Upadek retoryki, wzlot erystyki, czyli piękna teoria i niecne praktyki

Abstrakt

Współczesna scena polityczna, w tym zwłaszcza debata publiczna, jest zdominowana przez wzory erystyczne, a więc walki per fas et nefas – wszelkimi środkami perswazyjnymi, nie tylko bez względu na etykę, poszanowanie godności, lecz także adekwatność argumentów. Jakkolwiek klasyczna retoryka też nie jest uznawana przez wszystkich (wzorem Platona) za najlepszy środek dochodzenia do prawdy (tu bowiem dialektykę i metodę dialogową, sokratejską uznaje się za właściwszą), to jednak retoryka opiera się na rzetelnych argumentach, choć nie stroni od patosu, a więc i emocji. Media społecznościowe nie polepszają, ale pogarszają jakość debaty publicznej, a z kolei stale wzbierający zalew informacji medialnych, mało istotnych, nie wspominając już o wręcz fałszywych, nie formuje świadomego odbiorcy, ale politycznego ignoranta. Ksiądz profesor Leon Dyczewski swoją działalnością naukową i dydaktyczną w dziedzinie mediów i dziennikarstwa krytykował ten nurt degradacji mediów, sfery publicznej i dziennikarstwa jeszcze w czasach, gdy był on nie dominujący, lecz podrzędny, a właściwie marginalny. Obecnie jego prace tym bardziej zasługują na pamięć i kontynuację zarówno jako forma in memoriam, jak i twórcza i aktualizująca kontynuacja.