The type of interpersonal relationship as influencing perpetrator’s behavior after having caused harm and their disposition towards the victim
Keywords:
harm; perpetrator; victim; blame attribution; remedial actions
Abstract
The study investigated whether the kind of relationship between the perpetrator and the victim has an impact on perpetrator’s behavior (attribution, remedial actions) after having caused harm. The aim of the research was also to check if there exists any correlation of such reactions (e.g. self-blame, excuse) with posterior victim assessment. Four kinds of social relationships were examined: parent-child, romantic partners, superior-subordinate, and acquaintances. Participants were asked to describe an event in which a certain person (indicated in the questionnaire) felt harmed by them and their own reactions to that event. They also estimated the victim’s features on several attractiveness scales. The results show that the level of blame and responsibility attributed to themselves was the highest in the case of guilty partners in close relationships, the lowest in the case of superiors, and medium in the case of parents and acquaintances. Remedial actions are most often taken by romantic partners, much less often by parents and acquaintances, and most rarely by superiors. The frequency pattern for excuses and justifications was nearly exactly the opposite. One of the possible explanations of the results refers to the combined effect of affiliation and power motives that influence perpetrator’s reactions and substantially vary across different types of social relations. The presented data also indicates that victim devaluation might be considered as a coping strategy used by the perpetrator.
References
Aronson, E. (2000). Człowiek – istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Aronson, E., Tavris, C. (2008). Błądzą wszyscy (ale nie ja). Gdańsk–Sopot: Smak Słowa–Academica.
Baumeister, R. F., Stillwell, A. M., Heatherton, T. F. (1995). Personal narratives about guilt: Role in action control and interpersonal relationships. Basic and Applied Social Psychology, 17, 173-198.
Baumeister, R. F., Stillwell, A., Wotman, S. R. (1990). Victim and perpetrator accounts of interpersonal conflict: Autobiographical narratives about anger. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 994-1005.
Bonk, S. (2008). Radzenie sobie z krzywdą – perspektywa sprawcy (mps pracy magisterskiej, SWPS w Sopocie).
Berscheid, E., Boye, D., Walster, E. (1968). Retaliation as a means of restoring equity. Journal of Personality and Social Psychology, 10, 370-376.
Clark, M. S., Mills, J. R. (1993). The difference between communal and exchange relationships: What it is and is not. Personality and Social Psychology Bulletin, 19, 684-691.
Darby, B. W., Schlenker, B. R. (1982). Children’s reaction to apologies. Journal of Personality and Social Psychology, 43, 742-753.
Davis, H. E., Jones, E. E. (1960). Changes in interpersonal perception as a means of reducting cognitive dissonanse. Journal of Abnormal and Social Psychology, 61, 402-410.
Deutsch, M. (1985). Equity, equality and need: What determines which value will be used as the basis of distributive justice? Journal of Social Issues, 31, 137-149.
Doliński, D. (1992). Przypisywanie moralnej odpowiedzialności. Warszawa: WIP.
Doliński, D. (2006). Techniki wpływu społecznego. Warszawa: Scholar.
Festinger, L. (1957). A theory of cognitive dissonance. Stanford: Stanford University Press.
Fiske, A. P. (1992). The four elementary forms of sociality: Framework for a unified theory of social relations. Psychological Review, 99, 689-723.
Glass, D. (1964). Changing in liking as a means of reducing cognitive discrepancies between self- -esteem and aggression. Journal of Personality, 32, 531-549.
Goleman, D. (2007). Inteligencja społeczna. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Gruszecka, E. (1999). Wzorce przeżywania poczucia krzywdy a sprawca krzywdy i wybaczanie. Czasopismo Psychologiczne, 5, 355-367.
Gruszecka, E. (2006). Człowiek w obliczu krzywdy: zachowania ofiar, sprawców i obserwatorów, W: E. Martynowicz (red.), Od poczucia podmiotowości do bycia ofiarą (s. 55-84). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Grzegołowska-Klarkowska, H. (2001). Samoobrona przez samooszukiwanie. W: M. Kofta, T. Szutrowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć (s. 177-198). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Howe, N. (1987). Attributions of complex cause and the perception of marital conflict. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 1119-1128.
Karremans, J. C., Aarts, H. (2007). The role of automaticity in determining the inclination to forgive close others. Journal of Experimental Social Psychology, 43, 6, 902-917.
Kosewski, M. (1985). Ludzie w sytuacji pokusy i upokorzenia. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kozielecki, J. (2001). Prawda, wina, wstyd. Polityka, 13, 78-80.
Leary, M. (1999). Wywieranie wrażenia na innych. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Leary, M., Kowalski, R. M. (2001). Lęk społeczny. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lewis, M., Haviland-Jones, J. M. (red.) (2005). Psychologia emocji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lis-Turlejska, M. (1998). Traumatyczny stres: koncepcje i badania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Łukasik, M. (2002). Atrybucje odpowiedzialności moralnej oraz emocje i zachowania sprawcy po wyrządzeniu szkody a rodzaj relacji interpersonalnej (mps pracy magisterskiej, Uniwersytet Gdański).
