Kultura lokalna a globalizacja kulturowa – próba oceny zjawiska

Monika Kranz-Szurek

Monika Kranz-Szurek Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych, doktorantka

Słowa kluczowe: globalizacja kulturowa; lokalność; kultura lokalna; społeczność lokalna

Abstrakt

The main objective of this article is to look at the phenomenon of cultural globalization in the local dimension. In the thesis an attempt has been made to evaluate both chances and threats connected with these processes and to examine to what extent they influence local communities and cultures. The text is also a reflection on a question of how contemporary local cultures are changing under the influence of global trends and also which of these trends might be used by the local cultures for their development. Another issue that is reflected on is what local cultures should do in order to preserve their unique nature along with cultural identity in the era of transformations. Moreover, the article raises such issues as: the deterritorialization of culture, the renaissance of regionalism or the idea of the new locality.

Bibliografia

Burszta W.J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 1998.

Dutkowski M., Wpływ globalizacji na zagrożenia wspólnot lokalnych, [w:] Globalizacja i my. Tożsamość lokalna wobec trendów globalnych, red. R. Piekarski, M. Graban, Kraków: Universitas 2003.

Dyczewski L., Lokalny i regionalny obieg kultury medialnej: szansa czy zagłada, [w:] Globalizacja mediów elektronicznych a rynki narodowe i lokalne. Sesja naukowa. Kraków, 24-25 lutego 2000, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2000.

Dyczewski L., Regionalizm – narodowość – ponadnarodowość nowoczesnego społeczeństwa, „Zeszyty Naukowe KUL” 1998, nr 3-4, s. 171-184.

Dyczewski L., Tożsamość społeczno-kulturowa w globalizującym się świecie, „Kultura i Społeczeństwo” 2000, nr 1, s. 27-42.

Dyczewski L., Trwałość i zmienność kultury polskiej, Lublin: Akademia Społeczna, Wojewódzki Dom Kultury 2002.

Dylus A., Globalizacja. Refleksje etyczne, Wrocław: Ossolineum 2005.

Europejczyk wielopoziomowy. Rozmowa z Januszem Reykowskim, „Gazeta Wyborcza” 2003, nr 192, s. 12.

Friedman T.L., Świat jest płaski. Krótka historia XXI wieku, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis 2006.

Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej ponowoczesności, Warszawa: PWN 2002.

Goban-Klas T., Glokalizacja jako remedium na globalizację, [w:] Oblicza procesów globalizacji, red. M. Pietraś, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2002.

Golka M., Cywilizacja, Europa, globalizacja, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 1999.

Jawłowska A., Globalizacja i świadomość globalna, [w:] Globalizacja. I co dalej?, red. S. Amsterdamski, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2004.

Jawłowska A., Nowe regionalizmy w Polsce, [w:] Wymiary globalizacji kulturowej. Wyzwania badawcze, red. M. Kempny, G. Woroniecka, Olsztyn: Wydawnictwo WSIiE TWP 2003.

Kempny M., Czy globalizacja kulturowa współdecyduje o dynamice społeczeństw postkomunistycznych?, „Kultura i Społeczeństwo” 2000, nr 1, s. 5-23.

Kempny M., Globalizacja, [w:] Encyklopedia socjologii, t. I, Warszawa: Oficyna Naukowa 1998-2002.

Kempny M., Wspólnota i polityka tożsamości jako sposoby organizacji kulturowej różnorodności – o potrzebie nowej topiki teorii społecznej w dobie globalizacji, [w:] Kultura w czasach globalizacji, red. M. Jacyno, A. Jawłowska, M. Kempny, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2004.

Kłoskowska A., Kultury narodowe wobec globalizacji a tożsamość jednostki, „Kultura i Społeczeństwo” 2002, nr 2, s. 155-173.

Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, Świat, red. W. Wesołowski, J. Włodarek, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2005.

Krzysztofek K., Globalna kultura i globalne zarządzanie, „Sprawy Międzynarodowe” 2000, nr 1, s. 67-86.

Krzysztofek K., Tendencje globalnej dyfuzji kultury u progu XXI wieku, [w:] Róża wiatrów Europy. O środkowoeuropejskiej tożsamości kulturowej, red. A. Tyszka, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 1999.

Kurczewska J., Wprowadzenie, [w:] Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, red. J. Kurczewska, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2006.

Łodziński S., Etniczność, obywatelstwo i wielokulturowość w procesach globalizacji, [w:] Kultury pozaeuropejskie i globalizacja. Zderzenia, red. J. Zdanowski, Warszawa: Elipsa 2000.

Malinga J., Globalizacja: między zagubioną a odzyskaną tożsamością, [w:] Oblicza procesów globalizacji, red. M. Pietraś, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2002.

Mathews G., Supermarket kultury. Kultura globalna a tożsamość jednostki, Warszawa: PIW 2005.

Mrozek-Dumanowska A., Konstrukcja światów symbolicznych jako alternatywa globalizacji, [w:] Globalizacja a tożsamość, red. J. Zdanowski, Warszawa Wydawnictwo Naukowe Askon 2003.

Pietraś M., Istota i zakres procesów globalizacji, „Sprawy Międzynarodowe” 2001, nr 2, s. 5-34.

Podgórecki J., Globalizacja a tożsamość człowieka, [w:] Globalizacja – naród – jednostka. Zagadnienia tożsamości kulturowej, red. T. Kuczur, A. Błachnio, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2009.

Popularna Encyklopedia Mass Mediów, red. J. Skrzypczak, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz 2000.

Pyszczek G., Projekt analiz kultury lokalnej, czyli o pożytkach z Antoniny Kłoskowskiej koncepcji układów kultury, „Kultura Współczesna” 2004, nr 4, s. 27-43.

Skoczyński J., Kultura, [w:] Słownik społeczny, red. B. Szlachta, Kraków: Wydawnictwo WAM 2004.

Sugier-Szerega A., Korporacje medialne a cechy kultury globalnej, „Kultura i Społeczeństwo” 2004, nr 4, s. 37-64.

Synak B., Małe ojczyzny w globalnej wiosce, [w:] Globalizacja i my. Tożsamość lokalna wobec trendów globalnych, red. R. Piekarski, M. Graban, Kraków: Universitas 2003.

Traktaty nie zmienią ducha. Rozmowa z Jerzym Szackim, „Gazeta Wyborcza” 2003, nr 136, s. 14.

Wadowski D., Więzi społeczne w zbiorowości regionu, [w:] Społeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu środkowo-wschodniej Polski i Euroregionu Bug, red. L. Dyczewski, Lublin: Norbertinum 1997.

Warczok T., Globalizacja i konsumeryzm. O konsumpcji jako strategii zaradczej wobec traumatogennych zjawisk globalizacji, [w:] Konsumpcja – istotny wymiar globalizacji kulturowej, red. A. Jawłowska, M. Kempny, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2005.

Wnuk-Lipiński E., Oblicza globalizacji – konceptualizacja pojęcia, [w:] Globalizacja. I co dalej?, red. S. Amsterdamski, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2004.

Zdanowski J., Globalizacja – pytania i niepokoje, [w:] Kultury pozaeuropejskie i globalizacja. Zderzenia, red. J. Zdanowski, Warszawa: Elipsa 2000.

Ziętek A., Kultura w procesie globalizacji i integracji europejskiej, [w:] Naród, kultura i państwo w procesie globalizacji, red. J. Rokicki, M. Banaś, Kraków: Wydawnictwo UJ 2004.