Wybrane zagadnienia etyki zawodowej socjologa

  • Witold Jedynak Uniwersytet Rzeszowski
Słowa kluczowe: nauki społeczne; socjolog; badania empiryczne; etyka zawodowa; kodeks etyczny socjologa

Abstrakt

Skodyfikowana etyka zawodu socjologa jest próbą określenia norm moralnych działalności zawodowej, które wynikają z etyki ogólnej i są jej uszczegółowieniem. Odnosząc się do konkretnych, wzorcowych sytuacji, daje podstawy do określenia reguł funkcjonowania socjologa w sytuacji wynikającej z jego roli zawodowej. Pokazuje, jak socjolog ma się zachowywać, a jak nie powinien postępować. Ustalenie norm etyki zawodowej socjologa nie tylko jest podyktowane troską o dobro przedstawicieli tego zawodu, ale i ma na celu dobro społeczeństwa, które przez socjologów jest badane, a także korzysta z wyników ich badań. Społeczeństwo oczekuje od socjologów, by posiadali wysokie kwalifikacje zawodowe, stale doskonalili własne umiejętności i podnosili poziom fachowej wiedzy, a także zachowywali wysokie standardy etyczne. Jedynie solidne badania realizowane przez uczciwych socjologów będą zasługiwały na uznanie, a jeśli ich opinie będą bezstronne, zostaną przez społeczeństwo przyjęte i pozytywnie ocenione.

Bibliografia

Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2004.

Babbie E., Istota socjologii. Krytyczne eseje o krytycznej nauce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.

Dyoniziak R., Sondaże a manipulowanie społeczeństwem, Toruń: Wydawnictwo ADAM MARSZAŁEK 2004.

Fudalej M., Techniki i typy kłamstwa w nauce, w: J. Goćkowski, K. Pigon (red.), Etyka zawodowa ludzi nauki, Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum–Polska Akademia Nauk 1991, s. 85-94.

Galewicz W., W sprawie odrębności etyk zawodowych, w: W. Galewicz (red.), Moralność i profesjonalizm. Spór o pozycję etyk zawodowych, wyd. elektroniczne, Kraków 2010, s. 9-123, http://www.publio.pl/files/samples/5f/ee/73/48903/Moralnosc_i_profesjonalizm_demo.pdf

Goode W.J., Hatt P.K., Czynności ankietera i problemy związane z przeprowadzeniem wywiadu, w: S. Nowak (oprac.), Metody badań socjologicznych, Warszawa: PWN 1965, s. 69-88.

Goodman N., Wstęp do socjologii, wyd. I, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 2001.

Jedynak W., Świat sondażowych manipulacji, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego”, 2010, nr 62 (Socjologia, nr 7), s. 11-26.

Kodeks Etyki Socjologa, http://www.pts.org.pl/public/upload/kodeks.pdf

Komitet Etyki w Nauce przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych, Warszawa 1994.

Krimsky S., Nauka skorumpowana? O niejasnych związkach nauki i biznesu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2006.

Kulpińska J., Uczony jako ekspert, w: J. Goćkowski, K. Pigon (red.), Etyka zawodowa ludzi nauki, Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum–Polska Akademia Nauk 1991, s. 265-274.

Kunicki-Goldfinger W.J.H., Problemy moralne poznania naukowego i zastosowań nauki, w: J. Goćkowski, K. Pigon (red.), Etyka zawodowa ludzi nauki, Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum–Polska Akademia Nauk 1991, s. 95-106.

Lazari-Pawłowska I., Etyki zawodowe jako role społeczne, w: A. Sarapata (red.), Etyka zawodowa, Warszawa: Książka i Wiedza 1971, s. 33-73.

Mysłek W., Etyka zawodowa. Uwarunkowania, konteksty, zastosowania, Olsztyn: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP 2010.

Ocena metodologii i rezultatów badań poprzedzających pierwszą i drugą turę wyborów prezydenckich w 2010 roku, wyd. I, Warszawa: Organizacja Firm Badania Opinii i Rynku 2010.

Olech M., Ija Lazari-Pawłowska w obronie etyki zawodowej, „Słupskie Studia Filozoficzne”, 2005, nr 5, s. 67-78.

Rogowska B., Etyczne problemy zawodu socjologa. Obserwacja uczestnicząca ukryta a wybrane problemy etyczne zawodu socjologa, http://www.eioba.pl/a/2mah/etyczne-problemy-zawodu-socjologa

Silverman D., Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008.

Sułek A., Ogród metodologii socjologicznej, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR 2002.

Sułek A., W terenie, w archiwum i w laboratorium. Studia nad warsztatem socjologa, Warszawa 1990.

Sułek M., Świniarski J., Etyka jako filozofia dobrego działania zawodowego, Warszawa: Dom Wydawniczy BELLONA 2001.

Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa: Oficyna Naukowa 2003.

Szczepański J., Uczony i społeczeństwo, w: J. Goćkowski, K. Pigon (red.), Etyka zawodowa ludzi nauki, Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum–Polska Akademia Nauk 1991, s. 233-244.

Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo ZNAK 2004.

Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, wyd. VI zmienione i uzupełnione, Katowice: Wydawnictwo Naukowe ŚLĄSK 2005.

Teichman J., Etyka społeczna, Warszawa: Oficyna Naukowa 2002.

Turner J.H., Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, wyd. I, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka Poznań 1998.

Woleński J., Przeciw etyce zawodowej, „Etyka”, 1994, nr 27, s. 184-187.

Opublikowane
2020-05-14
Dział
Artykuły