Wykorzystanie systemów orbitalnych w wojnie Rosji z Ukrainą. Między militaryzacją a komercjalizacją kosmosu

Słowa kluczowe: militaryzacja kosmosu, komercjalizacja kosmosu, potęga kosmiczna, rozpoznanie satelitarne, komunikacja satelitarna, Starlink, wojna na Ukrainie

Abstrakt

Rosyjska agresja na Ukrainę znacząco wpłynęła na wiele obszarów związanych z bezpieczeństwem międzynarodowym. Wpływ ten nie ominął przestrzeni kosmicznej, stymulując określone tendencje związane z jej militaryzacją. Tekst podejmuje zagadnienie charakteru tych tendencji i ich przełożenia na kierunki procesu militarnego wykorzystania przestrzeni pozaziemskiej. Szczególna uwaga została poświęcona wzajemnemu przenikaniu się procesów militaryzacji i komercjalizacji kosmosu.

Kluczowym wnioskiem jest potwierdzenie tendencji – a w pewnym zakresie nawet nadanie jej dodatkowego impulsu – do inkorporowania rozwiązań pochodzących z sektora komercyjnego w proces militaryzacji kosmosu. Zjawisko to przybiera różne formy, od bezpośredniego wykorzystywania systemów komercyjnych do celów militarnych do rozwijania systemów wojskowych inspirowanych rozwiązaniami pochodzącymi z rynku komercyjnego. Na poziomie ogólnym prowadzi to do przekształceń w postrzeganiu pojęcia potęgi kosmicznej, w ramach której działalność komercyjna jest nie tylko wkładem w budowanie ekonomicznej pozycji państwa, ale staje się również elementem systemu bezpieczeństwa narodowego.

Bibliografia

Babiński A., Lubiewski P., Łuźniak A. (2017), Współużyteczność metod oraz technik i narzędzi badawczych w badaniu bezpieczeństwa, [w:] Nauki o bezpieczeństwie. Wybrane problemy badań, red. A. Czupryński, B. Wiśniewski, J. Żboina, Józefów: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej, Państwowy Instytut Badawczy.

Bakuła K. (2022), USA: miliardy na zakup zdjęć satelitarnych, Space24.pl, https://space24.pl/bezpieczenstwo/technologie-wojskowe/usa-miliardy-na-zakup-zdjec-satelitarnych [dostęp: 25.09.2022].

Behrens J.R., Lal B. (2019), Exploring Trends in the Global Small Satellite Ecosystem, New Space. The Journal of Space Entrepreneurship and Innovation, 7, nr 3, s. 126-136.

Berkowitz B. (2011), The National Reconnaissance Office at 50 Years: A Brief History, Chantilly: Center for Study of National Reconnaissance.

Bielawski R. (2022), Potęgometryczny wymiar militaryzacji kosmosu, Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna.

Borowitz M. (2022), The Military Use of Small Satellites in Orbit, Paris: French Institute of International Relations.

Chun C.K.S. (2006), Defending Space. US Anti-Satellite Warfare and Space Weaponry, Oxford-New York: Osprey Publishing.

Colby E. (2016), From Sanctuary to Battlefield: A Framework for a U.S. Defense and Deterrence Strategy for Space, Washington: Center for a New American Security.

Czajkowski M. (2020), Przestrzeń kosmiczna w strategii bezpieczeństwa narodowego USA, Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.

Duffy K. (2022), Elon Musk says SpaceX has sent 15,000 Starlink internet kits to Ukraine over the past 3 months, Business Insider, https://www.businessinsider.com/elon-musk-spacex-sent-starlink-satellite-internet-terminals-ukraine-2022-6?IR=T [dostęp: 30.09.2022].

Erwin S. (2022), Space Force to examine U.S. military needs for low-orbiting surveillance satellites, Space News, https://spacenews.com/space-force-to-examine-u-s-military-needs-for-low-orbiting-surveillance-satellites/ [dostęp: 25.09.2022].

Harrison T., Strohmeyer M. (2022), Commercial Space Remote Sensing and Its Role in National Security, Washington: Center for Strategic and International Studies.

Hays P.L. (2015), Spacepower Theory, [w:] Handbook of Space Security: Policies, Applications and Programs, red. K.-U. Schrogl et al., New York–Heidelberg–Dordrecht–London: Springer, s. 57-79.

Huczek A. (2010), Zastosowania analizy systemowej jako metody badawczej w naukach politycznych – perspektywa porównawcza, Wrocławskie Studia Erazmiańskie.

Johnson-Freese J. (2017), Arming the Heavens: Space Warfare in the 21st Century, London–New York: Routledge.

