Formy życia społecznego według Maxa Schelera

Stanisław Lis

Stanisław Lis Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu

Słowa kluczowe: Max Scheler; wspólnota; społeczność; osoba zbiorowa; wartości; zmiana społeczna

Abstrakt

Według Maxa Schelera możemy mówić o następujących społecznościach: masa, wspólnota, społeczeństwo, osoba zbiorowa. Ten ostatni typ dzieli się na cztery rodzaje: państwo, naród, krąg kulturowy i Kościół. Scheler przedstawia świat społeczny jako przestrzeń, w której realizują się rozmaite wartości, począwszy od wartości hedonistycznych poprzez utylitarne, witalne, moralne, a skończywszy na duchowych i religijnych. Określonym typom wartości odpowiadają określone typy zbiorowości społecznych. Scheler przyjmuje, że na życie zbiorowości społecznych mają wpływ dwie grupy czynników: realne i idealne. Jego zdaniem na zmiany zbiorowości społecznych wpływają głównie wzory, które mają swoje źródło w obiektywnie istniejącej hierarchii wartości (tj. czynniki idealne).

Bibliografia

Baranowska M.M., Bóg w myśli Schelera, Kraków 2011.

Henckmann W., Max Scheler, München 1998.

Kowalczyk S., Człowiek a społeczność. Zarys filozofii społecznej, Lublin 1994.

Scheler M., Der allgemeine Begriff von „Nation” und die konkreten Nationalideen, w: M. Scheler, Schriften zur Soziologie und Weltanschauungslehre, wyd. II, Bern–München 1963, s. 334-347.

Scheler M., Formalismus in der Ethik und die materiale Ethik. Neuer Versuch der Grundlegung eines ethischen Personalismus, wyd. IV, Bern 1954.

Scheler M., Probleme einer Soziologie des Wissens, w: M. Scheler, Die Wissensformen und die Gesellschaft, wyd. II, Bern–München 1960, s. 15- 190 (tłum pol.: Problemy socjologii wiedzy, tłum. S. Czerniak i in., Warszawa 1990).

Scheler M., Problemy religii, tłum. A. Węgrzecki, Kraków 1995.

Scheler M., Vorbilder und Führer, w: M. Scheler, Schriften aus dem Nachlass. Zur Ethik und Erkenntnislehre, t. I, wyd. II, Bern 1957, s. 256-344 (tłum. pol.: Wzory i przywódcy, w: M. Scheler, Wolność, miłość, świętość. Pisma wybrane z filozofii religii, tłum. G. Sowiński, Kraków 2004, s. 200-313).

Scheler M., Wesen und Formen der Sympathie. Die deutsche Philosophie der Gegenwart, Bern–München 1973 (tłum. pol.: Istota i formy sympatii, tłum. A. Węgrzecki, Warszawa 1986).

Scheler M., Wolność, miłość, świętość. Pisma wybrane z filozofii religii, tłum. G. Sowiński, Kraków 2004.

Węgrzecki A., Scheler, Warszawa 1987.