Socjologia a literatura popularna. Problemy społeczne w polskich powieściach kryminalnych – przykłady
Słowa kluczowe:
powieść kryminalna; problem społeczny; utwór literacki; odbiór społeczny
Abstrakt
Niniejszy artykuł wiąże się z trzema dyscyplinami naukowymi: socjologią, literaturą oraz kryminologią. Na wstępie omówione zostały podstawowe zagadnienia związane z literaturoznawstwem, a następnie zaprezentowano dziedzinę wiedzy, jaką jest socjologia literatury, oraz przybliżono jej podstawowe problemy badawcze i metodologiczne. Dalej zostały przedstawione teoretyczne założenia dotyczące problemów społecznych oraz ich ujęcie w polskich powieściach kryminalnych autorstwa Marka Krajewskiego oraz Mariusza Czubaja. Obecność kwestii społecznych w kryminałach rozpatrywana była z perspektywy metodologii teorii ugruntowanej w opracowaniu Anselma L. Straussa oraz Barneya G. Glasera. Na koniec czytelnik może zaznajomić się ze statystykami dotyczącymi czytelnictwa oraz rolą powieści kryminalnych w kreowaniu rzeczywistości społecznej.
Bibliografia
Besala J., Alkoholowe dzieje Polski. Czasy Piastów i Rzeczypospolitej szlacheckiej, Poznań: Zysk i S-ka 2015.
Błaszczyk W., Wrażliwość jako czynnik wspływu społecznego na zmiany w organizacji, „Folia Oeconomica” 2010, nr 234, s. 157-171.
Bystroń J.S., Publiczność literacka, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk 2006.
Charkowska K., Zjawisko prostytucji w doświadczeniach prostytuujących się kobiet, Kraków: Impuls 2010.
Chłosta-Zielona J., Zamiast powieści obyczajowej. Cechy współczesnej polskiej powieści sensacyjnej, „Media. Kultura. Komunikacja Społeczna” 2013, nr 9, s. 87-98.
Ćwiklicki M., Przesłanki stosowanie teorii ugruntowanej w naukach o zarządzaniu, „Folia Oecnomica” 2010, nr 234, s. 243-253.
Emocje i polityka. Sceny z życia polskiego parlamentu, red. T.K. Konecki, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2016.
Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1985.
Encyklopedia socjologii, t. 3, Warszawa: Oficyna Naukowa 2000.
Franczak J., Od determinacji do dystynkcji. Przemiany socjologii literatury, „Wielogłos” 2010, nr 7-8, s. 85-96.
Fulińska A., Dlaczego literatura popularna jest popularna?, „Teksty Drugie” 2003, nr 4, s. 55-66.
Glaser B.G., Strauss A.L., Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2009.
Głowiński M., Okopień-Sławiński A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1991.
Gorzko M., Teoria ugruntowana jako rodzina metod, „Opuscula Sociologica” 2013, nr 4, s. 5-16.
Heywood A., Politologia, tłum. B. Maliszewska, M. Masojć, N. Orłowska, D. Stasiak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Hołyst B., Socjologia kryminalistyczna, t.1, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze „Lexis Nexis” 2007.
Imieliński K., Manowce seksu – prostytucja, Łódź: Res Polonia 1990.
Karyś I., Michalak D., Chymkowski R., Raport na temat: Stan czytelnictwa w Polsce w 2014 roku, Warszawa: Biblioteka Narodowa 2014.
Kaźmierczak-Kałużna I., Ubóstwo, jako problem społeczny. Kwestie terminologiczne i ustalenia empiryczne, „Kultura i Społeczeństwo” 2012, nr 1, s. 147-157.
Kenrick D. T., Neuberg S. L., Cialdini R.B., Psychologia społeczna, tłum. A. Nowak, O. Waśkiewicz, M. Trzebiatowska, Orski M., Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2006.
Konecki T.K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.
Korzeniewski K., Paranoja polityczna jako rys społeczno-politycznej mentalności Polaków, „Studia Ekonomiczne” 2012, nr 4, s. 545-566.
Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej: przeszłość, dzień dzisiejszy, perspektywy, red. M. Juda, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2002.
Ludzie i książki: studia i szkice bibliologiczno-bibliograficzne: księga pamiątkowa dedykowana Profesor Hannie Tadeusiewicz, red. E. Andrysiak, Łódź: Wydawnictwo Ibidem 2011.
Matysiak-Błaszczyk A., Słupska K., Wybrane problemy społeczne środowisk wiejskich (ze szczególnym uwzględnieniem kwestii edukacji młodego pokolenia wsi), „Studia Edukacyjne” 2013, nr 25, s. 171-193.
Muszyński H., Zarys teorii wychowania, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976.
Nogowski J.M., Wykluczenie społeczne w kontekście ubóstwa i bezdomności, „Civitas et Lex” 2015, nr 1, s. 55-64.
Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Kaczorowski, t. 7, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2004.
Polityka społeczna, red. G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukow PWN 2007.
Raport CBOS pt. Polacy i książki, Warszawa: Fundacja Centrum Badań Opinii Społecznej 2011.
Samsel-Chojnacka M., Szwedzka powieść kryminalna jako literatura społecznie zaangażowana, „Studia Humanistyczne AGH” 10 (2011), nr 1, s. 103-118.
Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław: Ossolineum 2008.