McAdams, D. P. (1980). A thematic coding for the intimacy motive. Journal of Research in Personality, 14, 413-432.
Mikula, G. (1984). Justice and fairness in interpersonal relations: Thoughts and suggestions. W: H. Tajfel (red.), The social dimension: European Developments in Social Psychology (s. 413-432). Cambridge: Cambridge University Press, 14.
Miller, A. G. (red.) (2008). Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo WAM.
Rosenfeld, P., Giacalone, R. A., Riordan, C. A. (1995). Impression management in organizations. London: Routledge.
Schütz, A. (2005). Samoocena a strategie interpersonalne. W: J. P. Forgas, K. D. Wiliams, L. Wheeler (red.), Umysł społeczny. Poznawcze i motywacyjne aspekty zachowań interpersonalnych (s. 169-187). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Skarżyńska, K. (1986). Wyjaśnianie własnych porażek: usprawiedliwianie i przyjmowanie odpowiedzialności. Przegląd Psychologiczny, 29, 1, 139-153.
Skarżyńska, K. (1988). Poczucie niesprawiedliwości i sądy o niesprawiedliwości – wyznaczniki sytuacyjne i intraindywidualne. W: B. Wojciszke (red.), Studia nad procesami wartościowania (t. 1, s. 86-108). Warszawa: Ossolineum.
Stillwell, A. M., Baumeister, R. F. (1997). The construction of victim and perpetrator memories: Accuracy and distortion in role-based accounts. Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 1157-1172.
Szmajke, A. (1999). Autoprezentacja: maski, pozy, miny. Olsztyn: Ursa Consulting.
Walster, E., Walster, G. W., Berscheid, E. (1978). Equity: Theory and research. Boston: Allyn and Bacon.
Weiner, B. (1986). An attributional theory of motivation and emotion. New York: Springer.
Wojciszke, B. (1997). Emocje związane z moralną i sprawnościową interpretacją zachowań wła- snych i cudzych. Przegląd Psychologiczny, 40, 1-2, 137-156.
Wojciszke, B. (2002). Autopromocja i autodeprecjacja. Kwestionariusz Stylów Autoprezentacji. Psychologia Jakości Życia, 1, 145-171.
Wojciszke, B., Abele, A., Baryła, W. (2009). Two dimensions of interpersonal attitudes: Liking depends on communion, respect depends on agency. European Journal of Social Psychology, 39, 973-990.
Wojciszke, B., Baryła, W. (2006). Perspektywa sprawcy i biorcy w spostrzeganiu siebie i innych. Psychologia Społeczna, 1, 9-32.
Wosińska, W. (1989). Niesprawiedliwość w stosunkach interpersonalnych. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Zaleski, Z. (1998). Od zawiści do zemsty. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Zachmeister, J. S., Garcia, S., Romero, C., Vas, S. N. (2004). Don’t apologize unless you mean it: A laboratory investigation of forgiveness and retaliation. Journal of Social and Clinical Psychology, 23, 532-564.
Zechmeister, J. S., Romero, C. (2002). Victim and offender accounts of interpersonal conflict: Autobiographical narratives of forgiveness and unforgiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 82, 675-686.
Aronson, E., Tavris, C. (2008). Błądzą wszyscy (ale nie ja). Gdańsk–Sopot: Smak Słowa–Academica.
Baumeister, R. F., Stillwell, A. M., Heatherton, T. F. (1995). Personal narratives about guilt: Role in action control and interpersonal relationships. Basic and Applied Social Psychology, 17, 173-198.
Baumeister, R. F., Stillwell, A., Wotman, S. R. (1990). Victim and perpetrator accounts of interpersonal conflict: Autobiographical narratives about anger. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 994-1005.
Bonk, S. (2008). Radzenie sobie z krzywdą – perspektywa sprawcy (mps pracy magisterskiej, SWPS w Sopocie).
Berscheid, E., Boye, D., Walster, E. (1968). Retaliation as a means of restoring equity. Journal of Personality and Social Psychology, 10, 370-376.
Clark, M. S., Mills, J. R. (1993). The difference between communal and exchange relationships: What it is and is not. Personality and Social Psychology Bulletin, 19, 684-691.
Darby, B. W., Schlenker, B. R. (1982). Children’s reaction to apologies. Journal of Personality and Social Psychology, 43, 742-753.
Davis, H. E., Jones, E. E. (1960). Changes in interpersonal perception as a means of reducting cognitive dissonanse. Journal of Abnormal and Social Psychology, 61, 402-410.
Deutsch, M. (1985). Equity, equality and need: What determines which value will be used as the basis of distributive justice? Journal of Social Issues, 31, 137-149.
Doliński, D. (1992). Przypisywanie moralnej odpowiedzialności. Warszawa: WIP.
Doliński, D. (2006). Techniki wpływu społecznego. Warszawa: Scholar.
Festinger, L. (1957). A theory of cognitive dissonance. Stanford: Stanford University Press.
Fiske, A. P. (1992). The four elementary forms of sociality: Framework for a unified theory of social relations. Psychological Review, 99, 689-723.
