Kryzys informacji w zmediatyzowanej sferze publicznej – od mediów tradycyjnych do hybrydowych platform komunikacyjnych
Abstrakt
Wolny obieg informacji w otwartej i nieskrępowanej sferze publicznej stanowi jeden z fundamentów dobrze funkcjonujących demokracji. Dla ich właściwego funkcjonowania niezbędny jest dostęp do rzetelnych informacji, które – docierając do obywateli – pozwalają im podejmować właściwe decyzje i kontrolować władzę. Analizując proces produkcji informacji w tradycyjnych i nowych mediach, należy uwzględnić wiele czynników: wydawców – właścicieli mediów, reklamodawców – biznes, technologie komunikacyjne, instytucje public relations, a obecnie algorytmy. Ważnym elementem są też konsumenci i prosumenci treści medialnych, którzy w mniej lub bardziej kompetentny sposób starają się uczestniczyć w medialnym biegu informacji. Pojawienie się platform komunikacyjnych redystrybuujących informacje zrewolucjonizowało relacje między elitami, mediami i opinią publiczną. Co ważniejsze, przyczyniło się do dalszego kryzysu sfery publicznej, zaufania i defragmentaryzacji społeczeństw. Zdezorientowani obywatele są bombardowani informacjami, których źródeł nie potrafią ocenić, a dezinformacja, fake newsy i postprawda na trwałe weszły do popularnego słownika, wypierając „niemodną” propagandę i cenzurę. Przedmiotem artykułu będzie analiza aktualnego stanu mediasfery – poprzez pryzmat słabości tradycyjnego dziennikarstwa, niedostatecznych kompetencji odbiorców i niekontrolowanego przepływu informacji sterowanego przez przemysł zarządzania uwagą.
Bibliografia
Abramson J.B., Arterton F.C., Orren G.R. (1988), The electronic commonwealth: The impact of new media technologies on democratic politics, New York: Basic Books.
Andrews P. (2003), Is blogging journalism? Nieman Reports, nr 57(3), s. 63-65.
Bohle, R.H. (1986), Negativism as news selection predictor, Journalism Quarterly, nr 63, s. 789-796.
Bowen C. (1996), Modem nation: The handbook of grassroots American activism online, New York: Random House.
Boyd A. (2006), Dziennikarstwo radiowo-telewizyjne. Techniki tworzenia programów informacyjnych, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Breed W. (1995), Social control in the newsroom: A functional analysis, Social Forces, nr 33(4), s. 326-335.
Brodshaw S., Howard P.H. (2017), Troops, trools and troublemakers: A global inventory of organized social media manipulation, Working Paper no. 2017.12.
Christians C.G., Glasser T.L., McQuail D. (red.) (2009), Normative theories of the media: Journalism in democratic societies, Urbana: University of Illinois Press.
Cohen‐Almagor R. (2015), Confronting the Internet’s dark side: Moral and social responsibility on the free highway, New York: Cambridge University Press.
Demers D.K. (1988), Structural pluralism. Corporate newspaper structure, and news source perceptions: Another test of the editorial vigor hypothesis, Journalism and Mass Communications Quarterly, nr 75(3), s. 572-592.
Farag D. (2017), From Tweeter to terrorist: Combatting online propaganda when Jihad goes viral, The American Criminal Law Review, nr 54(3), s. 843-883.
Galtung J., Ruge M. (1965), The structure of foreign news: The presentation of the Congo, Cuba and Cyprus crises in four Norwegian newspapers, Journal of International Peace Research, nr 1, s. 64-91.
Gaziano C. (1995), Forecast 2000: Widening knowledge gaps, Journalism and Mass Communication Quarterly, nr 74, s. 237-264.
Gaziano C. (2017), Knowledge gap: History and development, [w:] P. Roessler, C.A. Hoffner, L. van Zoonen (red.), The International Encyclopedia of Media Effects, Oxford: Wiley-Blackwell 2017, s. 837-849.
Gerstenfeld P.B., Grant D.R., Chiang Ch. (1995), Hate online: A content analysis of extremists Internet sites, Analysis of Social Issues and Public Policy, nr 3(1), s. 29-44.
Grossman L.K. (1995), The electronic republic: Reshaping democracy in the information age, New York: Viking.
Habermas J. (2007), Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, tłum. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Harcup T. i O’Neill D. (2001), What is news? Galtung and Ruge revisited, Journalism Studies, nr 2(2), s. 261-280.
Herman E.S., Chomsky N. (1988), Manufacturing consent: The political economy of the mass media, New York: Pantheon.
Hułas M. (2019), Decydować samemu. Sfera publiczna jako „locus” autonomii według Jürgena Habermasa, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Hwang Y., Jeong S.‐H. (2009), Revisiting the knowledge gap hypothesis: A meta‐analysis of thirty‐five years of research, Journalism and Mass Communication Quarterly, nr 86, s. 513-532.
Jankowski J.N., van Selm M. (2000), The promise and practice of public debate in cyberspace, [w:] K. Hacker, J. van Dijck (red.), Digital democracy: Issues of theory and practice, London: Sage, s. 149-165.
Johnson M., Paulussen S., Van Aelst P. (2018), Much Ado About Nothing? The low importance of Twitter as a sourcing tool for economic journalists, Digital Journalism, nr 6(7), s. 869-888.