Surzykiewicz J., Agresja i przemoc w szkole. Uwarunkowania socjoekologiczne, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej 2000.
Szumski J., Problem społeczny jako przedmiot badań socjologii, „Studia Socjologiczne”, 1977, nr 3.
Turner J.H., Socjologia. Koncepcje i ich zastosowania, tłum. E. Różalska, Poznań: Zysk i S-ka 1998.
Wnuk-Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Warszawa: SCHOLAR 2008.
Współczesne formy turystyki kulturowej, red. K. Buczkowska, A. Mikos von Rohrscheidt, Poznań: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu 2009.
Żółkiewski S., Wiedza o kulturze literackiej. Główne pojęcia, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk 1985.
Błaszczyk W., Wrażliwość jako czynnik wspływu społecznego na zmiany w organizacji, „Folia Oeconomica” 2010, nr 234, s. 157-171.
Bystroń J.S., Publiczność literacka, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk 2006.
Charkowska K., Zjawisko prostytucji w doświadczeniach prostytuujących się kobiet, Kraków: Impuls 2010.
Chłosta-Zielona J., Zamiast powieści obyczajowej. Cechy współczesnej polskiej powieści sensacyjnej, „Media. Kultura. Komunikacja Społeczna” 2013, nr 9, s. 87-98.
Ćwiklicki M., Przesłanki stosowanie teorii ugruntowanej w naukach o zarządzaniu, „Folia Oecnomica” 2010, nr 234, s. 243-253.
Emocje i polityka. Sceny z życia polskiego parlamentu, red. T.K. Konecki, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2016.
Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1985.
Encyklopedia socjologii, t. 3, Warszawa: Oficyna Naukowa 2000.
Franczak J., Od determinacji do dystynkcji. Przemiany socjologii literatury, „Wielogłos” 2010, nr 7-8, s. 85-96.
Fulińska A., Dlaczego literatura popularna jest popularna?, „Teksty Drugie” 2003, nr 4, s. 55-66.
Glaser B.G., Strauss A.L., Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2009.
Głowiński M., Okopień-Sławiński A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1991.
Gorzko M., Teoria ugruntowana jako rodzina metod, „Opuscula Sociologica” 2013, nr 4, s. 5-16.
Heywood A., Politologia, tłum. B. Maliszewska, M. Masojć, N. Orłowska, D. Stasiak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Hołyst B., Socjologia kryminalistyczna, t.1, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze „Lexis Nexis” 2007.
Imieliński K., Manowce seksu – prostytucja, Łódź: Res Polonia 1990.
Karyś I., Michalak D., Chymkowski R., Raport na temat: Stan czytelnictwa w Polsce w 2014 roku, Warszawa: Biblioteka Narodowa 2014.
Kaźmierczak-Kałużna I., Ubóstwo, jako problem społeczny. Kwestie terminologiczne i ustalenia empiryczne, „Kultura i Społeczeństwo” 2012, nr 1, s. 147-157.
Kenrick D. T., Neuberg S. L., Cialdini R.B., Psychologia społeczna, tłum. A. Nowak, O. Waśkiewicz, M. Trzebiatowska, Orski M., Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2006.
Konecki T.K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.
Korzeniewski K., Paranoja polityczna jako rys społeczno-politycznej mentalności Polaków, „Studia Ekonomiczne” 2012, nr 4, s. 545-566.
Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej: przeszłość, dzień dzisiejszy, perspektywy, red. M. Juda, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2002.
Ludzie i książki: studia i szkice bibliologiczno-bibliograficzne: księga pamiątkowa dedykowana Profesor Hannie Tadeusiewicz, red. E. Andrysiak, Łódź: Wydawnictwo Ibidem 2011.
Matysiak-Błaszczyk A., Słupska K., Wybrane problemy społeczne środowisk wiejskich (ze szczególnym uwzględnieniem kwestii edukacji młodego pokolenia wsi), „Studia Edukacyjne” 2013, nr 25, s. 171-193.
Muszyński H., Zarys teorii wychowania, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976.
Nogowski J.M., Wykluczenie społeczne w kontekście ubóstwa i bezdomności, „Civitas et Lex” 2015, nr 1, s. 55-64.
Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Kaczorowski, t. 7, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2004.
Polityka społeczna, red. G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukow PWN 2007.
Raport CBOS pt. Polacy i książki, Warszawa: Fundacja Centrum Badań Opinii Społecznej 2011.
Samsel-Chojnacka M., Szwedzka powieść kryminalna jako literatura społecznie zaangażowana, „Studia Humanistyczne AGH” 10 (2011), nr 1, s. 103-118.
Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław: Ossolineum 2008.
Surzykiewicz J., Agresja i przemoc w szkole. Uwarunkowania socjoekologiczne, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej 2000.
Szumski J., Problem społeczny jako przedmiot badań socjologii, „Studia Socjologiczne”, 1977, nr 3.
Turner J.H., Socjologia. Koncepcje i ich zastosowania, tłum. E. Różalska, Poznań: Zysk i S-ka 1998.
Wnuk-Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Warszawa: SCHOLAR 2008.
Współczesne formy turystyki kulturowej, red. K. Buczkowska, A. Mikos von Rohrscheidt, Poznań: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu 2009.
Żółkiewski S., Wiedza o kulturze literackiej. Główne pojęcia, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk 1985.
Opublikowane
2020-04-30
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2017 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
