Casino Royale — między powieścią a adaptacją filmową
Abstrakt
Postać Jamesa Bonda, stworzona przez Iana Fleminga w powieści szpiegowskiej Casino Royale w 1962 r., jest przedmiotem różnorodnych adaptacji filmowych, telewizyjnych, komiksowych, radiowych i komputerowych. Spośród nich wyróżnia się film Casino Royale z 2006 r., gdyż jest jednocześnie adaptacją powieści, jak i rebootem całej serii, przez co balansuje pomiędzy próbą powrotu do literackiego pierwowzoru, uszanowaniem kanonu (tzw. formuły bondowskiej) a potrzebą odświeżenia i rewitalizacji serii na potrzeby widowni XXI wieku. Autor artykułu stara się odpowiedzieć na pytanie: co to właściwie znaczy, że Bond wraca do literackich korzeni? Zauważalnie prawdziwa redefinicja w przypadku postaci Jamesa Bonda następuje na poziomie strukturalnym w odniesieniu do sposobów budowania napięcia w filmie. Suspens można uznać za klucz adaptacyjny, który wymusza zmiany na poziomie charakteryzacji protagonisty i antagonisty, a także urealnienia znaczenia stawki i konfliktu w fabule.
Bibliografia
ALBION, Alexis. „Wanting to be James Bond”. W: Ian Fleming and James Bond: The Cultural Politics of 007, red. Edward P. Comentale, Stephen Watt i Skip Willman, 202–221. Indianapolis: Indiana University Press, 2005.
ATTOLINO, Paola. „Licence to Adapt: the Resilience of the 007 Narration in Casino Royale”. Testi e Linguaggi 7 (2013): 139–148.
ARNETT, Robert. „Casino Royale and Franchise Remix: James Bond as Superhero Film Criticism”. Ann Arbor, MI33.3. Wiosna 2009.
BENNETT, Tony, i Janet WOOLLACOTT. Bond and Beyond: The Political Career of a Popular Hero. London: Macmillan, 1987.
BLACK, Jeremy. The Politics of James Bond: From Ian Fleming’s novels to the big screen. London: Praeger Publishers, 2001.
CHAPMAN, James. Licence to thrill: The cultural history of the James Bond Films. London: I.B. Tauris, 2007.
COOPER, Holly, Sharon SCHEMBRI i Dale MILLER. “Brand self-identity narratives in the James Bond movies”, Psychology and Marketing, 27 (2010), 6: 557–567. DOI: 10.1002/mar.20344.
DĄBAŁA, Jacek. Tajemnica i suspens w sztuce pisania: W kręgu retoryki dziennikarskiej i dramaturgii medialnej. Toruń: Adam Marszałek, 2010.
ECO, Umberto. Superman w literaturze masowej. Tłum. Joanna Ugniewska. Warszawa: PIW, 1996.
ELLESTROM, Lars. „Adaptation within the field of media transformation”. W: Adaptation Studies: New Challenges, New Directions. Red. Jorgen Bruhn, Anne Gjelsvik i Eirik Frisvold Hanssen, 117–132. London: Bloomsbury Publishing, 2013.
HENDRYKOWSKI, Marek. „Suspense”. W: Słownik terminów filmowych, red. Marek Hendrykowski, 286. Poznań: Ars Nova, 1994.
HENDRYKOWSKI, Marek. Współczesna adaptacja filmowa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2014.
LEITCH, Thomas. Film Adaptation and its Discontents: From Gone with the Wind to The Passion of the Christ. Baltimore: The John Hopkins University Press, 2007.
MAIBAUM, Richard. „James Bond’s 39 bumps”. New York Times (1964). Archives. Dostęp 26.12.2017. http://www.nytimes.com/1964/12/13/james-bonds-39-bumps.html
MORRELL, Jessica. Between the Lines: Master the Subtle Elements of Fiction Writing. Cincinnati: Rider’s Digest Books, 2002.
ORTONY, Andrew, Gerald L. CLORE, i Allan COLLINS. The Cognitive Structure of Emotions. Cambridge: Cambridge University Press, 1990.
PROCTOR, William. „Regeneration & Rebirth: Anatomy of the Franchise Reboot”. Scope: An Online Journal of Film & TV Studies, 22 (2012). Dostęp: 27.12.2017. http://www.scope.nottingham.ac.uk/February_2012/proctor.pdf
PRZYTUŁA, Piotr. „Kultywacja czy dekonstrukcja mitu? Zmiany w paradygmacie bondowskim w kontekście trzech najnowszych części serii (Casino Royale, Quantum of Solace, Skyfall)”. Media — Kultura — Komunikacja Społeczna 9 (2013): 142–153.
Revisioning 007: James Bond and Casino Royale, red. Christoph Lindner. London: Wallflower Press, 2009.
SCHEIBEL, Will. „The History of Casino Royale on (and off) the screen”. W: Revisioning 007: James Bond and Casino Royale, red. Christoph Lindner, 11–32. London: Wallflower Press, 2009.
SMUTS, Aaron. „The Desire-Frustration Theory of Suspense”. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 66 (2008), 3: 281–290. JSTOR. Dostęp: 27.12.2017. www.jstor.org/stable/40206345.
SUTHERLAND, John. Fiction and the Fiction Industry. London: The Athlone Press, 1978.
WAGNER, Geoffrey. The Novel and the Cinema. Rutherford: Fairleigh Dickson University Press, 1975.
