Prawa i obowiązki mniejszości narodowych w Europie
Abstrakt
In the Church’s social teaching the necessity is stressed to actually and efficiently protect the rights of national minorities within the frames of integral protection of universal, indefeasible and inalienable human rights. The Church, as a ‘natural ally’ of minorities, shows the importance of codifying and observing the rights of the mentioned ethnic groups for their existence and development, for their integration in the host state, for preserving the peace and for the integration of Europe. According to the Church’s social teaching numerous social-political and cultural rights should be granted to minorities, without exempting their right to a just autonomy. Autonomy of national minorities is not tantamount to state sovereignty but it is defined in two dimensions: on the one hand it means granting considerable self-containedness and independence to minorities, and on the other, it is limited by the norms of God’s law and of a just positive proof. This is why the Church’s teaching, when it speaks about the autonomy of minorities – about their rights – at the same time it stresses their obligations and the necessity of being loyal to the host state.
Bibliografia
Bakalarz J., Uniwersalizm a odrębności etniczno-kulturowe w Kościele, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 28(1981), z. 5, s. 131-146.
Bayerische Landeszentrale für politische Bildungsarbeit, Herder Lexikon. Politik, aktual., erweiterte Auflage, Freiburg im Breisgau 19957.
Bellomi L., Das Risiko der Öffnung auf sich nehmen, 1987, w: Egger-Dokumente, s. 73-75.
Bellomi L., Regeln des Verhaltens, 1989, w: Egger-Dokumente, s. 75-77.
Blumenwitz D., Positionen der katholischen Kirche zum Schutz von Minderheiten und Volksgruppen in einer internationalen Friedensordnung, Köln 2000.
Blumenwitz D., Volksgruppen und Minderheiten. Politische Vertretung und Kulturautonomie, Bonn 1995.
Boda L., Das ungarische Nationalbewusstsein und die Rolle der Kirche, w: Minderheiten und nationale Frage. Die Entwicklung in Mittel- und Südosteuropa im Lichte der katholischen Soziallehre, Hrsg. I. Gabriel, Wien 1993, s. 209-213.
Boden M., Nationalitäten, Minderheiten und ethnische Konflikte in Europa. Ursprünge, Entwicklungen, Krisenherde. Ein Handbuch, München 1993.
Brehmer D., Mniejszość niemiecka na Górnym Śląsku. Pomost między Polakami i Niemcami?, tłum. J. Heffner, w: Lesiuk-Mniejszości, s. 62-67.
Brems M., Die politische Integration ethnischer Minderheiten aus staats- und völkerrechtlicher Sicht, Frankfurt am Main 1995.
Casaroli A., Die Konferenz über Sicherheit und Zusammenarbeit in Europa. Vorlesung anläßlich der Verleihung der Ehrendoktorwürde der juristischen Fakultät der Universität Parma am 17. 3. 1990, w: Schwarz-Dokumente, Tl. 1, Mainz 1996, s. 435-445.
Copeland M. S., Minorities, w: The neu Dictionary of Catholic Social Thought, ed. J. A. Dwyer, Collegeville (Minesota) 1994, s. 611.
Daly C. B., Christmas Midnight Mass in Armagh, Homily, w: Egger-Dokumente, s. 179-180, 182.
Frowein J. Abr., Das Recht der Minderheiten als Herausforderung an die Verfassungsordnung des freien Europa, w: Das Minderheitenrecht europäischer Staaten, Hrsg. J. Abr. Frowein, R. Hofmann, S. Oeter, Tl. 2, Berlin 1994, s.V-VIII.
Grentrup T., Nationale Minderheiten und Katholische Kirche, Breslau 1927.
Górecki E., Prawa mniejszości w stosunkach Kościół–państwo, „Chrześcijanin w świecie” 1994, nr 2-3, s. 170-183.
Janusz G., Prawa mniejszości narodowych. Standardy europejskie, Warszawa 1995.
Johannes B., Warunki polityczne porozumienia, tłum. J. Heffner, w: Lesiuk-Mniejszości, s. 116-123.
Kasperek J., Mniejszość niemiecka miała być pomostem pomiędzy naszymi narodami, tłum. J. Heffner, w: Lesiuk-Mniejszości, s. 13-14.
