Recepcja postaci Sokratesa w wybranych dziełach literatury oraz w serialu kryminalnym „Columbo”

  • Krystyna Szawłowska Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Filozofii
Słowa kluczowe: Sokrates; recepcja Sokratesa; Columbo; Norwid; Tuwim; Witwicki; słuchowiska radiowe według tekstów Platona

Abstrakt

Artykuł odnosi się do postaci Sokratesa i jej współczesnej recepcji jako zjawiska kulturowego. Autorka przywołuje utwory, w których pojawia się postać Filozofa — w poezji, dramacie, prozie, w słuchowiskach radiowych oraz w amerykańskim serialu telewizyjnym pt. „Columbo”. W każdym z tych utworów jest akcentowany inny aspekt postaci. Sokrates jako postać wielowymiarowa jest przywoływany na różne sposoby — akcentowany jest jego niepozorny wygląd, błyskotliwy humor, cięty język, innym razem poszukiwanie przezeń prawdy, w a końcu jego skazanie i śmierć oraz rehabilitację pośmiertną, opisaną przez Diogenesa Laertiosa, która — choć niepotwierdzona w innych źródłach — jest informacją na tyle nośną, że utkwiła ona w świadomości odbiorców. Autorka stara się pokazać, jak Sokrates jest przedstawiony w kontekście twórcy lub twórców dzieła i czasów, w których utwór powstał. Niewątpliwie zarówno autor, jak i czasy wpływają na postrzeganie postaci Filozofa. I tak powstają kolejne odbicia tej postaci — tragiczne, rubaszne, przenikliwe.

Bibliografia

Ebert, Roger. „Diabolique”. Sun Times reviews. February 17, 1995. Retrieved June 27, 2011. Dostęp 3.04.2018. https://www.rogerebert.com/reviews/diabolique-1995.

Junkiert, Maciej. „O Norwidowskim Sokratesie”. Studia Norwidiana 31 (2013): 183–191.

Łygas, Helena. „Mężczyźni za nią szaleli, kobiety zazdrościły stylu. Nawet ci, którzy nie czytują poezji, znają twórczość Poświatowskiej”. Serwis natemat.pl, 14 stycznia 2017. Dostęp 1.01.2018. http://bliss.natemat.pl/199151,halina-poswiatowska-poetka-w-ktorej-zakochuja-sie-mimo-uplywu-lat-nawet-osoby-nieznoszace-poezji.

Mróz, Tomasz. „Radiowa adaptacja Platońskich dialogów w przekładzie W. Witwickiego i jej recepcja na seminarium filozoficznym H. Jakubanisa w KUL”. Roczniki Filozoficzne 61 (2013), nr 1: 43–71.

Mróz, Tomasz. „Uczta w przekładzie W. Witwickiego jako punkt zwrotny w polskiej recepcji dialogów Platona”. Lectiones & Acroases Philosophicae 7 (2014), z. 2: 129–150.

Philosophy Now: A Magazine of Ideas. Issue 64: November/December 2007. Dostęp 3.04.2018. https://philosophynow.org/issues/64/Just_One_More_Thing.

Siwiec, Marek Kazimierz. „Zbigniew Herbert – ku tajemnicy Sokratesa”, Filo-Sofija 10 (2010/2), nr 11: 7–28.

The Oxford Companion to Crime and Mystery Writing, edited by Rosemary Herbert. Published online: 2005. Oxford Reference. Dostęp 3.04.2018. http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195072396.001.0001/acref-9780195072396-e-0344?rskey=Z4EsOA&result=346. DOI: 10.1093/acref/9780195072396.001.0001.

Wallis, Mieczysław. „Wspomnienia i uwagi o Władysławie Witwickim”. Ruch Filozoficzny 33 (1975), nr 1: 15–22.

Weinberger, David. „Socrates in a Raincoat0. TV Guide, 8.06.1974. Informacja na stronie autora felietonu: http://www.hyperorg.com/blogger/2016/08/31/socrates-in-a-raincoat/. Dostęp 6.04. 2018.

Werner, Wiktor. Prelekcja pt. „Sokrates oskarżony. Tożsamość nauki między sacrum a profanum. (Dwie księgi)”. Copernicus Center for Interdisciplinary Studies. Copernicus Festival. Opublikowany 17.01.2016. Dostęp 11-03-2016. https://www.youtube.com/watch?v=30n_k_keJE8.

Opublikowane
2020-01-03
Dział
Artykuły