Researches on values and valuation: Some methodological issues

  • Piotr Oleś Catholic University of Lublin

Abstract

The article deals with some basic problems concerning human values and methodological problems arising in assessment of values. A fundamental distinction on objective and subjective values is taken as a starting point. For social sciences an subjectivistic point of view is the most common. However in psychology one can define two general ways of understanding human values: values as believes (conscious, cognitive structures) and values as intrinsic (unconscious) criteria of choice. As consequence one can analyse valuation on both levels: exploring preferences declared by people and examining preferences evident by their choices and behaviour. Methodological problems concerning measurement of values are mentioned: such as ipsativeness and mental processes of choice and valuation, social desirability, and simplifications in data interpretation. Past and current research trends are mentioned. Especially interesting research concern the process of valuation, defined as complex process of assessment and choice and in some theories even as meaning giving. Possible problems and disturbances in valuation are described and illustrated by research findings.

References

Allport, G. W., Vernon, P. E., Lindzey, G. (1960). Study of values. Manual (ed. III). Boston: Houghton Mifflin Company.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Bilsky, W., Schwartz, S. M. (1994). Values and personality. European Journal of Personality, 8, 3, 163-81.
Bolt, M. (1978). The Rokeach Value Survey: Preferred or preferable? Perceptual and Motor Skills, 47, 322.
Boyatziz, R. E., Murphy, A. J., Wheeler, J. V. (2000). Philosophy as a missing link between values and bahavior. Psychological Reports, 86, 1, 47-64.
Braithwaite, V. A., Scott, W. A. (1991). Values. W: J. P. Robinson, P. R. Shaver, L. S. Wrightsman (red.), Measures of personality and social psychological attitudes. San Diego, CA: Academic Press, s. 661-753.
Brzozowski, P. (1989,). Skala Wartości (SW). Polska adaptacja Value Survey M. Rokeacha. Podręcznik. Warszawa: Laboratorium Testów Psychologicznych PTP.
Brzozowski, P. (1995). Skala Wartości Schelerowskich - SWS. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Cawley, M. J., Martin, J. E., Johnson, J. A. (2000). A virtues approach to personality. Personality and Individual Differences, 28, 5, 997-1013.
Chapman, D. W., Blackburn, R. W., Austin, A. E., Hutcheson, S. M. (1983). Expanding analytic possibilities of Rokeach value data. Educational and Psychological Measurement, 43, 419-421.
Charyton, B. (1999). Status tożsamości a koncepcja siebie u osób dorastających. Lublin: KUL (niepublikowana praca magisterska).
Ҫileli, M. (2000). Change in value orientations of Turkish youth from 1989 to 1995. The Journal of Psychology, 134, 297-305.
Cote, J. E., Levine, C. (1987). A formulation of Erikson’s theory of ego identity formation. Developmental Review, 7, 273-325.
Davis, R. V. (1991). Vocational interests, values, and preferences. W: M. D. Dunette, L. M. Hough (red.), Handbook of industrial and organizational psychology (vol. II). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press, s. 833-871.
Drwal, R. Ł. (1995). Problemy kulturowej adaptacji kwestionariuszy osobowości. W: R. Ł. Drwal, Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 12-26.
Epstein, S. (1990). Wartości z perspektywy poznawczo-przeżyciowej teorii „ja”. W: J. Reykowski, N. Eisenberg, E. Staub (red.), Indywidualne i społeczne wyznaczniki wartościowania. Wrocław: Polska Akademia Nauk, Instytut Psychologii, s. 11-32.
Erikson, E. H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Feather, N. T. (1975). Values in education and society. New York: Free Press.
Feather, N. T. (1988). From values to actions: Recent application of the expectancy-value model. Australian Journal of Psychology, 40, 105-124.
Fiske, M., Chiriboga, D. A. (1990). Change and continuity in adult life. San Francisco: Jossey-Bass, Publ.
Forsyth, D. R. (1980). A taxonomy of ethical ideologies. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 1, 175-84.
Franki, V. E. (1976). Homo patiens. Warszawa: PAX.
