Rodzina jako wartość w czasie pandemii
Abstrakt
Artykuł prezentuje wyniki badania socjologicznego zrealizowanego przez Zespół Pracowni Badawczej Polski Pomiar Postaw i Wartości noszącego tytuł: „Młodzież akademicka o rodzinie i religii 2020”. W wielowątkowym narzędziu badawczym jeden z segmentów tematycznych dotyczył relacji zachodzących w rodzinach badanych osób, inny zaś stosunku do nowych form studiowania, wymuszonych przez pandemię, i płynących stąd dydaktycznych konsekwencji. Opracowanie przedstawia współczesną kondycję polskiej rodziny wobec sytuacji pandemicznej, a jednocześnie trwających procesów modernizacji społecznej oraz kulturowej. Mając na względzie to, iż w warunkach dynamicznej zmiany społecznej zagrożone są wartości prorodzinne, a przy tym kwestionowane są tradycyjne wartości i normy chroniące rodzinę, przywołane zostały dodatkowo wyniki kilku badań z tego zakresu. Okazuje się, że czas pandemii nie tylko może wywoływać potrzebę zwolnienia tempa życia i skupienie się na najbliższych, wśród których można aktywnie i kreatywnie spędzać czas, lecz także wymuszać nowe formy życia akademickiego. Niektórym odpowiada takie wymuszone odcięcie się od świata, inni zaś tęsknią za życiem akademickim, a przy tym dla niektórych studiowanie zdalne okazuje się bardziej wydajne niż to tradycyjne. Zrealizowane badanie i przedstawienie jego wyników jest aktualną diagnozą kondycji świadomości młodzieży studiującej na temat rodziny i życia akademickiego. W przyszłości pozwoli odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu warunki pandemii miały charakter trwały, w jakim zaś tylko przejściowy, uwarunkowany swoistą traumą społeczną i kulturową.
Bibliografia
Berger P.L. (1988), Zaproszenie do socjologii, tłum. J. Stawiński, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Boguszewski R., Bożewicz M. (2019), Religijność i moralność polskiej młodzieży – zależność czy autonomia?, Zeszyty Naukowe KUL, nr 62(4), s. 31-51.
Bożewicz M. (2020), Religijność Polaków w warunkach pandemii, Komunikat z badań CBOS, nr 147, s. 1-14.
Bruce S. (2000), Socjologia. Bardzo krótkie wprowadzenie, tłum. M. Stopa, Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-ka.
Chałas K. (2011), Moc wychowawcza przypadkowych zdarzeń w świetle introcepcji wartości, Kielce–Lublin: Wydawnictwo „Jedność”.
Cybulska A., Pankowski K. (2020), Życie codzienne w czasie społecznej izolacji, [w:] A. Cybulska, K. Pankowski (red.), Pandemia koronawirusa w opiniach Polaków, Opinie i Diagnozy Nr 46, Warszawa: CBOS, s. 24-43.
Czerniawska M. (2010), Zmiany wartości i postaw młodzieży w okresie przeobrażeń systemowych. Kolektywizm versus indywidualizm. Studium interdyscyplinarne, Białystok: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej.
Długosz P. (2021), Trauma pandemii koronawirusa wśród krakowian, https://ifis.up.krakow.pl/laboratorium-socjologiczne/ [dostęp: 10.0.2021].
Domański H. (2002), Destrukcja czy trwanie, Res Publica Nowa, nr 12, s. 36-38.
Dziedzina J. (2020), Wiara po pandemii, Gość Niedzielny, nr 26, s. 17-18.
Feliksiak M. (2020), Sytuacja zawodowa Polaków w czasie epidemii koronawirusa, [w:] A. Cybulska, K. Pankowski (red.), Pandemia koronawirusa w opiniach Polaków, Opinie i Diagnozy Nr 46, Warszawa: CBOS, s. 43-51.
Franciszek (2020), Encyklika Fratteli tutti. O braterstwie i przyjaźni społecznej, Asyż, 3 października 2020 roku, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html [dostęp: 02.01.2021].
Gizicka D. (2005), Małżeństwo i rodzina w hierarchii wartości życiowych młodzieży, Roczniki Nauk Społecznych, nr 1, s. 185-200.
Krzewicki J. (2020), Relacje Kościół–Państwo w Polsce wobec COVID-19, Kościół i Prawo, nr 9(22) (1), s. 83-100.
Kwak A. (2009), Rodzina w społeczeństwie – obraz przeszłości i teraźniejszości, [w:] H. Marzec, Cz. Wiśniewski (red.), Rodzina na początku III tysiąclecia – obraz przeszłości i teraźniejszości, t. 1, Piotrków Trybunalski: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach. Filia w Piotrkowie Trybunalskim. Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach, s. 31-40.
Maj K., Skarżyńska K., (2020) Społeczeństwo wobec epidemii. Raport z badań, www.batory.org.pl [dostęp: 04.12.2020].
Mariański J. (2003), Między sekularyzacją i ewangelizacją. Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży szkół średnich, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Mariański J. (2012), Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pankowski K. (2020), Postawy wobec epidemii koronawirusa na przełomie maja i czerwca, Komunikat z badań CBOS, nr 73.
Rembierz M. (2020), Pandemia – wyobraźnia – wolność, Civitas Christiana, nr 3, s. 16-18.
Rogaczewska M. (2008), Czy ,,pokolenie JP II” zbuduje w Polsce społeczeństwo obywatelskie? Szanse i bariery, [w:] T. Szawiel (red.), Pokolenie JP II. Przeszłość i przyszłość zjawiska religijnego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 142-178.
Rola M. (2020), Religia i wiara w społeczeństwie polskim, Ateneum Kapłańskie, nr 3, s. 498-511.
Sadłoń W. (2020), Polski katolicyzm wobec epidemii, ekai.pl [dostęp: 24.09.2020].
Sztompka P. (2020), Słownik socjologiczny. 1000 pojęć, Kraków: Znak Horyzont.
Zbyrad T. (2020), Małżeństwo i rodzina w procesie przemian sekularyzacyjnych, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Copyright (c) 2021 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.