Socjologia moralności Marii Ossowskiej i Janusza Mariańskiego – analiza porównawcza
Abstrakt
W niniejszym tekście przeprowadzono porównanie dwóch stanowisk, jakie wybijają się w polskiej socjologii moralności. Pierwsze reprezentuje dorobek Marii Ossowskiej – pionierki socjologii moralności. Ona torowała drogę tej subdyscyplinie nie tylko w literaturze rodzimej, ale i światowej. Do dziś uznawana jest za autorytet. Drugie stanowisko związane jest z twórczością Janusza Mariańskiego – należącego do następnego pokolenia socjologów, który kilkadziesiąt lat swoich naukowych dociekań poświęcił zagadnieniom moralności i bez wątpienia poszczycić się może dorobkiem, który wyraźnie wybija się spośród innych zarówno z perspektywy tego, co dokonano w Polsce, jak i poza jej granicami. W porównaniu uwzględniono: przedmiot badań, stosowane metody, relację między moralnością a religią, język wypowiedzi, inspiracje zajmowania się dyscypliną.
Bibliografia
Jeżowski M.: Język filarów socjologii moralności, w: W poszukiwaniu sensu. O religii, moralności i społeczeństwie, red. J. Baniak, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2010, s. 219-241.
Kiciński K.: Maria Ossowska: człowiek i dzieło, „Principia” 45-46(2006), s. 5-13.
Kiciński K.: Marii Ossowskiej socjologia moralności. Analiza wybranych problemów, w: Socjologia moralności, red. K. Kiciński, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1984, s. 9-56.
Kondycja moralna społeczeństwa polskiego, red. J. Mariański, Kraków: WAM 2002.
Mariański J., Zdanowicz W.: Wartości religijne i moralne młodych Polaków (raport z badań ogólnopolskich), Pallottinum, Warszawa 1991.
Mariański J.: Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008.
Mariański J.: Katolicyzm polski ciągłość i zmiana. Studium socjologiczne, Kraków: Wydawnictwo WAM 2011.
Mariański J.: Kondycja religijna i moralna młodych Polaków, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 1991.
Mariański J.: Kontrowersje wokół religii i moralności. Tożsamość czy rozbieżność. Studium socjologiczne, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2014.
Mariański J.: Kościół Katolicki w społeczeństwie obywatelskim, Lublin: RW KUL 1998.
Mariański J.: Kryzys moralny czy transformacja wartości? Studium socjologiczne, Lublin: TN KUL 2001.
Mariański J.: Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2012.
Mariański J.: Między nadzieją a zwątpieniem. Sens życia w świadomości młodzieży szkolnej, Lublin: TN KUL 1998.
Mariański J.: Między sekularyzacją a ewangelizacją, Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży szkół średnich, Lublin: TN KUL 2003.
Mariański J.: Młodzież między tradycją a ponowoczesnością. Wartości moralne w świadomości maturzystów, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1995.
Mariański J.: Moralność w kontekście społecznym, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2014.
Mariański J.: Moralność w procesie przemian. Szkice socjologiczne, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1990.
Mariański J.: Postawy moralno-społeczne młodzieży płockiej (studium socjologiczne), Płock: Towarzystwo Naukowe Płockie 1984.
Mariański J.: Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian. Studium socjologiczne, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 2014.
Mariański J.: Przemiany moralności polskich maturzystów w latach 1994-2009. Studium socjologiczne, Lublin: Wydawnictwo KUL 2011.
Mariański J.: Religia i moralność w społeczeństwie polskim – ciągłość i zmiana, w: Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. J. Mariański, L. Smyczek, Kraków: Wydawnictwo WAM, Polskie Towarzystwo Socjologiczne 2008, s. 269-300.
Mariański J.: Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2004.
Mariański J.: Sens życia, wartości, religia. Studium socjologiczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.
Mariański J.: Socjologia i moralność. Jaka jest i dokąd zmierza socjologia moralności?, w: Problemy współczesnej demokracji i moralności, red. J. Kopka, G. Matuszak, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2010, s. 181-203.
Mariański J.: Socjologia moralności, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006.
Mariański J.: Socjologia moralności. Wprowadzenie i bibliografia prac polskich 1946-1982, Poznań–Warszawa: Zakład Socjologii Religii Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego, Pallottinum 1986.
Mariański J.: Społeczeństwo i moralność. Studia z katolickiej nauki społecznej i socjologii moralności, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2008.
Nowak S.: Recenzja książki M. Ossowskiej Socjologia moralności, „Literatura” 1972, nr 23, s. 8.
Ossowska M.: Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa: PWN 1986.
Ossowska M.: Moralność mieszczańska, Łódź: Zakład im. Ossolińskich we Wrocławiu 1956.
Ossowska M.: Motywy postępowania. Z zagadnień psychologii moralności, Warszawa: Książka i Wiedza 2002.
Ossowska M.: Myśli moralnej Oświecenia angielskiego, Warszawa: PWN 1966.
Ossowska M.: Normach moralnych. Próba systematyzacji, Warszawa: PWN 1983.
Ossowska M.: O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, Warszawa: PWN 1983.
Ossowska M.: Podstawy nauk o moralności, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo 1994.
Ossowska M.: Socjologia moralności. Zarys zagadnień, Warszawa: PWN 1986.
Ossowska M.: Wzór obywatela w ustroju demokratycznym, Warszawa: Biblioteka Oświaty Robotniczej 1946.
Piwowarski W.: Socjologia moralności, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1966, nr 3, s. 67-74.
Problemy współczesnej demokracji i moralności, red. J. Kopka, G. Matuszak, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2010.
W poszukiwaniu sensu. O religii, moralności i społeczeństwie, red. J. Baniak, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2010.
Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. J. Mariański, L. Smyczek, Kraków: Wydawnictwo WAM–PTS 2008.
Copyright (c) 2015 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
