Kino tworzące poezję. Przenikanie się literatury i filmu na przykładzie Truposza Jima Jarmuscha i cyklu poetyckiego Krzysztofa Kuczkowskiego

Maciej Woźniak

doi:10.18290/rkult.2018.9.4-6

Maciej Woźniak Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Humanistycznych

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult.2018.9.4-6

Słowa kluczowe: film; poezja; literatura; Krzysztof Kuczkowski; Jim Jarmusch; Truposz; intertekstualność; semiotyka

Abstrakt

Artykuł opisuje relację łączącą film amerykańskiego reżysera Jima Jarmuscha Truposz oraz inspirowany tym filmem cykl poetycki polskiego poety Krzysztofa Kuczkowskiego. Autor wskazuje na unikatowy w polskiej literaturze przykład intersemiotycznych powiązań między dziełem literackim i filmowym, opisuje wspólnotę motywów łączącą oba utwory, a także przedstawia, w jaki sposób poezja uzupełnia i wzbogaca dzieło filmowe. W artykule omówione zostały też relacje filmu Jarmuscha i wierszy Kuczkowskiego z poezją Williama Blake’a. Przedstawione rozważania, dotyczące wzajemnego oddziaływania na siebie różnych sztuk, intertekstualności i semiotyki, prowadzą do konkluzji o nowatorskim projekcie artystycznym, który stanowi nową jakość tak w literaturze, jak i sztuce filmowej, a którego współautorami są Jarmusch i Kuczkowski.

Bibliografia

Dakowicz, Przemysław. „Kominiarczyka podróż w stronę światła”. Topos (2007), nr 1–2 (92–93): 176–186.

Eco, Umberto. Pejzaż semiotyczny. Przeł. Adam Weinsberg. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.

Genette, Gérard. „Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia”. W: Henryk Markiewicz (red.). Współ¬czesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. T. 4, cz. 2, 317–366. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992.

Ingarden, Roman. „Formy poznawania dzieła literackiego”, Pamiętnik Literacki, 1936, z. 1: 163–192.

Kass, Wojciech, i Krzysztof Kuczkowski. Pieśń miłości, pieśń doświadczenia. Bydgoszcz: Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego, 2006.

Kornhauser, Julian. „Moje lektury poetyckie. Cz. 3”. Kwartalnik Artystyczny: Kujawy i Po¬morze 2007, nr 4 (56): 122–132.

Kuczkowski, Krzysztof. „Truposz i znaki na wodzie: (podróże Williama Blake’a), Topos 2007, nr 1–2 (92–93): 15–19.

Kuczkowski, Krzysztof. Tlen. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, 2003.

Kuczkowski, Krzysztof. Widok z dachu: wiersze, zapiski, dialogi. Gdańsk: Granit, 1994.

Nowaczewski, Artur. „Kuczkowski, Jarmusch, Truposz”, [w:] idem, Konfesja i tradycja: szkice o poezji polskiej po 1989 roku, 131–139. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, 2013.

Nycz, Ryszard. „Intertekstualność i jej zakresy”, w: idem, Tekstowy świat: postrukturalizm, a wiedza o literaturze, 79–109. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 1995.

Truposz. Reż. J. Jarmusch. 12 Gauge Productions. Tłumaczenie dialogów M. Leśniewski, 1995.

Warszawska, Kinga. Poetyckie dialogi Krzysztofa Kuczkowskiego z filmem Jima Jarmuscha „Truposz”. Praca licencjacka, prom. W. Kudyba. UKSW 2012.

Wiącek, Elżbieta. „Adaptacja czy inspiracja?: śladami kontekstów literackich Truposza”, Kwartalnik Filmowy 21 (1999), nr 26–27: 311–320.

Wiącek, Elżbieta. Mniej uczęszczane ścieżki do raju: o filmach Jima Jarmuscha. Kraków: „Rabid”, 2001.

Winiarski, Jakub. „Sprawy ostateczne”. Recenzja tomu: Dajemy się jak dzieci prowadzić nicości, Biblioteka Toposu, T. 34, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin-Sopot 2007. Krzysztof Kuczkowski, dostęp 27.07.2018, http://kuczkowski.topos.com.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=159:jakub-winiarski-sprawy-ostateczne&catid=60&Itemid=121.

Wysłouch, Seweryna. Literatura, a sztuki wizualne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.