. G., Heilbrun A. B. (1983). The Adjective Check List. Manual. Palo Alto.
Góralski A. (1974). Metody opisu i wnioskowania statystycznego w psychologii. Warszawa: PWN.
Guilford J. P. (1964). Podstawąwe metody statystyczne w psychologii i pedagogice. Warszawa: PWN.
Juros A., Oleś P. (1990). Test przymiotników ACL H. G. Gougha i A. B. Heilbruna. Skrypt dla studentów. Lublin: Zakład Psychometrii.
Kość Z. (1976). Regulacyjna funkcja Ja. W: T. Szustrowa (red.), Osobowość jako podmiot diagnozy psychologicznej. Warszawa: UW, s. 72-88.
Kulas H. (1986). Samoocena młodzieży. Warszawa: WSiP.
Malicka M. (1982). Uroki i trudy twórczego życia. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Martynowicz E. (1977). Z badań nad twórczo uzdolnionymi dziećmi i młodzieżą. Psychologia Wychowawcza, 1, 43-49.
Maslow A. H. (1983). Postawa twórcza. Nowiny Psychologiczne, 8-9, 58-71.
Maslow A. H. (1990). Motywacja i osobowość. Warszawa: PAX.
McCrae R. R. (1993). Openness to experience as a basic dimension of personality. Imagination, Cognition and Personality, 13(1), 39-55.
McCrae R. R. (1994). Openness to Experience: Expanding the boundaries of Factor V. Special Issue: The fifth of the Big Five. European Journal of Personality, 8(4), 251-272.
McCrae R. R. (1996). Social consequences of experiential openness. Psychological Bulletin, 120(3), 323-337.
Pietrasiński Z. (1969). Myślenie twórcze. Warszawa: PZWS.
Popek R. (1987). Z badań nad zdolnościami i uzdolnieniami specjalnymi młodzieży. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Pressey S. L. (1965). Concerning the nature and nurture of genius. Contemporary readings in general psychology. Boston: Houghton Mifflin Co.
Reykowski J. (1970). Obraz własnej osoby jako mechanizm regulujący postępowanie. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 45-57.
Rogers C. R. (1951). Client - centered therapy; its current practice, implications, and theory. Boston: Houghton Mifflin.
Rogers C. R. (1978). Istota terapii ujęta w terminach doświadczenia terapeutycznego. W: T. Starczewska (red.), Psychologia humanistyczna, t. 2. Warszawa, s. 291-298.
Rogers C. R. (1995). Co to znaczy stać się osobą? Nowiny Psychologiczne, 6-7, 16-29.
Saucier G. (1992). Openness versus intellect: Much ado about nothing? European Journal of Personality, 6(5), 381-386.
Siek S. (1984). Rozwój potrzeb psychicznych, mechanizmów obronnych i obrazu siebie. Warszawa: KAW.
Tucholska S. (1979). Obraz siebie jednostek potencjalnie twórczych. Zdrowie Psychiczne, 1, 71-79.
Uchnast Z. (1992). Inwentarz Osobowości NEO: tłumaczenie kwestionariusza pytań, opracowanie psychometryczne. Lublin: ZPO KUL.
Wojnar J. (1976). Teoria wychowania estetycznego. Warszawa: PWN.
Copyright (c) 1998 Roczniki Psychologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.