Autorytety instytucjonalne polskiej młodzieży w badaniach socjologicznych ostatniej dekady PRL i po 1989 roku
Abstrakt
The special interest of the author of the article are the Polish youths’ institutional authorities in two different social-political epochs: the last decade of the Polish People’s Republic and III Polish Republic. The article is a review of selected empirical materials concerning this problem explicitly or implicitly. Its aim was to recognize similarities and differences in the way various institutions were perceived (the school, political and non-political institutions, and the Church) by youths living under different systemic conditions, and verifying two theses on this basis: one assuming similarity of the institutional authorities in the awareness of the youths living in the last decade of the PPR and those living in the III PR, resulting from too short a period in which the democratic system prevailed in Poland to bring about fundamental changes in perceiving the institutions by young people living in the period of III RP as compared to the youths of the 1980’s; and a second one, assuming differences in perceiving the institutions by young Poles of the two periods, resulting from the systemic change in Poland initiated in 1989.
Young people living in the last decade of the PPR and in the III RP perceived the school, teachers and non-political institutions (television, radio, the military) in a similar way. A continuation of the trend to negatively assess the school and teachers, and positively assess non-political institutions occurred here. The systemic change in Poland did not effect a change in the young people’s scale of respect towards those institutions. However, it resulted in a decrease in young people’s trust in political institutions and the Catholic Church.
Bibliografia
Badora B., 2004a, Dom rodzinny, rodzice i rówieśnicy w opiniach młodego pokolenia Polaków, w: Opinie i diagnozy nr 2. Młodzież 2003, Warszawa: CBOS.
Badora B., 2004b, Młodzież o polityce i demokracji, w: Opinie i diagnozy nr 2. Młodzież 2003, Warszawa: CBOS.
Badora B., 2004c, Zainteresowanie polityką i deklarowane poglądy polityczne, w: Opinie i diagnozy nr 2. Młodzież 2003, Warszawa: CBOS.
Badora E., 1981, Emocjonalne uwarunkowania autorytetu nauczyciela, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Dyczewski L., 1995, Kultura polska w procesie przemian, Lublin: TN KUL.
Fatyga B., Tyszkiewicz A., 1997, Wstęp do: Dzisiejsza młodzież. Stereotypy i rzeczywistość po 1989 roku, red. B. Fatyga, A. Tyszkiewicz, Warszawa: Ośrodek Badań Młodzieży Uniwersytetu Warszawskiego i Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Goćkowski J., 1998, Autorytet, w: Encyklopedia Socjologii, t. I, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Grabowska M., 1998, Młodzież – poza polityką i demokracją, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 143-168.
Gulda M., 1988, Postawy młodzieży wobec niektórych wartości życiowych, Gdańsk: Instytut Badań Problemów Młodzieży, Uniwersytet Gdański, Instytut Nauk Politycznych.
Komunikat z badań CBOS, 1985, Młodzież i polityka, nr 0141.
Komunikat z badań CBOS, 1986, Młodzież o sobie i swojej przyszłości, nr 0183.
Komunikat z badań CBOS, 1987, Młodzież o polityce, nr 0245.
Komunikat z badań CBOS, 1988, Młodzież a polityka, nr 0403.
Komunikat z badań CBOS, 1992, Polska widziana oczami młodzieży, nr 0867.
Komunikat z badań CBOS, 1994, Młodzież o polityce, nr 1231.
Komunikat z badań CBOS, 1994, Znaczący inni – rodzice czy rówieśnicy, nr 1242.
Komunikat z badań CBOS, 1996, Młodzież a szkoła, nr 1634.
Komunikat z badań CBOS, 1999, Kościół w III Rzeczpospolitej, nr 2132.
Kośmider J., 1997, Relacje uczniów z nauczycielami, w: Dzisiejsza młodzież.
Kozakiewicz M., 1965, Nowa młodzież. Mity i rzeczywistość, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”.
Mariański J., 1984, Postawy społeczno-moralne młodzieży płockiej. Studium socjologiczne, Płock: Towarzystwo Naukowe Płockie.
Mikołejko A., 1991, Poza autorytetem? Społeczeństwo polskie w sytuacji anomii, Warszawa: Wydawnictwo KeyTex.
Murawski K., 1997, Czy autorytety w Polsce upadają? Przyczynek do teorii suwerenności, „Ethos”, nr 1(37), s. 133-143.
Petry-Mroczkowska J., 1997, Autorytet czy autonomia – perspektywa amerykańska, „Ethos”, nr 1(37), s. 201-209.
Piwowarski W., 1996, Socjologia religii, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Roszkowski W., 1994, Historia Polski 1914-1993, Warszawa: PWN.
Rowid H., 1957, Podstawy i zasady wychowania, Warszawa: „Wspólna Sprawa”.
Schopenhauer A., 1976, Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Słownik wyrazów obcych PWN, 1991, Warszawa: PWN.
Sosnowski A., Walkowiak J., 1989, Zagadnienia i dylematy socjologii młodzieży – próby ich rozwiązania, „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 119-138.
Stróżewski W., 1997, Mała fenomenologia autorytetu, „Ethos”, nr 1(37), s. 32-35.
Sułek A., 2001, Sondaż polski, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Szacki J., 1983, Historia myśli socjologicznej, Warszawa: PWN.
Szczepański J., 1958, Młodzież we współczesnym świecie, „Nowa Szkoła”, nr 9.
Szczepański J., 1973, Odmiany czasu teraźniejszego, Warszawa: Książka i Wiedza.
Copyright (c) 2006 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