Kwak N. (1999), Revisiting the knowledge gap hypothesis: Education, motivation, and media use, Communication Research, nr 26, s. 385-413.
Lecheler S., Kruikemeier S. (2016), Re-evaluating journalistic routines in a digital age: A review of research on the use of online sources, New Media & Society, nr 18(1), s. 156-171.
Lewin K. (1947), Frontiers in group dynamics: II. Channels of group life. Social planning and action research, Human Relations, nr 1, s. 143-153.
Lippmann W. (1997), Public opinion, New York: Free Press Paperbacks.
Mayer-Schönberger V., Ramge T. (2018), Reinventing capitalism in the age of big data, New York: Basic Books.
Murray J., Cammaerts B., Mansell R. (2020), Digital platform policy and regulation: Toward a radical democratic turn, International Journal of Communication, nr 14, s. 135-154.
Negroponte N. (1998), Beyond digital, Wired, nr 6(12), s. 288-289.
Park R.E. (1940), News as a form of knowledge: A Chapter in the Sociology of Knowledge, The American Journal of Sociology, nr 45(5), s. 669-686.
Pasquale F. (2018), The automated public sphere, [w:] A.R. Sætnan, I. Schneider, N. Green (red.), The politics and policies of big data: Big data, big brother?, New York: Routledge, s. 110-128.
Pavlik J.V. (1994), Citizen access, involvement, and freedom of expression, [w:] F. Williams, J.V. Pavlik (red.), The people’s right to know: Media, democracy, and the information highway, Hillsdale, NJ: Erlbaum, s. 139-162.
Peterson S. (1979), Foreign news gatekeepers and criteria of newsworthiness, Journalism Quarterly, nr 56, s. 116-125.
Peterson S. (1981), International news selection by the elite press: A case study, Public Opinion Quarterly, nr 45(2), s. 143-163.
Rheingold H. (1993), The virtual community, Cambridge: Addison-Wesley.
Ritzer G. (2011), The McDonaldization of society, [w:] G. Ritzer, The McDonaldization of Society 6, Los Angeles–New York–London–New Delhi: Sage, s. 215-239.
Schudson M. (1989), The sociology of news production, Media, Culture and Society, nr 11, s. 263-282.
Schudson M. (2002), The news media as political institutions, Annual Review of Political Science, nr 5(1), s. 249-269.
Splichal S. (1999), Public opinion. Developments and controversies in the twentieth century, Lanham: Rowman & Littlefield.
Stone G., Hartung B., Jensen D. (1987), Local television news and the good-bad dyad, Journalism Quarterly, nr 64, s. 37-44.
Szwed R. (2009), Proces produkcji informacji: od gatekeepera do public relations, [w:] L. Dyczewski (red.), Jaka informacja?, Warszawa–Lublin: Wydawnictwo KUL, Fundacja „Centrum Europejskie Natolin”, s. 53-74.
Szwed R. (2016), Framing of the Ukraine–Russia conflict in online and social media, Riga: NATO StratCom.
Thorsen E., Jackson D. (2018), Seven characteristics defining online news formats: Towards a typology of online news and live blogs, Digital Journalism, nr 6(7), s. 847-868.
Tichenor P.J., Donohue G.A., Olien C.N. (1970), Mass media flow and differential growth in knowledge, Public Opinion Quarterly, nr 34(2), s. 159-170.
Van Dijck J., de Waal M., Poell T. (2018), The platform society: Public values in a connective world, Oxford, UK: Oxford University Press.
Viswanath K., Finnegan J.R., Jr. (1996), The knowledge gap hypothesis: Twenty‐five years later, [w:] B.R. Burleson (red.), Communication yearbook 19, Thousand Oaks: Sage, s. 187-227.
Vliegenthart R., Boukes M. (2018), On the Street and/or on Twitter?: The use of “every day” sources in economic news coverage by online and offline outlets August 2018, Digital Journalism, nr 6(7), s. 829-846.
Von Nordheim G., Boczek K., Koppers L. (2018), Sourcing the Sources: An analysis of the use of Twitter and Facebook as a journalistic source over 10 years in The New York Times, The Guardian, and Süddeutsche Zeitung, Digital Journalism, nr 6(7), s. 807-828.
Wahl-Jorgensen K. (2014), Is WikiLeaks challenging the paradigm of journalism? Boundary work and beyond, International Journal of Communication, nr 8, s. 2581-2592.
Wei L., Hindman D.B. (2011), Does the digital divide matter more? Comparing the effects of new media and old media use on the education‐based knowledge gap, Mass Communication and Society, nr 14, s. 216-235.
White D.M. (1950), The “gate keeper”: A case study in the selection of news, Journalism and Mass Communication Quarterly, nr 27(4), s. 383-391.
Williams F. (1994), On prospects for citizens’ information services, [w:] F. Williams, J.V. Pavlik (red.), The people's right to know: Media, democracy, and the information highway, Hillsdale, New Jork: Erlbaum, s. 3-24.
Williams B.A., Delli Carpinii M.X. (2000), Unchained reaction: The collapse of media gatekeeping and the Clinton–Lewinsky scandal, Journalism, nr 1(1), s. 61-85.
Copyright (c) 2021 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
