Funkcje mediów w demokracjach
Abstrakt
Przekonanie o skuteczności i sile oddziaływania mediów powoduje, że politycy, specjaliści od komunikacji medialnej i teoretycy demokracji wykorzystują media do działań promocyjnych, służących do kształtowania i przekonywania opinii publicznej oraz do jej doskonalenia poprzez edukację i upodmiotowienie. Okazuje się jednak, że odczytanie licznych konceptualizacji funkcji mediów zależy od sposobu pojmowania demokracji, postrzegania polityki oraz roli, jaką w systemie ma odgrywać opinia publiczna. Artykuł umieszcza różnorodne koncepcje celów, które winny przyświecać mediom (od nurtu „społecznej odpowiedzialności” tzw. komisji Hutchinsa przez konceptualizacje Gurevitcha, Blumlera, Zallera po nurty „dziennikarstwa uczestniczącego” i „dziennikarstwa publicznego”) w kontekście trzech podstawowych typów demokracji: liberalnej, elitystycznej i uczestniczącej, deliberacyjnej. Taka typologizacja demokracji i funkcji mediów pozwala lepiej zrozumieć obserwowane tendencje do zawłaszczania mediów przez polityków i transnarodowe koncerny, procesy koncentracji mediów oraz nadzieje na odrodzenie dziennikarstwa i sfery publicznej w mediach społecznościowych.
Bibliografia
Agin D., Science J., How Politicians, Corporations and other Hucksters Betray Us, New York: St. Martin’s Press 2006.
Allen S., Thorsen E., Citizen Journalism. Global Perspective, New York: Peter Lang 2009.
Altheide D.L., Snow R.P., Media Worlds in the Postjournalism Era, New York: Aldine de Gruyter 1991.
Antoszewski A., Modele demokracji przedstawicielskiej, w: Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1997, s. 15-38.
Antoszewski A., Perspektywy demokracji w Europie Środkowo-Wschodniej, w: Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1998, s. 223-249.
Barnett S., Will a Crisis in Journalism Provoke a Crisis in Democracy?, „The Political Quarterly” 2002, nr 73, s. 400-408.
Cappella J.N., Jamieson K.H., Spiral of Cynicism. The press and the public good, New York: Oxford University Press 1997.
Carey J.W., The Press, Public Opinion, and Public Discourse, w: Public Opinion and the Communication of Consent, red. T.L. Glaser, C.T. Salmon, New York: The Guilford Press 1995, s. 373-402.
Charity A., Doing Public Journalism, New York: The Guilford Press 1995.
Christians C.G., Glasser T.L., McQuail D., Normative Theories of Media: Journalism in Democratic Societies, Champaign: University of Illinois Press 2009.
Coleman S., Ross K., The Media and the Public. „Them” and „Us” in Media Discourse, Chichester: Wiley-Blackwell 2010.
Curran J., Mass media and democracy revisited, w: Mass Media and Society, red. tenże, London: Arnold 1996, s. 81-119.
Dahlgren P., The Public Sphere and the Net: Structure, Space, and Communication, w: Mediated Politics. Communication in the Future of Democracy, red. W.L. Bennett, R.M. Entman, Cambridge: Cambridge University Press 2004, s. 33-55.
Delli Carpini M.X., Williams B.A., Let Us Infotain You: Politics in the New Media Environment, w: Mediated Politics. Communication in the Future of Democracy, red. W.L. Bennett, R.M. Entman, Cambridge: Cambridge University Press 2004, s. 160-181.
Diamond L., Is the Third Wave Over?, „Journal of Democracy” 1996, nr 7 (3), s. 20-37.
Farkas J., Schou J., Post-truth, Fake News and Democracy. Mapping the Politics of Falshood, New York: Roultledge 2019.
Franklin B., Packaging Politics: Political Communications in Britain’s Media Democracy, London: Arnold 2002.
Gillmor D., We the Media. Grassroots Journalism by the People, for the People, Sebastopol: O’Reilly Media 2006.
The Idea of Public Journalism, red. T.L. Glasser, New York: Guilford Press 1999.
Graber D., The Media and Democracy: Beyond Myths and Stereotypes, „Annual Review of Political Science” 2003, nr 6, s. 139-160.
Gurevitch M., Blumler J.G., Political communication systems and democratic values, w: Democracy and the mass media, red. J. Lichtenberg, Cambridge: Cambridge University Press 1990, s. 269-287.
