Kompleksowe podejście Unii Europejskiej do konfliktów zewnętrznych i sytuacji kryzysowych. Analiza instytucjonalno-prawna

  • Zbigniew D. Czachór Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Słowa kluczowe: działania zewnętrzne UE; instrumenty i zasoby w zakresie działań zewnętrznych UE; zapobieganie konfliktom; reagowanie w sytuacjach kryzysowych; kompleksowe podejścia w polityce i działaniach z zakresu stosunków zewnętrznych

Abstrakt

W dążeniu do realizacji celów Unii Europejskiej w zakresie działań zewnętrznych traktat lizboński wzywa do zachowania ich spójności, także z innymi politykami Unii. Po wejściu w życie traktatu i powstaniu nowego kontekstu instytucjonalnego wzrósł zarówno potencjał, jak i ambicje Unii Europejskiej, które może realizować ona przez wykorzystanie pełnej gamy instrumentów i zasobów – w dążeniu do działań bardziej skutecznych i o większym znaczeniu strategicznym. Uznano zatem, że koncepcje i zasady regulujące kompleksowe podejście zyskać muszą rangę zasad przewodnich działań zewnętrznych UE we wszystkich dziedzinach, w szczególności w odniesieniu do zapobiegania konfliktom i reagowania w sytuacjach kryzysowych. Z tego względu instytucje europejskie określają wiele konkretnych działań, które podejmuje Unia, dążąc do osiągnięcia coraz bardziej kompleksowego podejścia w polityce i działaniach z zakresu stosunków zewnętrznych. Dla realizacji tego zadania (co precyzyjnie analizuje powyższy tekst) zajęto się wszystkimi etapami cyklu konfliktu i kryzysów zewnętrznych – od wczesnego ostrzegania i gotowości poprzez zapobieganie konfliktom oraz reagowanie i zarządzanie kryzysowe aż po wczesny etap wychodzenia z kryzysu, budowania stabilizacji i pokoju, mający pomóc dotkniętym kryzysem państwom w powrocie do zrównoważonego długofalowego rozwoju.

Bibliografia

Baumann Z.: Szanse etyki w zglobalizowanym świecie, Kraków: Wydawnictwo Znak 2007.
Boudon R.: Wykraczając poza teorię racjonalnego wyboru, w: Nowe perspektywy teorii socjologicznej, red. A. Manterys, J. Mucha, M. Kaczmarczyk, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2009.
Czachór Z.: Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa 2013.
Delors J.: Lamy P., Vitorino A., Landaburu E., Davignon E., Gnesotto N., Guigou E., de Schoutheete P., Fabry E., Koenig N., T. Pellegrin-Corlin, EU Security: A Matter of Political Urgency, Jacques Delors Institute, „Tribune”, 2016, nr 1 (March).
Ende M.: Die unendliche Geschichte. Sonderausgabe, Berlin: Thienemann Verlag 2004.
Reiche S.: Na drodze ku europejskiej armii. Stanowisko grupy roboczej, seria: Zagadnienia bezpieczeństwa oraz sprawy Unii Europejskiej, Berlin, 27 marca 2007 r., materiały własne autora.
Scorecard 2016: Europa w cieniu dominujących potęg, http://www.ecfr.eu/warsaw/post/scorecard_ 2016_europa_w_cieniu_dominujacych_poteg [dostęp: 16.02.2016].
Scorecard 2016: Europa w cieniu dominujących potęg, http://www.euractiv.pl/polityka-zagraniczna [dostęp: 6.03.2016].
Stoker G., Marsh D.: Wprowadzenie, w: Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006.
Traktat o Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana, „Dz. Urz. Unii Europejskiej” C, 326, 2012.
Trela G.: Chmury i zegary, czyli wybrane metafory filozoficzne, Warszawa–Bielsko–Biała: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Ward H.: Teoria racjonalnego wyboru, w: Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006.
Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady - kompleksowe podejście UE do zewnętrznych konfliktów i sytuacji kryzysowych, COM JOIN(2013) 30 final, Bruksela, 18 grudnia 2013 r.
Żołądek Ł., Kuszel K.: Opinia w sprawie wspólnego komunikatu do Parlamentu Europejskiego i Rady: Kompleksowe podejście UE do zewnętrznych konfliktów i sytuacji kryzysowych, BAS-WAP-WAPEiM-6/14, Warszawa, 6 marca 2014 r., JOIN(2013) 30 final.
Opublikowane
2020-05-05
Dział
Artykuły