Moralna przestrzeń pracy – wiodące przewartościowania
Abstrakt
Wiodącym celem rozważań zawartych w tym opracowaniu jest próba ukazania przyczyn i konsekwencji zawężania moralnej przestrzeni współczesnej pracy. Przestrzeń ta rozumiana jest tutaj jako moralny wymiar stosunków pracy w podmiocie gospodarującym, bazujący na sumieniu. Ogólną ramą interpretacyjną prowadzonych rozważań jest koncepcja godności ludzkiej, zawarta w katolickiej nauce społecznej w odniesieniu do porządku moralnego związanego z pracą. Za wiodącą przyczynę zawężania moralnej przestrzeni współczesnej pracy uznano proces wykorzeniania z pracy, rozumiany dwojako. Zarówno jako odchodzenie od wspólnotowego, społecznego rozumienia pracy i jej etycznego kontekstu w kierunku indywidualizacji pracy, jak i poszukiwanie innych, alternatywnych sposobów budowania własnej tożsamości, w których praca nie stanowi już punktu odniesienia. W odniesieniu do indywidualizacji pracy wskazano na jej dwie dominujące przesłanki: na filozoficzne i etyczne koncepcje dotyczące indywidualizmu jednostki, jej podmiotowości i zindywidualizowanej odpowiedzialności oraz na przemiany dotyczące treści pracy, form pracy i form zatrudnienia. Wskazano również na konsekwencje przewartościowań odnoszących się do pracy i jej indywidualistycznego rysu w odniesieniu do kultury zarządzania.
Bibliografia
Bauman Z.: Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1995.
Beck U.: The Brave New World of Work, Oxford: Oxford Polity Press 2000.
Boltanski L., Chiapello È.: Le Nouvel Esprit du capitalisme, Paryż: Gallimard 1999.
Bylok F., Swadźba U., Walczak -Duraj D.: Praca i konsumpcja w perspektywie tworzenia ładu aksjonormatywnego, Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk” 2016.
Cossette P.: L’organization. Une perspective cognitiviste, Canada: Les Presses de l’Universite Laval 2004.
Defilippi J.R., Arthur M.B.: The boundaryless career: A competency – based perspective, „Journal of Organizational Behavior” 15(994), No. 4, s. 307-324.
Gherardi S.: How to Conduct a Practice-Based Study. Problems and Methods, Italy: University of Trento 2012.
Hayek F. von: Indywidualizm i porządek ekonomiczny, Kraków: Wydawnictwo Znak 1998.
Hryniewicz J.: Stosunki pracy w polskich organizacjach, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2007.
Jan Paweł II: Centesimus annus, https;//adanai.pl/jp2/pliki/ca.pdf [dostęp: 15.09.2016].
Kołodko G.W.: Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, „Ekonomista” 2014, nr 2.
Kołodko G.W.: New Pragmatism versus New Nationalism, TIGER Working Paper Series, 2017, No. 137.
Papieska Rada Iustitia et Pax, Kompendium nauki społecznej Kościoła, Kielce: Wydawnictwo Jedność 2005, nr 311-315.
Kopka J.: Społeczny wymiar postrzegania moralnego. Studium socjologiczne, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2000.
Mariański J.: Godność ludzka w kontekście społecznym. Szkice ze społecznego nauczania Kościoła katolickiego, Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium” 2017.
Nadolski K.: Nadchodzi robo sapiens, „Dziennik. Gazeta Prawna” 11-12 marca 2017, s. 34-36.
Sen A.: Rozwój i wolność, Poznań: Zysk i S-ka 2002.
Sennett R.: Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA 2006.
Smith A.: Teoria uczuć moralnych, tłum. D. Petach, Warszawa: PWN 1989.
Smith A.: Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Warszawa: PWN 2007.
Szczepański J.: Korzeniami wrosłem w ziemię. Wydano z okazji Jubileuszu 90. urodzin Profesora Jana Szczepańskiego, Ustroń: Galeria Sztuki Współczesnej „Na Gojach” 2003.
Walczak-Duraj D.: Socjologia dla ekonomistów, Warszawa: PWE 2010.
Walczak-Duraj D.: Rola podmiotowości jednostki w kształtowaniu etycznego ładu ekonomicznego, w: Religia a gospodarka, t. I, red. S. Partycki, Lublin: Wydawnictwo KUL 2005, s. 135-148.
Walczak-Duraj D.: Etyczny biznes – etyczne państwo. Refleksje wokół Zasad Okrągłego Stołu z Caux, „Humanizacja Pracy” 2005, nr 6, s. 10-16.
Walczak-Duraj D.: Humanizacja pracy w perspektywie kodeksów etycznych, w: Praca w perspektywie humanistycznej, red. J. Sikora, D. Walczak-Duraj, Płock–Poznań: Wydawnictwo Naukowe Novum 2008, s. 187-203.
Walczak-Duraj D.: Wolność gospodarcza a poczucie odpowiedzialności za dobro wspólne, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 17(2014), nr 3, s. 7-17.
Walczak-Duraj D.: Apropriacja szans życiowych we współczesnych społeczeństwach, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Sociologica 2014, nr 48: Ład aksjonormatywny w okresie kryzysu, red. J. Mariański, D. Walczak-Duraj, s. 25-48.
Walczak-Duraj D.: Uspołecznianie ryzyka i strat w sytuacji kryzysu gospodarczego, „Prakseologia” 2014, nr 155, s. 13-40.
Walczak-Duraj D.: Work Ethos or Counter – Ideology of Work?, „WFES. Warsaw Forum of Economic Sociology” 7 (2016), 1(13), s. 7-26.
Walczak-Duraj D.: Wartości etyczne w kulturze zarządzania organizacją, „Humanizacja Pracy” 2017, nr 3 (289), s. 9-26.
Walczak-Duraj D.: Proces wykorzeniania z pracy w perspektywie społeczeństwa ponowoczesnego, w: W kręgu myśli Profesora Jana Szczepańskiego, t. III, red. D. Kadłubiec, E. Ogrodzka-Mazur, A. Kasperek, Cieszyn: Wydawnictwo ARKA 2017, s. 59-70.
Walsh D.: Sociology and the Social World, w: New Directions in Sociological Theory, red. P. Filmer et al., London: Collier-Macmillan 1972.
Weber M.: Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Lublin: Wydawnictwo TEST 1994.
Wielecki K.: Podmiotowość w dobie kryzysu postindustrializmu: między indywidualizmem a kolektywizmem, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2003.
Wiśniewski R.: Moralna przestrzeń pracy a etyka zawodowa, „Ekonomia i Prawo” 6(2010), s. 237-244.
Copyright (c) 2019 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