Glass, D. (1964). Changing in liking as a means of reducing cognitive discrepancies between self- -esteem and aggression. Journal of Personality, 32, 531-549.
Goleman, D. (2007). Inteligencja społeczna. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Gruszecka, E. (1999). Wzorce przeżywania poczucia krzywdy a sprawca krzywdy i wybaczanie. Czasopismo Psychologiczne, 5, 355-367.
Gruszecka, E. (2006). Człowiek w obliczu krzywdy: zachowania ofiar, sprawców i obserwatorów, W: E. Martynowicz (red.), Od poczucia podmiotowości do bycia ofiarą (s. 55-84). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Grzegołowska-Klarkowska, H. (2001). Samoobrona przez samooszukiwanie. W: M. Kofta, T. Szutrowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć (s. 177-198). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Howe, N. (1987). Attributions of complex cause and the perception of marital conflict. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 1119-1128.
Karremans, J. C., Aarts, H. (2007). The role of automaticity in determining the inclination to forgive close others. Journal of Experimental Social Psychology, 43, 6, 902-917.
Kosewski, M. (1985). Ludzie w sytuacji pokusy i upokorzenia. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kozielecki, J. (2001). Prawda, wina, wstyd. Polityka, 13, 78-80.
Leary, M. (1999). Wywieranie wrażenia na innych. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Leary, M., Kowalski, R. M. (2001). Lęk społeczny. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lewis, M., Haviland-Jones, J. M. (red.) (2005). Psychologia emocji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lis-Turlejska, M. (1998). Traumatyczny stres: koncepcje i badania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Łukasik, M. (2002). Atrybucje odpowiedzialności moralnej oraz emocje i zachowania sprawcy po wyrządzeniu szkody a rodzaj relacji interpersonalnej (mps pracy magisterskiej, Uniwersytet Gdański).
McAdams, D. P. (1980). A thematic coding for the intimacy motive. Journal of Research in Personality, 14, 413-432.
Mikula, G. (1984). Justice and fairness in interpersonal relations: Thoughts and suggestions. W: H. Tajfel (red.), The social dimension: European Developments in Social Psychology (s. 413-432). Cambridge: Cambridge University Press, 14.
Miller, A. G. (red.) (2008). Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo WAM.
Rosenfeld, P., Giacalone, R. A., Riordan, C. A. (1995). Impression management in organizations. London: Routledge.
Schütz, A. (2005). Samoocena a strategie interpersonalne. W: J. P. Forgas, K. D. Wiliams, L. Wheeler (red.), Umysł społeczny. Poznawcze i motywacyjne aspekty zachowań interpersonalnych (s. 169-187). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Skarżyńska, K. (1986). Wyjaśnianie własnych porażek: usprawiedliwianie i przyjmowanie odpowiedzialności. Przegląd Psychologiczny, 29, 1, 139-153.
Skarżyńska, K. (1988). Poczucie niesprawiedliwości i sądy o niesprawiedliwości – wyznaczniki sytuacyjne i intraindywidualne. W: B. Wojciszke (red.), Studia nad procesami wartościowania (t. 1, s. 86-108). Warszawa: Ossolineum.
Stillwell, A. M., Baumeister, R. F. (1997). The construction of victim and perpetrator memories: Accuracy and distortion in role-based accounts. Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 1157-1172.
Szmajke, A. (1999). Autoprezentacja: maski, pozy, miny. Olsztyn: Ursa Consulting.
Walster, E., Walster, G. W., Berscheid, E. (1978). Equity: Theory and research. Boston: Allyn and Bacon.
Weiner, B. (1986). An attributional theory of motivation and emotion. New York: Springer.
Wojciszke, B. (1997). Emocje związane z moralną i sprawnościową interpretacją zachowań wła- snych i cudzych. Przegląd Psychologiczny, 40, 1-2, 137-156.
Wojciszke, B. (2002). Autopromocja i autodeprecjacja. Kwestionariusz Stylów Autoprezentacji. Psychologia Jakości Życia, 1, 145-171.
Wojciszke, B., Abele, A., Baryła, W. (2009). Two dimensions of interpersonal attitudes: Liking depends on communion, respect depends on agency. European Journal of Social Psychology, 39, 973-990.
Wojciszke, B., Baryła, W. (2006). Perspektywa sprawcy i biorcy w spostrzeganiu siebie i innych. Psychologia Społeczna, 1, 9-32.
Wosińska, W. (1989). Niesprawiedliwość w stosunkach interpersonalnych. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Zaleski, Z. (1998). Od zawiści do zemsty. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Zachmeister, J. S., Garcia, S., Romero, C., Vas, S. N. (2004). Don’t apologize unless you mean it: A laboratory investigation of forgiveness and retaliation. Journal of Social and Clinical Psychology, 23, 532-564.
Zechmeister, J. S., Romero, C. (2002). Victim and offender accounts of interpersonal conflict: Autobiographical narratives of forgiveness and unforgiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 82, 675-686.
Published
2019-03-29
Issue
Section
Articles
Copyright (c) 2012 Roczniki Psychologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
