Prawa człowieka a prawa rodziny

Franciszek Janusz Mazurek

Franciszek Janusz Mazurek Katolicki Uniwersytet Lubelski

Słowa kluczowe: prawa człowieka; prawa rodziny; Karta Praw Rodziny

Abstrakt

Human persons living in a family have universal and indivisible rights that are based on man's inborn dignity. From the philosophical point of view that dignity is a substantial, autonomous and self-defining being. From the legal point of view it is a physical subject. On the other hand, family, from the philosophical point of view, is a sui generis reality – an accidental being. Family is not recognised as a legal subject in the Polish family law or in the new Constitution (of April 2, 1997). In the Chart of Family Rights family is recognised as a subject of law. The Chart does not have a character of a legal document – it does not have a binding legal force – so it can be said that family only is a subject of morality and not of law. However, in the Pact of Economic, Social and Cultural Rights family is recognised as a subject of law. A two-plane relationship occurs here. The foundation of the rights of a human person is his inborn dignity, whereas the rights of family members are the foundation of family rights. They are not collective human rights but the rights of another subject, that is of family. Family has social, freedom and solidarity rights with corresponding correlative duties.

Bibliografia

Alston Ph., U. S. Ratification of the Convenant on Economic, Social and Cultural Rights: the Need for an Entirely New Strategy, „The American Journal of International Law”, 84(1990), nr 2.

Baumgartner A., Familie als personale Lebensgemeinschaft, w: A. Rauscher, Welche Zukunft hat die Familie?, Köln 1995.

Blanplain R., Schmid M., Europäisches Arbeitsrecht, wyd. 2, Baden− Baden 1996.

Bolté P. E., Les droits de l'homme et la papauté contemporaine. Synthèse et textes, Montréal 1975.

Borghi M., La determination juridique du noyau intangible d'un droit social: le droit au logement, w: P. Meyer-Bisch (éd.), Actes VIIe Colloque interdisciplinaire sur les droits de l'homme. Le noyau intangible des droits de l'homme, Fribourg Suisse 1991.

Braun-Gałkowska M., Kobieta we współczesnym społeczeństwie polskim według Prymasa Stefana Wyszyńskiego, „Roczniki Nauk Społecznych”, 10(1982).

Cegła J., Sandorski J., Karta Praw Rodziny, aspekt międzynarodowy i wewnątrzpaństwowy, „Życie i Myśl”, 16(1984).

Ermacora F., Menschenrechte in der wandelden Welt, Bd. I, Wien 1974.

Fuchs K., The European Social Charter; Its Role in Present-Day Europe and Its Reform, w: Social Rights as Human Rights. A European Challenge, ed. K. Drzewicki, C. Krause, A. Rosas, Åbo Akademi University 1994.

Galtung J., Menschenrechte − anders gesehen, Frankfurt a. M. 1994.

Gospodarka dla rodziny. „Zalecenia” opracowane podczas posiedzenia plenarnego Papieskiej Rady ds Rodziny w dniach 6-9 marca na temat „Rodzina a gospodarka w społeczeństwie jutra”, „Społeczeństwo. Studia, Prace Badawcze, Dokumenty Nauki Społecznej Kościoła”, 2(1996).

Góralski W., Niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżonków, w: Przymierze małżeńskie, red. W. Góralski, R. Sztychmiler, Lublin 1993.

Grześkowiak A., Rodzina w projektach konstytucji, w: Zagadnienia praw rodziny, red. J. Rebeta, Lublin 1997.

Jasudowicz T., The Legal Character of Social Rights from the Perspective of International Law as a Whole, w: Social Rights as Human Rights.

Kleinhenz G., Notwendige Weichenstellungen in der Familienpolitik, w: Welche Zukunft hat die Familie?

Kowalczyk S., Wprowadzenie do filozofii J. Maritaina, Lublin 1992.

