Prawda jako wartość chroniona prawnie. Problem odpowiedzialności prawnej za naruszenie dóbr osobistych związanych z rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji (fake news)

Grzegorz Tylec

doi:10.18290/rns22504.2

Grzegorz Tylec Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0003-2016-4523

DOI: https://doi.org/10.18290/rns22504.2

Słowa kluczowe: prawda, fake news, dobra osobiste, prawo cywilne, internet

Abstrakt

W systemie prawa polskiego z wyjątkiem instytucji sprostowania prasowego brak jest regulacji prawnych, które wprost odnoszą się do możliwości blokowania publikacji internetowych rozpowszechniających nieprawdziwe informacje. W artykule podjęto próbę analizy, w jakim stopniu do ochrony przed rozpowszechnianiem fake newsów może być wykorzystana konstrukcja ochrony dóbr osobistych prawa cywilnego. W ramach przeprowadzonych rozważań podjęta została próba odpowiedzi na pytania, czy cywilnoprawna konstrukcja ochrony dóbr osobistych w zadowalający sposób realizuje stawiane przed nią cele, czy też zawiera luki umożliwiające bezkarne publikowanie nieprawdziwych informacji. Wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy pozwoliły na sformułowanie propozycji zmiany regulacji prawnych, które mogłyby ograniczyć możliwość bezkarnej publikacji fake newsów.

Bibliografia

Banaszczyk Z. (2005), Komentarz do art. 422, [w:] Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do artykułów 1-499(10), red. K. Pietrzykowski, Warszawa: C.H. Beck, nb. 7-9.

Barta J., Markiewicz R. (2009), Przechowywanie utworów na stronach internetowych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej, nr 3 (105), s. 5-30.

Brzozowska-Pasieka M., Olszyński M., Pasieka J. (2013), Prawo prasowe. Komentarz praktyczny, Warszawa: LexisNexis.

Klafkowska-Waśniowska K. (2011), Komentarz do art. 18 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, [w:] Świadczenie usług drogą elektroniczną oraz dostęp warunkowy. Komentarz do ustawy, red. D. Lubasz i in., Warszawa: LexisNexis, LEX nr 334468.

Konarski X. (2004), Komentarz do ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, Warszawa: Difin.

Kosonoga J. (red.) (2016), Studia i Analizy Sądu Najwyższego. Przegląd orzecznictwa za rok 2016, Warszawa: Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego.

Lewaszkiewicz-Petrykowska B. (1978), Wyrządzenie szkody przez kilka osób, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Lubasz D., Namysłowska M., Chomiczewski W., Klafkowska-Waśniowska K. (red.) (2011), Świadczenie usług drogą elektroniczną oraz dostęp warunkowy. Komentarz do ustawy, Warszawa: LexisNexis.

Machnikowski P. (2009), Czyny niedozwolone (§ 15-16), [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6: Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa: C.H. Beck, s. 363-447.

Markiewicz R. (2014), Svensson a sprawa polska, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej, nr 4 (126), s. 56-70.

Niewęgłowski A., Chrzanowski M. (red.) (2016), Internet a prawo autorskie, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Olejniczak A. (red.) (2009), System Prawa Prywatnego, t. 6: Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa: C.H. Beck.

Pacek G.J., Wasilewski P. (2008), Pomocnictwo w ujęciu cywilistycznym a odpowiedzialność dostawców usług hostingowych – dwugłos w sprawie, Przegląd Prawa Handlowego, nr 7, s. 26-32.

Pietrzykowski K. (red.) (2005), Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do artykułów 1-499(10), Warszawa: C.H. Beck.

Radoniewicz F. (2021), Polskie regulacje dotyczące usuwania lub blokowania nielegalnych treści, [w:] Media w erze cyfrowej. Wyzwania i zagrożenia, red. K. Chałubińska-Jentkiewicz, M. Nowikowska, K. Wąsowski, Warszawa: Wolters Kluwer, s. 155-187.

Razowski T., Tomaszewski A. (2015), O właściwym rozumieniu skargi o wszczęcie postępowania w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego (art. 488 § 1 k.p.k.), Prokuratura i Prawo, nr 6, s. 151-158.

Sobczak J. (2008), Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Szpunar M. (2016), Opinia Rzecznika Generalnego w sprawie C-610/15 Stichting Brein https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A62015CC0610 [dostęp: 25.03.2022].

Tylec G. (2013), Imię i nazwisko osoby fizycznej oraz ich ochrona w polskim prawie cywilnym, Lublin: Wydawnictwo KUL.

Tylec G. (2016), Odpowiedzialność osób trzecich za naruszenie prawa autorskiego w Internecie, [w:] Internet a prawo autorskie, red. A. Niewęgłowski, M. Chrzanowski, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo telekomunikacyjne, Druk Sejmu VIII Kadencji Nr 1715 https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=1715 [dostęp: 25.03.2022].

Zaremba M. (red.) (2018), Prawo prasowe. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.