Greenstein, T. N. (1976). Behavior change through value self-confrontation: A field experiment. Journal of P ersonality and Social Psychology, 34, 254-262.
Gryzio, B. (1991). Kryzys w wartościowaniu a hierarchie wartości u osób z nerwicą i bez nerwicy. Lublin: UMCS (niepublikowana praca magisterska).
Hermans, H. J. M., Hermans-Jansen, E. (2000). Autonarracje: Tworzenie znaczeń w psychoterapii. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Hermans, H., Oleś, P. K. (1994). The personal meaning of values in a rapidly changing society. Journal of Social Psychology, 134, 5, 569-79.
Hermans, H. J. M., Oleś, P. K. (1996). Value crisis: Affective organization of personal meanings. Journal of R esearch in Personality, 30, 457-482.
Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International differences in work-related values. Beverly Hills, CA: Sage.
Hofstede, G. (1998). A case for comparing apples with oranges: International differences in values. W: M. Sasaki (red.), Values and attitudes across nations and times. Leiden: Brill, s. 16-31.
Hogan, R. (1973). Moral conduct and moral character: A psychological perspective. Psychological Bulletin, 79, 217-232.
Homant, R. (1970). Denotative meaning of values. Personality: An International Journal, 1, 213-219.
Homant. R., Rokeach M. (1970). Value for honesty and cheating behavior. Personality: An International Journal, 1, 153-162.
Horley, J. (2000). Value assessment and everyday activities. Journal of C onstructivist Psychology, 13, 1, 67-73.
Johnston, C. S. (1995). The Rokeach Value Survey: Underlying structure and multidimensional scaling. The Journal of Psychology, 129, 5, 583-597.
Juros, A., Oleś, P. (1992). Analiza porównawcza zmiennych egzystencjalnych mierzonych Kwestionariuszem do Badania Kryzysu w Wartościowaniu (KKW) i Skalą Niepokoju Egzystencjalnego (SNE). W: S. Steuden (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej. Lublin: TN KUL, s. 113-125.
Kasser, T., Ryan, R. M. (1996). Further examining the American dream: Well-being correlates of intrinsic and extrinsic goals. Personality and Social Psychology Bulletin, 22, 281-288.
Kita, B., Sitarczyk, M. (1994). Postawy rodzicielskie a kryzys w wartościowaniu u młodzieży w wieku dorastania. Psychologia Wychowawcza, 37, 330-343.
Kluckhohn, C. (1951). Values and value-orientations in the theory of action: An exploration in definition and classification. W: T. Parson, E. A. Shils (red.), Toward a general theory of action. Cambridge, MA: Harvard University Press, s. 388-433.
Kokoszka, A. (1991-92). On the psychology of experiencing values: A supplement to the evolutionary level model of the main states of consciousness. Imagination, Cognition and Personality, 11, 75-84.
Kurzydło, J. (1989). Obraz siebie u młodzieży o różnym poziomie kryzysu wartościowania. Lublin: KUL (niepublikowana praca magisterska).
Leontiew, D. A. (1992). The meaning crisis in Russia today. International Forum for Logotherapy, 15, 41-45.
Locke, K. D. (2000). Circumpex Scales of Interpersonal Values: Reliability, validity, and applicability to interpersonal problems and personality disorders. Journal of Personality Assessment, 75, 2, 249-267.
Madhere, S. (1993). The development and validation of the Current Life Orientation Scale. Psychological Report, 72, 467-472.
Maslow, A. H. (1971). Psychological data and value theory. W: A. H. Maslow (red.), New knowledge in human values (ed. II). Chicago: Gatteway, s. 119-136.
Menezes, I., Campos, B. P. (1997). The process of value-meaning construction: A cross-sectional study. European Journal of Social Psychology, 27, 55-73.
Menninger, K. A., Pruyser, P. W. (1963). Morals, values, and mental health. W: A. Deutsch, H. Frishman (red.), The encyclopedia of mental health. New York: Franklin Watss. Inc., vol. 4, s. 1244-1255.
Morris, C. (1956). Varieties of human values. Chicago: University of Chicago Press.
Nosal, C., Oleś, P. (1994). Diagnostyczna wartość pomiaru orientacji temporalnych dla wskaźników kryzysu wartościowania. Przegląd Psychologiczny, 37, 525-537.
Oishi, S., Diener, E., Suh, E., Lucas, R. E. (2000). Value as moderator in subjective well-being. Journal of Personality, 67, 157-183.
Oishi, S., Schimmack, U., Diener, E., Suh, E. M. (1998). The measurement of values and Individualism-Collectivism. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, 1177-1189.
