Relacje w rodzinach zastępczych
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie obrazu relacji, jakie łączą rodziny zastępcze i powierzone ich opiece dzieci. Tekst zawiera rozważania dotyczące znaczenia wzajemnych relacji, jakie nawiązują się między osobami (parą małżeńską) tworzącymi rodzinę zastępczą, i powierzonymi ich opiece dziećmi, które najczęściej wywodzą się z rodzin głęboko dysfunkcyjnych i mają problemy w nawiązywaniu pozytywnych relacji interpersonalnych. Podstawę badań stanowi 16 wywiadów przeprowadzonych z rodzinami zastępczymi w okresie od kwietnia do września 2021 roku. W badaniach uwzględniono rodziny zastępcze niespokrewnione i rodziny zastępcze zawodowe. Analiza zgromadzonego materiału wykazuje, że w obrębie rodzin zastępczych między rodzicami i powierzonymi im na wychowanie dziećmi zawiązywane są pozytywne relacje osobiste, czego efektem jest wzajemna akceptacja uczestników tych relacji, umiejętność prowadzenia harmonijnego życia rodzinnego, jak również trwałość tych relacji.
Bibliografia
Adamski F. (1984), Socjologia małżeństwa i rodziny. Wprowadzenie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Arczewska M. (2017), Dobro dziecka jako przedmiot troski społecznej, Kraków: Nomos.
Błasiak A. (2019), Między (nie)obecnością a zaangażowaniem. Rodzicielstwo rekonstruowane w ponowoczesności, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Dyczewski L. (1994), Rodzina, społeczeństwo, państwo, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Gajewska G. (2009), Rodzinna opieka zastępcza z perspektywy województwa lubuskiego, Zielona Góra: Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego.
Giza-Poleszczuk A. (2005), Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Goodman N. (2009), Wstęp do socjologii, Poznań: Zysk i S-ka.
Gruca-Miąsik U. (2004), Foster family care from the Polish and American perspectives, Roczniki Socjologii Rodziny, t. XV: Blaski i cienie życia rodzinnego, red. Zbigniew Tyszka, s. 147-159.
Höjer I. (2004), What Happens in the Foster Family? A Study of Fostering Relationships in Sweden, Adoption & Fostering, 28, nr 1, s. 38-48.
Joachimowska M. (2008), Rodzicielstwo zastępcze. Idea – Problemy – Analizy – Kompetencje, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Juroszek W. (2017), Znaczenie postaw rodzicielskich i stylów przywiązania dla funkcjonowania psychospołecznego dziecka w życiu dorosłym, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kawula S. (2005), Kształt rodziny współczesnej. Szkice familologiczne, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kiliszek E. (2019), Rodzina wobec zagrożeń, rodzina wobec szans. Socjopsychopedagogika rodziny: studium rodziny pełnej, Warszawa: Difin.
Kwak A. (2005), Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
Krajewska B. (2018), Między pomocą społeczną, wsparciem a pieczą zastępczą. Założenia i rzeczywistość wybranych instytucji, Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Kolankiewicz M. (2022), Placówki opiekuńczo-wychowawcze. Historia i współczesność, Warszawa: Difin.
Kolankiewicz M. (2020), Zasady systemu pieczy zastępczej – dylematy praktyki, Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 60, nr 8, s. 29-43.
Kusio U. (1998), Rodzina zastępcza jako środowisko wychowawcze, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kwak A. (red.) (2006), Z opieki zastępczej w dorosłe życie. Założenia a rzeczywistość, Warszawa: Wydawnictwo Przemysłowe WEMA.
Legat S. (2004), Rodziny zastępcze a wybrane aspekty polityki społecznej państwa, [w:] M. Racław-Markowska, S. Legat (red.), Opieka zastępcza nad dzieckiem i młodzieżą – od form instytucjonalnych do rodzinnych, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Matejek J. (2020), Rodzinna piecza zastępcza. Teoretyczne aspekty funkcjonowania rodzin zastępczych, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Racław M. (2017), Zinstrumentalizowane rodzicielstwo. Rodziny zastępcze – między usługą a odruchem serca. Perspektywa socjologiczna, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Regulska A. (2018), Rodzina i piecza zastępcza nad dzieckiem w perspektywie pomocniczości. Analiza dyskursu retoryki politycznej, Warszawa: Wydanictwo Naukowe UKSW.
Ruszkowska M. (2013), Diagnoza rodzin zastępczych w obliczu dylematów współczesności, Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Ruszkowska M. (2013a), Rodzina zastępcza jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze, Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Safjan M. (1982), Instytucja rodzin zastępczych. Problemy prawno-organizacyjne, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Smarzyński H. (1978), Rodzina współczesna jako środowisko wychowawcze, Kraków–Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Szlendak T. (2010), Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sztompka P. (2012), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Trost J. (1993), Family From a Dyadic Perspective, Journal of Family Issues, 14, nr 1, s. 92-104.
Twigg R., Swan T. (2007), Inside the Foster Family: What Research tells us about the Experience of Foster Carers’ Children, Adoption & Fostering, 31 nr 4, s. 49-61.
Tyszka Z. (1976), Socjologia rodziny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Tyszkowa M. (1996), Jednostka a rodzina: interakcje, stosunki, rozwój, [w:] M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, Psychologia rozwoju człowieka, t.1, Warszawa: PWN.
Walancik-Ryba K. (2019), Rodzina zastępcza. Uregulowania prawne a praktyka sądowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wosik-Kawala D. (2012), Rodzinne i instytucjonalne środowiska opiekuńczo-wychowawcze, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Copyright (c) 2022 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
