Olga Orleńska (1889 lub 1894–1956) — artystka operetkowa, operowa i filmowa, pierwsza polska „Księżniczka czardasza”
Abstrakt
Olga Orleńska to śpiewaczka i aktorka, pierwsza polska wykonawczyni głównej roli w Księżniczce czardasza Imre Kálmána. W 1917 r. odniosła sukces w krajowej prapremierze tej operetki w Teatrze Nowości w Warszawie.
W czasach II RP występowała jako śpiewaczka operowa w Poznaniu i Warszawie. Grała też m.in. w teatrach operetkowych Warszawy, Teatrze Kameralnym w Warszawie, a także w Teatrze Narodowym w Toruniu i Teatrze Miejskim w Łodzi. Zagrała w dwóch polskich filmach: Mały marynarz (1936 r.) i Złota maska (1939 r.). Po II wojnie światowej wykonywała role operetkowe na scenach Łodzi i Lublina.
Bibliografia
(A.D.) [Adam Dobrowolski], „‘Targ na dziewczęta’ w Nowościach”. Kurier Warszawski 1919, nr 232: 5 (wydanie wieczorne z 23 sierpnia 1919).
Błaszczyk, Leon Tadeusz. Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX wieku, 56– 57 (hasło: Dołżycki Adam ur. 24 XII 1886 we Lwowie). Kraków: PWM, 1964.
C.J. Przegląd Poranny 1917, nr 93: 3 (numer z 5 kwietnia 1917)
Domański, Edward A. „Olga Orleńska”. Przegląd Teatralny i Filmowy 1924, nr 24: 1–4. Wersja elektroniczna w internetowej Encyklopedii Teatru Polskiego, opublikowana przy haśle biograficznym „Profile artystyczne — Olga Orleńska”, dostęp 19.07.2018, http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/21422/profile-artystyczne-olga-orlenska.
Filler, Witold. Rendez-vous z warszawską operetką. Warszawa: PIW, 1977.
Hebanowski, Stanisław, i Norbert Karaśkiewicz. „Opera Poznańska w latach 1919–1959”. Kronika Miasta Poznania 1959, nr 3: 5–48.
(h.p.). „Na jubileusz Olgi Orleńskiej”. Gazeta Ludowa 1947, nr 308: 4.
Krasiński, Edward. Warszawskie sceny 1918–1939. Warszawa: PIW, 1976.
„Olga Orleńska”. Teatr 1956, nr 6: 23.
„Olga Orleńska nie żyje”. Sztandar Ludu 1956, nr 220: 4.
„Olga Orleńska”, FilmPolski.pl. Internetowa baza filmu polskiego, dostęp 21.07.2018, http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=11104057 (biogram Olgi Orleńskiej z linkami do opisów obu filmów, w których wystąpiła).
„Premiery operetek wystawionych przez teatry warszawskie w okresie 1859–1939”. W: Witold Filler. Rendez-vous z warszawską operetką, 290–321. Warszawa: PIW, 1977.
„Program inscenizacji Madame Butterfly Giacomo Pucciniego w Teatrze Wielkim Miasta Poznania” [Poznań 1919], s. nienumerowane (operę grano pt. Madama Butterfly), Cyfrowe Mazowsze, , dostęp 21 lipca 2018, http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/doccontent?id=3177.
Sempoliński, Ludwik. Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977.
Sivert, Tadeusz. „Słowo wstępne”. W: Elna Gistedt, Od operetki do tragedii. Ze wspomnień szwedzkiej gwiazdy operetki warszawskiej. Przełożyła z j. szwedzkiego Maria Olszańska, 6–11. Warszawa: Czytelnik 1982.
Słownik biograficzny teatru polskiego 1900–1980. T. II. Red. Zbigniew Wilski, Maria Wosiek, Krystyna Zawadzka, Barbara Berger, Teresa Bogucka i Marianna Gdowska, 175 (hasło: Dołżycki Adam 24 XII 1886 Lwów – 9 IX 1972 Markrewitz w Niemczech). Warszawa: PWN 1994.
Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965. Red. Zbigniew Raszewski, Zbigniew Wilski, Maria Wosiek, Krystyna Zawadzka i Hanna Garlińska-Zembrzuska, , 508 (hasło „Orleńska Olga, właśc. Olga Felicja Dul, zamężna Dołżycka, pseud. Lys, Lisowska”). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1973).
Śliwiński, Ludwik. „Teatr Nowości (operetka i opera komiczna)”. W: Jan Czempiński. Teatry polskie w Warszawie. Rocznik teatralny od 1/VIII 1915 – 1/I 1917 r. , 151–159. Warszawa: wyd. Jan Czempiński, 1917.
T.B. [Tadeusz Błaszczyk]. „Dołżycki Adam, ur. 1886 Lwów”. W: Słownik muzyków polskich. Red. Józef Chomiński. Tom pierwszy A – Ł, 116. Kraków: PWM, 1962.
Wroczyński, Kazimierz. Pół wieku wspomnień teatralnych. Warszawa: Czytelnik 1957.
