Z pamiętnika seniora – autobiograficzne wspomnienia dzieciństwa z czasów II wojny światowej

Teresa Zbyrad

doi:10.18290/rns21494.3

Teresa Zbyrad Uniwersytet Rzeszowski https://orcid.org/0000-0001-8124-8822

DOI: https://doi.org/10.18290/rns21494.3

Słowa kluczowe: pamiętnik, senior, dzieciństwo, okupacja, traumatyczne przeżycia, edukacja

Abstrakt

Artykuł powstał na podstawie pamiętników seniorów, których dzieciństwo przypadło na czas II wojny światowej. Lata wojny odcisnęły swoje piętno na życiu tych, którzy doświadczyli tego trudnego okresu. Beztroskie dzieciństwo zostało brutalnie przerwane. Tuż po zakończeniu działań wojennych także nie było łatwo żyć. Dzieci musiały szybko dorastać, wcześniej pracować, w trudnych warunkach zdobywać wykształcenie. Jakość dzieciństwa była warunkowana wieloma czynnikami, takimi jak pochodzenie i położenie społeczne, sytuacja ekonomiczna rodziny, miejsce zamieszkania, sytuacja rodzinna, stan zdrowia. Korelacje tych czynników miały ogromny wpływ na przebieg dzieciństwa. Traumatyczne wspomnienia pozostały w pamięci seniorów. Pamiętniki są bogatym źródłem wiedzy o życiu człowieka, o rodzinie, o trudnościach życia. Stanowią pewnego rodzaju historyczny przekaz bardzo subiektywnych przeżyć, odzwierciedlają miniony czas, aby ukazać realia tamtych zdarzeń młodemu pokoleniu. W ten sposób pełnią funkcję edukacyjną, ale także terapeutyczną dla samych autorów.

Bibliografia

Boruta M. (2017), Nazwisko jako fundament tożsamości poza Ojczyzną. Gruzińska gałąź Poniatowskich, Kraków: UP.

Całek A. (2016), Biografia jako reprezentacja, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica, vol. 4, s. 25-41.

Dubas E. (2014), Edukacja w andragogicznych badaniach biograficznych – biografia edukacyjna, [w:] R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut (red.), Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, Lublin: Episteme, s. 17-31.

Lalak D. (2014), Biograficzność jako proces kształtowania życia – uczenie się z życia i jego konsekwencje rozwojowe, [w:] R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut (red.), Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, Lublin: Episteme, s. 33-51.

Ptak A. (2017), Dom bez korzeni, Kraków: Wydawnictwo Signo.

Skrzyniarz R. (2014), Biografia ruchoma, zmienna, niestabilna – przyszłość zmienia się w zależności od tego, jak patrzymy na przeszłość, [w:] R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut (red.), Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, Lublin: Episteme, s. 85-96.

Szacka B. (2003), Wprowadzenie do socjologii, Warszawa: Oficyna Naukowa.

Włodarek J., Ziółkowski M. (1990), Teoretyczny i empiryczny status metody biograficznej we współczesnej socjologii, [w:] J. Włodarek, M. Ziółkowski (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Warszawa–Poznań: PWN, s. 3-9.

Znaniecki F. (1924), Metoda autobiograficzna w socjologii, [w:] J. Szacki (red.) (1995), Sto lat socjologii polskiej. Od Supińskiego do Szczepańskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 580-585.