Leuprecht P., Le Conseil de l'Europe et l'avenir de droits économiques et sociaux, w: F. Matscher (red.), Durchseztung wirtschaftlicher und sozialer Grundrechte, Strassburg 1991.

Lundberg E., The Protection of Social Rights in the European Community: Recent Developments, w: Social Rights as Human Rights.

Maritain J., Trzej reformatorzy: Luter, Descartes, Rousseau, Warszawa 1939.

Maritain J., Les droits de l'homme, Paris 1989.

Maritain J., La loi naturelle ou loi non écrite, Fribourg 1986.

Mazurek F. J., Prawa człowieka w nauczaniu społecznym papieża Piusa XI, „Roczniki Nauk Społecznych”, 15(1987), z. 1.

Mazurek F. J., Prawa człowieka w encyklikach papieża Leona XIII, „Roczniki Nauk Społecznych”, 15(1987), z. 1.

Mazurek F. J., Fonction cognitivo-critique des universités face aux droits de l'homme, w: Culture chrétienne et droits de l'homme, Bruxelles 1991.

Mazurek F. J., Prawa człowieka w nauczaniu społecznym Kościoła, Lublin 1991.

Mazurek F. J., Prawa i obowiązki człowieka w świetle katolickiej nauki społecznej, w: Kościół i prawo, t. XI, Lublin 1993.

Mazurek F. J., Pojęcie godności człowieka. Historia i miejsce w projektach Konstytucji III Rzeczypospolitej, „Roczniki Nauk Prawnych”, 6(1996).

Mazurek F. J., Od mitów do renesansu praw społecznych, „Człowiek w Kulturze. Pismo Poświęcone Filozofii i Kulturze”, 11(1998).

Mazurek F. J., Alfreda Verdrossa i Jacques'a Maritaina koncepcja dynamiczna prawa naturalnego i praw człowieka, Lublin 1999.

Meyer-Bisch P., Les Actes du IIe Colloque 1983, Indivisibilité des droits de l'homme.

Meyer-Bisch P., Le corp des droits de l'homme comme principe d'interprétation et de mise en oeuvre des droits de l'homme, Fribourg 1992.

Pöggler F., Die Erziehungsfunktion der Familie, w: Welche Zukunft hat die Familie?

Polańska A., Wartość kwalifikacji człowieka, „Życie i Myśl. Zeszyty Problemowe”, 5(1996).

Przymierze małżeńskie, red. W. Góralski, R. Sztychmiler, Lublin 1993.

Sobiech J., Inwestycje w człowieka. Podstawowe zagadnienia, „Życie i Myśl. Zeszyty Problemowe”, 5(1996).

Steiner H. J., Alston Ph., International Human Rights in Context Law, Politics, Morals. Text and Materials, Oxford 1996.

Stojanowska W., Prawa i obowiązki (małżonków, rodziców i dzieci) w rodzinie, w: Zagadnienia praw rodziny, red. J. Rebeta, Lublin 1997.

Strzeszewski Cz., Katolicka nauka społeczna, Lublin 1994.

Sztychmiler R., Prawo rodziny w prawodawstwie i w nauczaniu Jana PawłaII, w: Zagadnienia praw rodziny.

Sztychmiler R., Pojęcie małżeństwa chrześcijańskiego, „Roczniki Nauk Prawnych”, 1-2(1991-1992).

Vasak K., Les différentes catégories des droits de l'homme, w: A. Lapeyer, F. de Tinguy, K. Vasak (éds.), Publié avec le concours de l'UNESCO, Les dimension universelles des droits de l'homme, vol. I, Bruxelles 1990.

Viljanen V. P., Civil and Political Rights and Positive State Obligation, w: Social Rights as Human Rights.

Waśkiewicz H., Prawa człowieka a prawa rodziny, „Chrześcijanin w Świecie”, 1985, nr 4(139).

Winiarz J., Prawo rodzinne, Warszawa 1994.

Wieruszewski R., Some Comments concerning the Concept of Economic and Social Rights, w: Social Rights as Human Rights.