Johnson-Freese J., Burbach D. (2018), The Outer Space treaty and the weaponization of space, Bulletin of the Atomic Scientists, 75, nr 4, s. 137-141.

Kamassa M. (2022), Podgląd radarowy w wydaniu New Space. Firmy czasów przełomu, Space24.pl, https://space24.pl/satelity/obserwacja-ziemi/podglad-radarowy-w-wydaniu-new-space-firmy-czasow-przelomu-analiza [dostęp: 22.09.2022].

Kan M. (2020), SpaceX’s Satellite Internet Service Latency Comes in Under 20 Milliseconds, PC Mag, https://www.pcmag.com/news/spacexs-satellite-internet-service-latency-comes-in-under-20-milliseconds [dostęp: 20.09.2022].

Kanawka K. (2019), Spojrzenie w amerykańskie dane rozpoznawcze, Kosmonauta.net, https://kosmonauta.net/2019/09/spojrzenie-w-amerykanskie-dane-rozpoznawcze/ [dostęp: 8.09.2022].

Kopeć R. (2022), Militaryzacja przestrzeni kosmicznej w ujęciu bezpieczeństwa międzynarodowego, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Kucharczyk M. (2019), Tak USA podglądają świat z kosmosu. Ściśle tajne i koszmarnie drogie satelity, których możliwości potwierdza Trump, Gazeta.pl, https://next.gazeta.pl/next/7,151243,25161016,tak-usa-podgladaja-swiat-z-kosmosu-scisle-tajne-i-koszmarnie.html#e=RelRecImg2 [dostęp: 8.09.2022].

Martindale M., Deptula D.A. (2018), Organizing Spacepower: Conditions for Creating a US Space Force, Mitchell Institute Policy Papers, 16, s. 1-10.

Mіszczenko T. (2022), Mіnіstroboroni Rieznіkow: «narodnij» suputnik ICEYE wże daє riezultati na połі boju, https://mezha.media/2022/09/29/reznikov-narodnyy-suputnyk-iceye/ [dostęp: 30.09.2022].

Moltz J.C. (2019), The Changing Dynamics of Twenty-First-Century Space Power, Strategic Studies Quarterly, 13, nr 1, s. 66-94.

Myszona-Kostrzewa K. (2019), Techniki satelitarne a bezpieczeństwo i obronność, [w:] Prawne aspekty działalności kosmicznej, red. K. Myszona-Kostrzewa, E. Mreńca, P.B. Zientarski, Warszawa: Kancelaria Senatu, s. 15-33.

New Space Index, https://www.newspace.im/ [dostęp: 30.09.2022].

Polkowska M., (2011), Prawo kosmiczne w obliczu nowych problemów współczesności, Warszawa: Liber.

Schoneman J., Beyond Counterspace: Addressing Debris as a Credible Threat in Low Earth Orbit, War on the Rocks, https://warontherocks.com/2020/11/beyond-counterspace-addressing-debris-as-a-credible-threat-in-low-earth-orbit/ [dostęp: 22.09. 2022].

Sheldon J.B., Gray C.S. (2011), Theory Ascendant? Spacepower and the Challenge of Strategic Theory, [w:] Toward a Theory of Spacepower. Selected Essays, red. Ch.D. Lutes, P.L. Hays, Washington: Institute for National Strategic Studies, National Defense University, s. 300-313.

Strout N. (2020), Satellites played a starring role at Project Convergence, Defense News, https://www.defensenews.com/digital-show-dailies/ausa/2020/10/12/us-army-uses-satellites-to-affect-the-state-of-the-battlefield/ [dostęp: 29.09.2022].

Tan H. (2022), Elon Musk's Starlink satellites are helping Ukraine's elite drone unit destroy Russian tanks and trucks in the night: report, Business Insider, https://www.businessinsider.com/elon-musk-starlink-ukraine-drone-unit-russia-tanks-war-2022-3?IR=T [dostęp: 30.09.2022].

Tartar A., Qiu Y. (2018), The New Rockets Racing to Make Space Affordable, Bloomberg, https://www.bloomberg.com/graphics/2018-rocket-cost/ [dostęp: 5.09.2020].

Townsend B. (2019), Space Power and the Foundations of an Independent Space Force, Air & Space Power Journal, Winter, s. 11-24.

Układ o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, sporządzony w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie dnia 27 stycznia 1967 r., Dz.U. 1968, nr 14, poz. 82.

Ziarnick B.D. (2015), Developing National Power in Space: A Theoretical Model, Jefferson: McFarland.

Opublikowane
2022-12-30
Dział
Artykuły