The Book of Job as a Drama: Interpretation Possibilities
Abstrakt
Księga Hioba jako dramat — możliwości interpretacji
Artykuł bada możliwości interpretacyjne struktury Księgi Hioba jako struktury dramatu. Pokazuje, że niektóre pozorne paradoksy i sprzeczności mogą być rozumiane jako wewnętrzna logika dramatu. Pozorna niespójność Prologu i późniejszych twierdzeń Hioba może być zniwelowana, gdy uważnie prześledzi się ciąg przyczynowo-skutkowy oraz będzie się rozumieć wydarzenia jako dziejące się w ciągle aktualizowanej teraźniejszości. Podejście dramatyczne pozwala widzieć spotkanie Boga i Szatana jako nieudaną próbę poczynienia zakładu. Dramat jako pozbawiony wszechwiedzącego narratora pokazuje różnorodne postawy, bez bezpośredniego wskazania, która z nich jest najlepsza. Styl wypowiedzi głównego bohatera jest pełen paradoksów i wykluczających się nawzajem stwierdzeń. Może on być porównany ze współczesną techniką literacką strumienia świadomości. Punkt kulminacyjny dramatu pokazuje trwałą zmianę w postawie bohatera i prowadzi do zaskakujących zmian na poziomie metalingwistycznym.
Bibliografia
Aked, Charles. The divine drama of Job. Edinburgh: T. & T. Clark, 1913.
Cuddon, John. A Dictionary of Literary Terms. Harmondsworth: Penguin Books, 1984.
Geeraerts, Dirk. “Caught in a web or irony: Job and his embarassed God.” In Job 28. Cognition in Context, edited by Ellen Van Wolde, 37–57. Leiden, Boston: Brill, 2003.
Gelber, Sholome Michael. Job stands up: The Biblical text of the book of Job arranged for the theater. New York: Union of American Hebrew Congregations, 1975.
Iwański, Dariusz. Hiob dla odważnych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011.
Jakubiec, Czesław. Księga Hioba. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy. (Pismo Święte Starego Testamentu VII/1). Poznań, Warszawa: Pallottinum, 1974.
Jung, Carl Gustav. “Aswer to Job.” In The Collected Works of C. G. Jung. Vol. 11: Psychology and Religion: West and East, edited by Gerhard Adler and Richard Francis Hull. New Jersey: Bollingen Series XX, 1958.
Kallen, Horace Meyer. The book of Job as a Greek tragedy. (A Dramabook, t. 19). New York: Hill and Wang, 1959.
Kierkegaard, Søren. Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć. Translated by Jarosław Iwaszkiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
Klinger, Bernhard. Im und durch das Leiden lernen. Das Buch Ijob als Drama. (Bonner biblische Beiträge, t. 155). Hamburg: Philo, 2007.
Mooney, Edward F. “Kierkegaard’s Job’s Discourse: Getting Back the World.” International Journal for Philosophy of Religion 34 (1993), no. 3: 151-169.
Ravasi, Gianfranco. Hiob: Dramat Boga i człowieka, part 1. Translated by Barbara Rzepka. (Zgłębiać Biblię). Kraków: Wydawnictwo Salwator, 2004.
Ravasi, Gianfranco. Hiob: Dramat Boga i człowieka, part 2. Translated by Krzysztof Stopa. (Zgłębiać Biblię). Kraków: Wydawnictwo Salwator, 2005.
Scholnick, Sylvia Huberman. Lawsuit drama in the book of Job. Ph.D. Diss. Brandeis University. University Microfilms, 1976.
Slawik, Jakub. Hiob przed Bogiem. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 2010.
Słownik terminów literackich, edited by Janusz Sławiński. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988.
Szepe, Agata. “Odwołuję, co powiedziałem.” Teatr 2018, no. 5: 54–58.
Świderkówna, Anna. Rozmowy o Biblii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
Walls, Alfred. The oldest drama in the world. The Book of Job. Arranged in dramatic form with elucidations. New York, Cincinnati: Hunt & Eaton; Cranton & Stowe, 1891.
Whedbee, William. The Bible and the comic vision. New York: Cambridge University Press, 1998, 2008.
Wisse, Maarten. Scripture between Identity and Creativity: A Hermeneutical Theory Building upon Four Interpretations of Job. Utrecht: Ars Disputandi, 2003.
Whybray, Norman. Job. Sheffield, England: Sheffield Phoenix Press, 2008.
“The book of Job.” In The English Standard Version Bible. Containing the Old and New Testaments with Apocrypha. New York: Oxford University Press, 2009.
Yariv, Sheila.שילה, יריב. ספר איוב - ניתוח תיאטרוני. עבודת גמר (מ"א)--אוניברסיטת תל אביב,. תל אביב: חמו"ל 2005.
