Idee katolickiej nauki społecznej w myśli socjologicznej Jana Turowskiego

Stanisław Fel

doi:10.18290/rns.2018.46.4-1

Stanisław Fel Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych

DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2018.46.4-1

Słowa kluczowe: katolicka nauka społeczna; Jan Turowski; prawa człowieka; socjologia humanistyczna; subsystemy społeczne

Abstrakt

Celem artykułu jest ustalenie obecności idei katolickiej nauki społecznej w myśli socjologicznej Jana Turowskiego. Przesłanką do zbadania tej kwestii jest biografia i kontekst historyczny działalności naukowej tego profesora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Autor analizuje w artykule trzy kategorie kluczowe dla katolickiej nauki społecznej obecne w piśmiennictwie socjologicznym J. Turowskiego. Najpierw syntetycznie przedstawia koncepcję człowieka i jej związek z kształtem ładu społecznego. Następnie analizuje zagadnienie praw człowieka, które w ujęciu Turowskiego przesądzają o relacji osoby ludzkiej ze społeczeństwem. Artykuł kończy wskazanie na analogie między sposobem ujmowania subsystemów społecznych w katolickiej nauce społecznej i w socjologicznych publikacjach tego naukowca.

Bibliografia

Fel S., Prawa człowieka, w: Etyka, cz. II: Filozoficzna etyka życia spełnionego, red. S. Janeczek, A. Starościc, Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s. 495-520.
Frezzo M., The Sociology of Human Rights, Cambridge: Polity Press 2015.
Hałas E., Perspektywy socjologii humanistycznej, w: J. Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL1999, s. 7-31.
Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, Rzym: LEV 1991.
Lepenies W., Einleitung, w: Geschichte der Soziologie. Studien zur kognitiven, sozialen und historischen Identität einer Disziplin, red. tenże, Bd. I, Frankfurt a.M.: Suhrkamp 1981.
Madsen M.R., Verschraegen G., Making Human Rights Intelligible: Towards a Sociology of Human Rights, Oxford: Hart Publishing 2013.
Mazurek F.J., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin: Wydawnictwo KUL 2001.
Mazurek F.J., Uniwersalność praw i obowiązków człowieka, „Roczniki Nauk Społecznych” 18(1990), z. 1.
Mazurek F., Skwierczyński Z., Lubelska szkoła katolickiej nauki społecznej, w: Encyklopedia Katolicka, t. XI, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2006, kol. 34-36.
Morawski W., Socjologia ekonomiczna, Problemy. Teoria. Empiria, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001.
Nell-Breuning O. von, Thesen zu einer Grundsatzdebatte, w: tenże, Wirtschaft und Gesellschaft heute: Grundfragen, Bd. I, Freiburg im Breisgau: Herder 1956, s. 41-67.
Nell-Breuning O. von, Gerechtigkeit und Freiheit. Grundzüge katholischer Soziallehre, Wien: Europaverlag 1980.
Piechowiak M., Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1999.
Rybicki P., Arystoteles. Początki i podstawy nauki o społeczeństwie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN 1963.
Turowski J., Przez życie społeczne do pełni człowieczeństwa, „Tygodnik Powszechny” 1952, nr 22.
Turowski J., Człowiek a społeczeństwo, „Zeszyty Naukowe KUL” 1 (1958), nr 2, s. 3-28.
Turowski J., Aspekty socjologiczne i moralne kwestii mieszkaniowej w Polsce, „Zeszyty Naukowe KUL” 3 (1960), nr 2, s. 45-59.
Turowski J., Zum Verhältnis von Religion-Nation-Staat in Polen, w: Leitlinien politischer Ethik, red. K. Thesing, M. Weigelt, Melle: Verlag E. Knotte 1988 s. 199-213.
Turowski J., Relacje między religią, narodem i państwem w Polsce, w: Kościół w służbie człowieka, red. W. Turek, J. Mariański, Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne 1990, s. 157-172.
Turowski J., Spółdzielnie rolnicze w Polsce w świetle zasad pomocniczości i solidarności, „Roczniki Nauk Społecznych” 18(1990), z. 1, s. 237-251.
Turowski J., Wieś i rolnictwo. Ocena społeczno-etyczna i wnioski, „Ateneum Kapłańskie” 1991, t. 116, nr 463, s. 408-421.
Turowski J., Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1999.
Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2001.