Niemoralna religijność. Wzory religijności i moralności młodego pokolenia Polaków

  • Aldona Guzik Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Radosław Marzęcki Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Słowa kluczowe: religijność; moralność; sekularyzacja; indywidualizm; instytucjonalizacja religii; polski katolicyzm; młodzież; studenci

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę opisu – na podstawie danych empirycznych – najważniejszych cech charakterystycznych religijności młodych Polaków. Autorzy prezentują wyniki własnego badania ankietowego zrealizowanego wśród polskich studentów, które potwierdzają tezę o polaryzacji postaw w tym zakresie, jak również tendencję do indywidualizowania i relatywizowania nakazów Kościoła, tak w sferze deklaratywnej, jak i w praktyce życia codziennego. Wnioski zawarte w tekście pozwalają szczegółowo scharakteryzować zróżnicowanie zachowań i poglądów młodych ludzi w zakresie religijności oraz moralności. W świetle prezentowanych danych bardzo wyraźnie widać rozdźwięk pomiędzy religijnością a moralnością młodych ludzi. Religia okazuje się ważnym aspektem ich życia, jednakże w niewielkim stopniu determinuje zachowania zgodne z moralną nauką Kościoła katolickiego.

Bibliografia

Baniak J., Socjologiczny wymiar religijności, w: Ad sapientiam cordis. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Ludwikowi Gładyszewskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. P. Podeszwa, W. Szczerbiński, Gniezno: Prymasowskie Wyższe Seminarium Duchowne 2002, s. 501-526.

Beckford R., Jesus Dub: Faith, Culture and Social Change, London: Routledge 2006.

Berger P., Religion und europäische Integration. Bemerkungen aus amerikanischer Sicht, w: Woran glaubt Europa? Religion und politische Kultur im neuen Europa, red. K. Michalski, Wien: Passagen Verlag 2007, s. 229-240.

Casanova J., Katolicka Polska w postchrześcijańskiej Europie, „Więź” 2004, nr 5, http://laboratorium.wiez.pl [dostęp: 21.10.2012].

Co drugi Polak i co trzecia Polka mają za sobą zdradę, http://www.tokfm.pl/Tokfm/ 1,103085,14170882,CBOS__Co_drugi_Polak_i_co_trzecia_Polka_maja_za_soba.html [dostęp: 10.12.2013].

Dyczewski L., Wyobrażenia młodzieży o małżeństwie i rodzinie. Pomiędzy tradycją i nowoczesnością, Lublin: Wydawnictwo KUL 2009.

Guzik A., Marzęcki R., Stach Ł., Pokolenie ’89. Aksjologia i aktywność młodych Polaków, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie 2014.

Kiciński K., Orientacje moralne społeczeństwa polskiego, w: Kondycja moralna społeczeństwa polskiego, red. J. Mariański, Kraków: WAM 2002, s. 369-403.

Koseła K., Przemiany postaw i tożsamości współczesnego polskiego społeczeństwa, http://www.klauzura.katolik.pl/pliki/prof_kkosela.pdf [dostęp:16.12.2013].

Kozak J., Dzieci postmoderny? Studium socjologiczne nad religijnością studentów, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia 2014 .

Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. J. Mariański, M. Libiszowska-Żółtkowska, Wrocław: Verbinum 2004.

Luhmann N., Funkcja religii, Kraków: Nomos 1998.

Mariański J., Kondycja religijna i moralna młodych Polaków, Kraków: Nomos 1991.

Mariański J., Małżeństwo i rodzina w świadomości Polaków – analiza socjologiczna, „Zeszyty Naukowe KUL” 59(2015), nr 4 (232), s. 77-103.

Mariański J., Sakrament małżeństwa w świadomości katolików polskich w kontekście przemian rodziny, „Studia Teologii Dogmatycznej” 2(2016), s. 143-169.

Mariański J., Tożsamości religijne w społeczeństwie polskim, w: Oblicza religii i religijności, red. I. Borowik, M. Libiszowska-Żółtkowska, M. Doktór, Kraków: Nomos 2008, s. 93-109.

Merton R., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Warszawa: PWN 2002.

Odbiór Światowych Dni Młodzieży i jego kulturowe konteksty. Raport z badania uczestników Światowych Dni Młodzieży, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego 2016.

Pawlik W., O przemianach religijności młodzieży – próba typologii, w: Oblicza religii i religijności, red. I. Borowik, M. Libiszowska-Żółtkowska, M. Doktór, Kraków: Nomos 2008, s. 135-152.

Piwowarski W., Problemy duszpasterskie w strefie urbanizacji, „Przegląd Powszechny” 1982, nr 3, s. 22-36.

Pluralizm religijny i moralny w Polsce. Raport z badań, red. I. Borowik, T. Doktór, Kraków: Nomos 2001.

Religijność polskiej młodzieży, http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x44790/religijnosc-polskiej-mlodziezy/?page=2 [dostęp: 26.11.2013].

Szafraniec K., Młodzi 2011, Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 2011.

Thurstone L.L., Chave E.J., The Measurement of Attitude: A psychophysical Method and Some Experiments with a Scale for Measuring Attitude toward the Church, Chicago: University of Chicago Press 1929.

Wartości i normy, Komunikat CBOS, BS/111/2013.

Wierzący – niepraktykujący – kim są?, http://kosciol.wiara.pl/doc/1201313.Wierzacy-niepraktykujacy-kim-sa [dostęp: 12.12.2013].

Zdaniewicz W., Model katolickiej religijności, w: Postawy społeczno-religijne Polaków 1991-2012, red. L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz, Warszawa: ISKK 2013.

Zmiany w zakresie wiary i religijności Polaków po śmierci Jana Pawła II, Komunikat CBOS, BS/26/2015.

Opublikowane
2020-04-29
Dział
Artykuły