Kapitał społeczny czynnikiem konstytutywnym współczesnego ładu społeczno-moralnego

Monika Dorota Adamczyk

doi:10.18290/rns.2015.7(43).2-15

Monika Dorota Adamczyk Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych

DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2015.7(43).2-15

Słowa kluczowe: kapitał społeczny; ład społeczno-moralny; zaufanie; więź moralna; sieci zaangażowania społecznego

Abstrakt

Społeczeństwa potrzebują do swojego istnienia i rozwoju zasobów w postaci: zaufania, wartości, norm, rozbudowanych pionowych i poziomych sieci interakcji. Wielkość tych zasobów w istotny sposób zależy od typu ładu społecznego funkcjonującego w danym społeczeństwie. Demokratyczne państwo istnieje, rozwija się lub podlega degeneracji wraz z zasobami, którymi dysponuje. Prezentowany artykuł jest próbą wykazania związków zachodzących między ładem społeczno-moralnym, kapitałem społecznym i więzią moralną jako szczególnym typem więzi społecznej. Zasób, jakim jest kapitał społeczny, stanowi jeden z kluczowych czynników decydujących o dyspozycji danego społeczeństwa do rozwoju i utrzymania ładu społeczno-moralnego, opartego na demokratycznych zasadach życia społecznego. Prowadzona analiza podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim stopniu kapitał społeczny jest zasobem konstytutywnym ładu społeczno-moralnego współczesnych społeczeństw.

Bibliografia

Bauman Z.: Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, Kraków: Wydawnictwo WAM 2006.

Bartoszek A.: Kapitał społeczny a polityka lokalna – paradoksy więzi regionalnych i wspólnotowych, w: Kapitały: ludzie i instytucje. Studia i szkice socjologiczne, red. M.S. Szczepański, A. Śliz, Tychy–Opole: Śląskie Wydawnictwa Naukowe 2006, s. 51-66.

Bullen P., Onyx J.: Measuring Social Capital In Five Communities In NSW, http://www.mapl.com.au

Durkheim E.: O podziale pracy społecznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2011.

Fazlagić A.: Budowa gospodarki opartej na wiedzy w Polsce a kapitał społeczny, http://www.fazlagic.egov.pl (dostęp: 23.09.2010)

Fukuyama F.: Kapitał społeczny, w: Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństwa, red. L.E. Harrison, S.P. Huntington, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 2003, s. 169-187.

Fukuyama F.: Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN 1997.

Mariański J.: Ład społeczno-moralny, w: Słownik Katolickiej Nauki Społecznej, red. W. Piwowarski, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX–Wydawnictwo Misjonarzy Klaretynów „PALABRA” 1993, s. 98-99.

Mariański J.: Religia i Kościół między tradycją i ponowoczesnością. Studium socjologiczne, Kraków: Nomos 1997.

Mariański J.: Kryzys moralny czy transformacja wartości, w: Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, red. P. Sztompka, Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN 1999, s. 243-258.

Mariański J.: Kościół katolicki w Polsce a życie społeczne. Studium socjologiczno-pastoralne, Lublin: Gaudium 2005.

Mariański J.: Społeczeństwo ponowoczesne i jego dylematy moralne, w: Nowoczesność-Ponowoczesność. Społeczeństwo obywatelskie w Europie Środkowej i Wschodniej, t. I, S. Partycki, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007, s. 24-35.

Mariański J.: Społeczeństwo i moralność. Studia z katolickiej nauki społecznej i socjologii moralności, Tarnów: Wydawnictwo „Biblos” 2008.

Olechnicki K., Załęcki P.: Słownik socjologiczny, Toruń: Grafitti BC 1997.

Ossowski S.: O nauce, Dzieła, t. IV, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1967.

Putnam R.: Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Kraków: Znak 1995.

Putnam R.: Bowling Alone: malejący społeczny kapitał Ameryki, „Res Publica Nowa” 1996, nr 6, s. 16-22.

Putnam R.: Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008.

Rejmarz K.: Kapitał społeczny w teorii społeczeństwa obywatelskiego, w: Społeczeństwo obywatelskie. Modele teoretyczne i praktyka społeczna, red. E. Balawajder, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007, s. 64-72.

Samuelson P. A., Nordhaus W. D.: Ekonomia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2004.

Skarżyńska K., Henne K.: Szkoła, media, kapitał społeczny. Jak korzystanie z mediów różnicuje kapitał społeczny różnych środowisk szkolnych, „Przegląd Psychologiczny” 50(2007), nr 1, s. 65-93.

Środa M.: Indywidualizm i jego krytycy. Współczesne spory między liberałami, komunitarianami i feministkami na temat podmiotu, wspólnoty i płci, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2003.

Szczepański J.: Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1972.

Sztompka P.: Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność, w: Imponderabilia wielkiej zmiany, s. 265-282.

Turowski J.: Socjologia. Wielkie Struktury Społeczne, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1994.

Weber M.: Etyka protestancka i duch kapitalizmu, Lublin: Wydawnictwo Test 1994.