Oleś, P. (1989a). Kwestionariusz do Badania Kryzysu w Wartościowaniu (KKW). Podręcznik. Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych im. B. Zawadzkiego.
Oleś, P. (1989b). Wartościowanie a osobowość. Psychologiczne badania empiryczne. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Oleś, P. K. (1991). Value crisis: Measurement and personality correlates. Polish Psychological Bulletin, 22, 53-62.
Oleś, P. (1994). Kryzysy wartości. W: A. Januszewski, P. Oleś, T. Witkowski (red.), Wykłady z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (t. 7). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, s. 85-100.
Oleś, P. (1998). Kwestionariusz do Badania Kryzysu w Wartościowaniu (KKW). Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Oleś, P. K. (2000). Psychologia przełomu p o łow y życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Oleś, P., Hermans, H. J. M. (1995). The objective values from the personal valuation perspective during the changes in society. Journal fo r Mental Changes, 1, 2, 113-122.
Peng, K., Nisbett, R. E., Wong, N. Y. C. (1997). Validity problems comparing values across cultures and possible solutions. Psychological Methods, 2, 329-344.
Pervin, L. A. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: GWP.
Pieszko, A. (2000). Wpływ ćwiczeń klaryfikujących na integrację systemu wartości. Lublin: KUL (niepublikowana praca magisterska).
Pitts, R. E. (1981). Value-group analysis of cultural values in heterogeneous populations. Journal of Social Psychology, 115, 1, 109-124.
Raths, L. E., Harmin, M., Simon, S. B. (1978). Values and teaching (ed. II). Columbus: Ch. E. Merrill Publishing Company.
Rest, J. R. (1979). Development in Judging Moral Issues. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Reykowski, J. (1990). Wstęp. W: J. Reykowski, N. Eisenberg, E. Staub (red.), Indywidualne i społeczne wyznaczniki wartościowania. Wroclaw: Polska Akademia Nauk, Instytut Psychologii, s. 7-10.
Roe, R. A., Ester, P. (1999). Values and work: Empirical findings and theoretical perspective. Applied Psychology: An International Review, 48, 1, 1-21.
Rogers, C. R. (1964). Toward modern approach to values. The valuing process in the mature person. Journal of Abnormal and Social Psychology, 68, 160-167.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
Rokeach, M. (1985). Inducing change and stability in belief systems and personality structures. Journal of Social Issues, 41, 153-171.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1-65.
Schwartz, S. H., Sagiv, L. (1995). Identifying culture-specifics in the content and structure of values. Journal of Cross-Cultural Psychology, 26, 92-116.
Schwartz, S. H., Sagiv, L., Boehnke, K. (2000). Worries and values. Journal of Personality, 68, 309-346.
Schwartz, S. H., Verkasalo, M., Antonovsky, A., Sagiv L. (1997). Value priorities and social desirability: Much substance, some style. British Journal of Social Psychology, 36, 3-18.
Sheldon, K. M., McGregor, H. A. (2000). Extrinsic value orientation and „The tragedy of the commons”. Journal of P ersonality, 68, 383-411.
Shrum, L. J., McCarty, J. A. (1992). Individual differences in differentiation in the rating of personal values: The role of private self-consciousness. Personality and Social Psychology Bulletin, 18, 223-230.
Sitarczyk, M. (1996). Postawy wychowawcze matek a doświadczanie kryzysu w wartościowaniu przez ich dorastające córki. Annales, 9, 227-238.
Sokołowska, U. (1991). Kryzys w wartościowaniu a hierarchie wartości młodzieży. Lublin: UMCS (niepublikowana praca magisterska).
Szuster, A. (2002). Orientacje prospołeczne a preferowanie wartości (w kategoryzacji Shaloma Schwartza). W: M. Lewicka, J. Grzelak (red.), Jednostka i społeczeństwo. Gdańsk: GWP, s. 199-216.
Szyszka, E. (1989). Poziom niepokoju a kryzys wartościowania u studentów. Lublin: KUL (niepublikowana praca magisterska).
Wojciszke, B. (1986). Struktura „JA", wartości osobiste i zachowanie. Wrocław: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Zaleski, Z. (1978). System wartości a podejmowanie ryzyka. Roczniki Filozoficzne, 26, 4, 55-89.
Zalewska, A. M. (2000). Adaptacja kwestionariusza „Orientacja na wartości zawodowe” Seiferta i Bergmanna do warunków polskich. Studia Psychologiczne, 38, 57-77.
Published
2019-03-26
Section
Articles