Kimminich O., Autonomie, w: Katholisches Soziallexikon, Hrsg. A. Klose, W. Mantl, V. Zsifkovits, Innsbruck 19802, kol. 205-209.
Klose A., Kleines Lexikon der Politik, Wien–München 1983.
Klose A., Nation, w: A. Klose, W. Mantl, V. Zsifkovits (red.), Katholisches Soziallexikon, Innsbruck 19802, kol. 1854-1855.
Kubiak H., Dylematy zasady samostanowienia, w: Europa państw – Europa narodów. Problemy etniczne Europy Środkowo-Wschodniej, red. G. Babiński, W. Miodunka, Kraków 1995, s. 15-36.
Kulig A., Mniejszości, w: Słownik polityki, red. M. Bankowicz, Warszawa 1996, s.156-157.
Kurcz Z., Mniejszość niemiecka w Polsce, Wrocław 1995.
Kuźniar R., O prawach człowieka. Idee, instytucje, praktyka, Warszawa 1992.
Kwaśniewski K., Socjologia mniejszości a definicja mniejszości narodowej, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” 1(1992), z. 1, s. 9-61.
Lesiuk W., Duńsko-niemieckie doświadczenia w rozwiązywaniu problemów etniczno-narodowościowych na pograniczu z perspektywy polskiej, Opole 19972.
Lesiuk W., Prawa człowieka a problematyka mniejszości narodowych i etnicznych w Europie Środkowowschodniej, w: O człowieka w człowieku – epokowa rola nauki, sztuki, techniki i klutury w urzeczywistnianiu tego wyzwania, red. Z.Łomny, Opole 2000, s. 155-162.
Lesiuk W., Rozwój stosunków niemiecko-polskich sprawia, że jestem umiarkowanym optymistą, tłum. J. Heffner, w: Lesiuk-Mniejszości, s. 132-134.
Luchterhandt O., Nationale Minderheiten und Loyalität, Köln 1997.
MasnouiBoixeda R., Carta sobre nacionalismes, Barcelona 1996.
Matscher F., Der Schutz der Menschenrechte in Europa, Reihe „Kirche und Gesellschaft” 1999, nr 264.
Mazurek F. J., Prawa człowieka w nauczaniu społecznym Kościoła (od papieża Leona XIII do papieża Jana Pawła II), Lublin 1991.
Michalska A., Pracownicy-migranci jako „nowa” mniejszość narodowa, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” 6(1997), z. 1, s. 115-127.
Nagel E. J., Minderheiten in der Demokratie. Politische Herausforderung und interreligiöser Dialog, Stuttgart 1998.
Pan C., Pfeil B. S., Die Volksgruppen in Europa: ein Handbuch, Wien 2000.
Piwowarski W., Autonomia, w: Słownik katolickiej nauki społecznej, red. W. Piwowarski, Warszawa 1993, s. 17.
Raschofer H., Selbstbestimmungsrecht und Völkerbund, Köln 1969.
Schlembach A., Prädigt bei der Europa-Wallfahrt des Karlsruher Katholikentages im Dom zu Speyer, 19. 6. 1992, w: Schwarz-Dokumente, Tl. 2, Mainz 1996, s. 748-751.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych, Mniejszości narodowe w Polsce. Informator 1994, red. B. Berdychowska i in., Warszawa 1995.
Tomaszewski J., Mniejszości narodowe w Polsce XX wieku, Warszawa 1991.
Turowski J., Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1994.
Willebrands J., Die Einheit Europas und die Verpflichtung zum Engagement in der Ökumene. Referat auf der fünften Europäischen Ökumenischen Begegnung in Santiago de Compostela vom 13.-17. 11. 1991, w: Schwarz-Dokumente, Tl. 2, Mainz 1996, s. 633-649.
Żak A., Mniejszości narodowe w nauczaniu społecznym Kościoła, „Przegląd Powszechny” 1995 nr 2, s. 174-184.
Żelazny W., Mniejszości narodowe we Francji, etniczność, etnopolityka, etnosocjologia, Tyczyn 2000.
Copyright (c) 2005 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
