Zagrożenie fundamentalizmem islamskim w poradzieckiej Azji Centralnej

Magdalena Rozenek

doi:10.18290/rns.2015.7(43).1-7

Magdalena Rozenek Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, doktorantka

DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2015.7(43).1-7

Słowa kluczowe: Azja Centralna; Państwo Islamskie; fundamentalizm; islam; bezpieczeństwo; zagrożenie; Kazachstan; Kirgistan; Tadżykistan; Turkmenistan; Uzbekistan

Abstrakt

Artykuł odnosi się do zjawiska fundamentalizmu islamskiego w poradzieckiej Azji Centralnej i stanowi komentarz do ożywionej wśród dziennikarzy oraz analityków dyskusji na temat zagrożenia bezpieczeństwa poszczególnych państw ze strony Państwa Islamskiego, powstałego na terenie Iraku i Syrii. W rozważaniach podejmuje się próbę odpowiedzi na pytania dotyczące faktycznego znaczenia fundamentalizmu islamskiego oraz wpływu Państwa Islamskiego na bezpieczeństwo w republikach centralno-azjatyckich. Autorka udowadnia, że reżimy na obszarze poradzieckim same kreują zagrożenia islamskim ekstremizmem. Tekst powstał w oparciu o literaturę naukową, raporty ośrodków analitycznych oraz doniesienia medialne. Analiza tych materiałów pozwala stwierdzić, że: wpływy Państwa Islamskiego w poradzieckiej Azji Centralnej są ograniczone; reżimy autorytarne wykorzystują fundamentalizm islamski do realizacji własnych interesów politycznych; działalność radykalnych grup islamskich powinna być definiowana jako wyzwanie, a nie zagrożenie dla bezpieczeństwa w regionie.

Bibliografia

Bahrom N., Tajikistan Denounces Appointment of Citizen as ISIL Leader in Syria, Central Asia Online, 29.08.2014, http://centralasiaonline.com/en_GB/articles/caii/features/main/2014/08/29/feature-02 (20.10.2014).

Brill Olcott M., Islam and Fundamentalism in Independent Central Asia, w: R. Yaakov (red.), Muslim Eurasia: Conflicting Legacies, London: Frank Cass 1995.

Brill Olcott M., The Roots of Radical Islam in Central Asia, Washington: Carnegie Endowment for International Peace 2002.

Central Asia: Tashkent and Bishkek Working to Combat `Terrorism', Radio Free Europe/Radio Liberty, 27.06.2006, http://www.rferl.org/content/article/1070130.html (19.10.2014).

Danecki J., Podstawowe wiadomości o islamie, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG 1998.

Islamic State Flag Hung from Tashkent Bridge, Radio Free Europe/Radio Liberty, 04.09.2014, http://www.rferl.org/content/uzbekistan-islamic-state-flag-tajikistan-syria-iraq/26565807.html (20.10.2014).

Islamic State Will Come to Central Asia, Uznews.net, 22.09.2014, http://www.uznews.net/en/central-asia/27688-islamic-state-will-come-to-central-asia (20.10.2014).

Karimow oskarża, BBC Polska, 14.05.2005, http://www.bbc.co.uk/polish/worldnews/story/2005/05/050514_uzbekistan.shtml (19.10.2014).

Kazakhstan: Government Moves to Add Hizb Ut-Tahrir to List of Terror Groups, Radio Free Europe/Radio Liberty, 18.03.2005, http://www.rferl.org/content/article/1058033.html (19.10.2014).

Kozłowski K., Państwo Środka a Nowy Jedwabny Szlak: poradziecka Azja Centralna iXinjiang w polityce ChRL, Toruń: Wydawnictwo ADAM MARSZAŁEK 2011.

Kozłowski K., Kolory rewolucji, Warszawa: Wydawnictwo POLTEX 2012.

Kozłowski K., Polityczny obraz islamu w poradzieckiej Azji Centralnej, w: T. Stępniewski (red.), Religia i polityka na obszarze Europy Wschodniej, Kaukazu i Azji Centralnej, Lublin: Wydawnictwo KUL 2013.

Lang J., Zbrojni radykałowie islamscy z Azji Centralnej, Warszawa: Ośrodek Studiów Wschodnich, „Raporty OSW”, listopad 2013.

Lemon E., Assessing the Threat of Returning Foreign Fighters from Central Asia, „Geopolitical Monitor”, 18.09.2014, http://www.geopoliticalmonitor.com/assessing-threat-returning-foreign-fighters-central-asia (20.10.2014).

Maitra R., Remaking Central Asia, „Asia Times”, 27.05.2005, http://www.atimes.com/atimes/ Central_Asia/GE27Ag01.html (19.10.2014).

Malashenko A., Niyazi A., The Rahmon Phenomenon. New Challenges for Tajikistan's Long-Standing President, Carnegie Moscow Center, maj 2014.

Michel C., Moscow Hypes the Central Asia Jihadist Threat, „The Diplomat”, 06.10.2014, http: //thediplomat.com/2014/10/moscow-hypes-the-central-asia-jihadist-threat (20.10.2014).

Rashid A., Dżihad. Narodziny wojującego islamu w Azji Środkowej, tłum. A. i M. Falkowscy, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG 2003.

Stępniewski T. (red.), The New Great Game in Central Asia, Lublin: Wydawnictwo KUL 2012.

Strachota K., Falkowski M., Dżihad i Nowa Wielka Gra. Paradoksy zagrożenia wojującym islamem w Azji Centralnej, Warszawa: Ośrodek Studiów Wschodnich, „Punkt Widzenia”, styczeń 2010.

The Shanghai Convention on Combating Terrorism, Separatism and Extremism, http://www. sectsco.org/EN123/show.asp?id=68 (19.10.2014).

Tibi B., Fundamentalizm religijny, tłum. J. Danecki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1997.

Zapaśnik S., „Walczący islam” w Azji Centralnej. Problem społecznej genezy zjawiska, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2014.

Zięba R., Pozimnowojenny paradygmat bezpieczeństwa międzynarodowego, w: R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008, s. 15-39.