Problem twórczości w generowaniu pojęć wprost z danych w świetle metodologii teorii ugruntowanej
Słowa kluczowe:
badanie jakościowe; twórczość w nauce; odkrywanie; generowanie kategorii; metodologia teorii ugruntowanej
Abstrakt
Przedmiotem rozważań w artykule jest problem związku myślenia twórczego z procedurami metodologicznymi. Jest on rozpatrywany na konkretnym przykładzie postulowanego przez metodologię teorii ugruntowanej przypadku bezpośredniego generowania pojęć wprost z danych, interpretowanego jako egzemplifikacja myślenia abdukcyjnego. Omówione zostały zaproponowane przez badaczy z kręgu metodologii teorii ugruntowanej procedury wspomagające kreatywność (odkrywanie): dwoisty charakter myślenia – racjonalny i swobodny (Karen Locke), usuwanie blokad kreatywności i nastawienie „cierpliwości” (Barney G. Glaser) oraz techniki teoretycznych porównań i zadawania pytań (Anselm L. Strauss).
Bibliografia
Babbie E.: Badania społeczne w praktyce, tłum. zespół, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2003.
Blumer H.: Interakcjonizm symboliczny, tłum. G. Woroniecka, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2007.
Bryant A., Charmaz K.: The SAGE Handbook of Grounded Theory, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007.
Charmaz K.: Grounded Theory: Objectivist and Constructivist Methods, w: Handbook of Qualitative Research, red. Y. Lincoln, N.K. Denzin, Thousand Oaks: Sage 2000.
Charmaz K.: Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. B. Komorowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Dewey J.: Experience and Education, West Lafayette: Kappa Delta Ki 1998.
Dey I.: Grounding Grounded Theory, San Diego: Academic Press 1999.
Glaser B.G.: Emergence vs Forcing: Basics of Grounded Theory Analysis, Mill Valley: Sociology Press 1992.
Glaser B.G.: Theoretical Sensitivity: Advances in the Methodology of Grounded Theory, Mill Valley: Sociology Press 1978.
Glaser B.G., Strauss A.L.: The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, New York: Aldine 1967; wyd. pol.: Odkrywanie teorii ugruntowanej: Strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Kraków: ZW Nomos 2009.
Golka M.: Socjologia sztuki, Warszawa: Difin 2008.
Gorzko M.: Procedury i emergencja: o metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego 2008.
Holton J.A.: The Coding Process and Its Challenges, w: The SAGE Handbook of Grounded Theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 265-289.
Kelle U.: The Development of Categories: Different Approaches in Grounded Theory, w: The SAGE Handbook of Grounded Theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 565-579.
Locke K.: Rational Control and Irrational Free-play: Dual-thinking Modes as Necessary Tension in Grounded Theorizing, w: A. Bryant, K. Charmaz (red.), The SAGE Handbook of Grounded Theory, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 565-579.
Loffland J., Snow D.A., Anderson L., Lofflan L.H.: Analiza układów społecznych: Podręcznik metodologiczny po badaniach jakościowych, tłum. A. Kordasiewicz, S. Urbańska, M. Żychlińska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2009.
Moustakas C.: Fenomenologiczne metody badań, tłum. S. Zabielski, Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Transhumana 2001.
Popper K.R.: Logika odkrycia naukowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
Reichertz I.: Abduction:The Logic of Discovery of Grounded Theory, w: The SAGE Handbook of Grounded Theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 214-228.
Strauss A.L.: Qualitative Analysis for Social Scientists, Cambridge: University Press 1987.
Strauss A.L.: Continual Permutations of Action, New York: Aldine de Gruyter 1993.
Strauss A.L., Corbin J.: Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, Thousand Oaks: Sage 1990.
Strauss A.L., Corbin J.: Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, wyd. II, Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage 1998.
Tatarkiewicz W.: Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1988.
Urbański M.: Rozumowania abdukcyjne, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2009.
Blumer H.: Interakcjonizm symboliczny, tłum. G. Woroniecka, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2007.
Bryant A., Charmaz K.: The SAGE Handbook of Grounded Theory, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007.
Charmaz K.: Grounded Theory: Objectivist and Constructivist Methods, w: Handbook of Qualitative Research, red. Y. Lincoln, N.K. Denzin, Thousand Oaks: Sage 2000.
Charmaz K.: Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. B. Komorowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Dewey J.: Experience and Education, West Lafayette: Kappa Delta Ki 1998.
Dey I.: Grounding Grounded Theory, San Diego: Academic Press 1999.
Glaser B.G.: Emergence vs Forcing: Basics of Grounded Theory Analysis, Mill Valley: Sociology Press 1992.
Glaser B.G.: Theoretical Sensitivity: Advances in the Methodology of Grounded Theory, Mill Valley: Sociology Press 1978.
Glaser B.G., Strauss A.L.: The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, New York: Aldine 1967; wyd. pol.: Odkrywanie teorii ugruntowanej: Strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Kraków: ZW Nomos 2009.
Golka M.: Socjologia sztuki, Warszawa: Difin 2008.
Gorzko M.: Procedury i emergencja: o metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego 2008.
Holton J.A.: The Coding Process and Its Challenges, w: The SAGE Handbook of Grounded Theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 265-289.
Kelle U.: The Development of Categories: Different Approaches in Grounded Theory, w: The SAGE Handbook of Grounded Theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 565-579.
Locke K.: Rational Control and Irrational Free-play: Dual-thinking Modes as Necessary Tension in Grounded Theorizing, w: A. Bryant, K. Charmaz (red.), The SAGE Handbook of Grounded Theory, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 565-579.
Loffland J., Snow D.A., Anderson L., Lofflan L.H.: Analiza układów społecznych: Podręcznik metodologiczny po badaniach jakościowych, tłum. A. Kordasiewicz, S. Urbańska, M. Żychlińska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2009.
Moustakas C.: Fenomenologiczne metody badań, tłum. S. Zabielski, Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Transhumana 2001.
Popper K.R.: Logika odkrycia naukowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
Reichertz I.: Abduction:The Logic of Discovery of Grounded Theory, w: The SAGE Handbook of Grounded Theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage 2007, s. 214-228.
Strauss A.L.: Qualitative Analysis for Social Scientists, Cambridge: University Press 1987.
Strauss A.L.: Continual Permutations of Action, New York: Aldine de Gruyter 1993.
Strauss A.L., Corbin J.: Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, Thousand Oaks: Sage 1990.
Strauss A.L., Corbin J.: Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, wyd. II, Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage 1998.
Tatarkiewicz W.: Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1988.
Urbański M.: Rozumowania abdukcyjne, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2009.
Opublikowane
2020-05-05
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2016 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
