Zagraniczne migracje zarobkowe kobiet z Opolszczyzny. Na marginesie rozważań nad tożsamością

Anna Krasnodębska

Anna Krasnodębska Uniwersytet Opolski

Słowa kluczowe: zagraniczna migracja zarobkowa; kobieta; tożsamość; obraz migrantki

Abstrakt

Migrations of women lead to changes in identity, which is subject to constant construction and verification. This text shows the problem of foreign labour migration of women living in the region of Opole. The main idea of the paper is to show the changes that lead to the redefinition of the identity of the migrants, and the transformations of their axiological systems as a consequence of their stay abroad. Each woman contributes to the culture of the foreign country by the fact of her being a foreigner. At the same time, through adaptation processes, each woman internalizes the values representative of the country to which she migrated.

The analysis presented in the article draws upon the interviews held in 2007 and 2008 with the women who migrated from the region of Opole in search of labour. Also analysed are their diaries, which are a rich reservoir of their experiences, feelings and reflections. Finally, the analysis also relies on multidimensional quantitative research.

The research reveals that some women, even though they stay in the foreign country for short, try their best to assimilate with the new social environment. They seem to ignore the cost of such an assimilation - that is the loss of what was important to them prior to migration, as regards patterns of their behaviour and traditions of their motherland. At the same time, finding an efficient mode of living among others enables building effective social relationships.

Women are not always loyal to their husbands, and the reasons for their cheating on the spouses are various. Their stay abroad helps women feel more self-reliant, independent, self-confident and open to contacts with others.

Bibliografia

Banaszak-Karpińska E., Tożsamość zbiorowa w socjologii, [w:] Biografia a tożsamość, red. I. Szlachcicowa, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2003.

Bokszański Z., Tożsamości zbiorowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2005.

Castles S., Miller M., The Ages of Migration: International Population Movements in the Modern World, New York: The Gilford Press 2003.

Cybal-Michalska A., Tożsamość młodzieży w perspektywie globalnego świata. Studium socjopedagogiczne, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2006.

Dyczewski L., Tożsamość społeczno-kulturowa w globalizującym się świecie, „Kultura i Społeczeństwo” 2000, nr 1, s. 27-42.

Everret L., Teoria migracji, „Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej” 1972, z. 3/4.

Jenkins R., Social identity, London–NewYork: Routledge 1996, s. 2.

Kaczmarczyk P., Studia przypadków, [w:] Współczesne procesy migracyjne w Polsce a aktywność organizacji pozarządowych w obszarach powiązanych z rynkiem pracy, red. P. Kaczmarczyk, J. Tyrowicz, Warszawa: Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych 2008.

Kiwak I., Tożsamość a sposoby zakorzenienia w kulturze, [w:] Tożsamość polska w odmiennych kontekstach, red. L. Dyczewski, D. Wadowski, Lublin: Wydawnictwo KUL 2009.

Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1996.

Kondrakiewicz D., Tożsamość w warunkach rozpadu systemów równowagi, [w:] Tożsamość, odmienność, tolerancja a kultura pokoju, red. J. Kłoczkowski, S. Łukasiewicz, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 1998.

Kossakowska-Jarosz K., Etos Ślązaczki – standardy znaczeniowe czy życzeniowe, [w:] Śląskość siła tradycji i współczesne problemy, red. K. Kossakowska-Jarosz, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2005, s. 91-108.

Krasnodębska A., Preferencje zawodowe opolskich studentów a kwestia zagranicznych migracji zarobkowych, Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski 2008.

Krasnodębska A., Migracja zarobkowa a życie rodzinne kobiet z Opolszczyzny, „Pedagogika Społeczna”, 2008, nr 3.

Kurcz Z., Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski, [w:] Transgraniczność w perspektywie socjologicznej, red. L. Gołdyka, J. Leszkowicz-Baczyński, L. Szczegóła, M. Zielińska, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe 1997.

Łukasiuk M., Teoretyczne ujęcia migracji w badaniach socjologicznych, „Pedagogika Społeczna” 2008, nr 3.

Mamzer H., Tożsamość w podróży. Wielokulturowość a kształtowanie tożsamości jednostki, Poznań: Wydawnictwo UAM 2003.

Melosik Z., Szkudlarek T., Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń, Kraków: Wydawnictwo Impuls 1998.

Michalski K., Przedmowa, [w:] Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, red. K. Michalski, Kraków–Warszawa: Wydawnictwo Znak – Fundacja im. Stefana Batorego 1995.

Nikitorowicz J., Wielopłaszczyznowa i ustawicznie kreująca się tożsamość w społeczeństwie wielokulturowym a edukacja międzykulturowa, [w:] Kultury tradycyjne a kultura globalna.

Konteksty edukacji międzykulturowej, red. J. Nikitorowicz, M. Sobecki, D. Misiejuk, Białystok: Wydawnictwo Trans Humana 2001.

Okólski M., Mobilność przestrzenna z perspektywy koncepcji migracji niepełnej, [w:] Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu, red. E. Jaźwińska, M. Okólski, Warszawa: Scholar 2001.

Ossowski S., Zagadnienia więzi regionalnej i więzi narodowej na Śląsku Opolskim, [w:] O ojczyźnie i narodzie, Warszawa: PWN 1984, s. 74-104.

Skoczek M., Migracje zarobkowe i ich rola w rozwoju lokalnym. Studia porównawcze Ameryka Łacińska i Europa, Warszawa: Working Paper IKR UW 1994.

Slany K., Co to znaczy być migrantką, [w:] Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa, red. K. Slany, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008.

Sobecki M., Profile identyfikacyjne w analizie tożsamości kulturowej, [w:] Tożsamość polska w odmiennych kontekstach, red. L. Dyczewski, D. Wadowski, Lublin: Wydawnictwo KUL 2009.

Solga B., Migracje polsko-niemieckie i ich konsekwencje społeczno-ekonomiczne na obszarach wiejskich Śląska Opolskiego, Opole: Stowarzyszenie Instytut Śląski w Opolu Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej 2002.

Straub J., Teorie tożsamości i różnicy, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, red. A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, M. Ziółkowski, Warszawa: Scholar 2006.

Szczepański M., Trauma i transgresje. Polska transformacja w oglądzie socjologicznym, [w:] Stawanie się społeczeństwa. Szkice ofiarowane Piotrowi Sztompce z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. A. Flis, Kraków: Universitas 2006.

Titkow A., Tożsamość polskich kobiet. Ciągłość, zmiana, konteksty, Warszawa: IFiS PAN 2007.

Wojaczek K., Rodzina w konfrontacji z migracją zarobkową, [w:] Wyjazdy zarobkowe szansa czy zagrożenie? Perspektywa społeczno-moralna, red. K. Glombik, P. Morciniec, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2005.