Patriotyzm i nacjonalizm
Abstrakt
Nations are fellowships of culture that undergo a historical formation. The formation of national culture is a dynamic, complex and long-term process that is characterised by continuity and innovation (contribution given by successive generations). The development of culture is an expansive process. Now expansiveness is an essential and immanent property of culture. Innovations, new elements or changes in culture contributed by its authors may take on the character of creative expansion or aggressive expansion. Creative expansion manifests itself in tendencies and actions performed by members of society with a view to create further material and symbolical values, their dissemination and protection of the cultural heritage of one's own nation. These attitudes and actions make up what we call patriotism. Now aggressive expansion consists in tendencies and actions that are designed to develop one's own culture at the expense of another nation. Florian Znaniecki distinguishes four kinds of aggressiveness: territorial, economical, assimilative, and ideological. It is this aggressiveness of attitudes and behaviour towards other nations or their culture that constitutes nationalism. In the history of the development of culture in particular nations the key role is played by national ideologists – intellectual and political elite – as authors of national ideologies and organisers of social forces that tend to make them come true.
Bibliografia
Dyczewski L.: Trwałość kultury polskiej, [w:] Wartości w kulturze polskiej, red. L. Dyczewski, Lublin 1993.
Gellner E.: Narody i nacjonalizm, przeł. T. Hołówka, Warszawa: PWN 1991.
Hałas E.: Dialog jako model interakcji między społeczeństwami o odmiennych kulturach narodowych, „Zeszyty Naukowe KUL”, 39 (1996), nr 1-2 (153-154).
Kłoskowska A.: Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa: PWN 1964.
Kłoskowska A.: Kultury narodowe u korzeni, Warszawa: PWN 1996.
Kowalczyk S.: Koncepcja kultury Jana Pawła II, „Zeszyty Naukowe KUL”, 39 (1996), nr 1-2 (153-154).
Shils E.: Naród, narodowość i nacjonalizm a społeczeństwo obywatelskie. „Sprawy Narodowościowe”, Seria Nowa, 5 (1996), z. 1 (8), s.9-30.
Szacki J.: Nacjonalizm, [w:] Encyklopedia Socjologii, t. III, Warszawa: Oficyna Narodowa 1999.
The Formation of National States in Western Europa, ed. E. Ch. Tilly, Princeton, N.J. 1975.
Zdybicka Z. J.: Religia formuje naród, „Człowiek w kulturze”, 8 (1996).
Znaniecki F.: O szczeblach rozwoju społecznego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny iSocjologiczny”, 10 (1930), z. 1, s. 285-296.
Znaniecki F.: Współczesne narody, tł. Z. Dulczewski, Warszawa: PWN 1999.
Znaniecki F.: Siły społeczne w walce o Pomorze, [w:] tenże, Współczesne narody, s.328-404.
Copyright (c) 2004 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.