Held D., Models of democracy, Stanford: Stanford University Press 1996.
Herman E.S., Chomsky N., Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media, New York: Pantheon 1988.
Keane J., Media a demokracja, London: Aneks 1992.
Kellner D., The Media and Social Problems, w: Handbook of Social Problems: A Comparative International Perspective, red. G. Ritzer, Thousand Oaks: Sage 2005, s. 209-225.
Küng-Shankleman L., Inside the BBC and CNN. Managing Media Organizations, New York: Routledge 2000.
Lasswell H., The Structure and Function of Communication in Society, w: The Communication of Ideas, red. L. Bryson, New York: Harper 1948, s. 32-51.
Lazarsfeld P.F., Merton R.K., Mass Communication, Popular Taste and Organized Social Action, w: Mass Communications, red. W. Schramm, Urbana: University of Illinois Press 1960, s. 487-526.
A Free and Responsible Press. A General Report on Mass Communication: Newspapers, Radio, Motion Pictures, Magazines, and Books, Commission on Freedom of the Press, red. R.D. Leigh, Chicago: Chicago University Press 1947.
Mattes R., Bratton M., Learning about democracy in Africa: Awareness, performance, and experience, „American Journal of Political Science” 2007, nr 51, s. 192-217.
McChesney R.W., Rich Media, Poor Democracy: Communication Politics in Dubious Times, University of Illinois Press 1999.
McNair B., News and Journalism in the UK, London: Routledge 2003.
Merritt D.B., Public Journalism and Public Life: Why Telling the News Is Not Enough, Mahwah: Lawrence Erlbaum 1998.
Meyer T., Media Democracy. How the media colonize politics, Cambridge: Polity Press 2002.
Mills C.W., Elita władzy, Warszawa: Książka i Wiedza 1961.
Nordenson B., Overload!, „Columbia Journalism Review” 2008, nr 47 (4), s. 38-45.
Norris P., A Virtuous Circle. Political Communication in Postindustrial Societies, Cambridge: Cambridge University Press 2000.
Norris P., Odugbemi S., Evaluating Media Performance, w: Public Sentinel. News Media and Governance Reform, red. P. Norris, Washington: The World Bank 2010, s. 3-30.
O’Donnell G., Illusions about Consolidation, „Journal for Democracy” 1996, nr 7 (2), s. 17-26.
Patterson T.E., Doing well and doing good: How soft news and critical journalism are shrinking the news audience and weakening democracy − And what news outlets can do about it, Cambridge: Joan Shorenstein Center on Press, Politics and Public Policy, Kennedy School of Government, Harvard University 2002.
Patterson T.E., Out of Order, New York: Vintage Books 1993.
Rosen J., Getting the Connections Right: Public Journalism and the Troubles in the Press, New York: Twentieth Century Fund 1996.
Sartori G., Teorie demokracji, Warszawa: Wydawnictwo PWN 1994.
Scheufele D.A., Examining differential gains from mass media and their implication for participatory behavior, „Communication Research” 2002, nr 29, s. 46-65.
Schudson M., The Concept of Politics in Contemporary U.S. Journalism, „Political Communication” 2007, nr 24 (2), s. 131-142.
Schudson M., The Power of News, Cambridge: Harvard University Press 1996.
Schumpeter J., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1995.
Siebert F.S., Peterson T., Schramm W., Four Theories of the Press. The Authoritarian, Libertarian, Social Responsibility and Soviet Communist Concepts of What the Press Should Be and Do, Chicago: Chicago University Press 1956.
Stamm K., Emig A., Hesse M., The contribution of local media to community involvement, „Journalism & Mass Communication Quarterly” 1997, nr 74, s. 97-107.
Hall W., Tinati R., Jennings W., From Brexit to Trump: Social Media’s Role in Democracy, „Computer” 2018, nr 51 (1), s. 18-27.
Yankelovich D., Coming to Public Judgment. Making Democracy Work in a Complex World, Syracuse: Syracuse University Press 1991.
Zaller J., A New Standard of News Quality: burglar alarms for the monitorial citizen, „Political Communication” 2003, nr 20 (2), s. 109-31.
Zwiefka-Chwałek A., Dziennikarstwo uczestniczące jako przejaw mediamorfozy, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2009.
Copyright (c) 2020 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
