Elementy religijne w indyjskiej estetyce teatru

  • Magdalena Bryła Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Słowa kluczowe: estetyka indyjska; teatr indyjski; Natjaśastra; teoria rasa; święta przestrzeń

Abstrakt

Artykuł jest wprowadzeniem do kwestii początków teatru indyjskiego. To opis jego istoty i próba zweryfikowania tezy o związkach teatru ze sferą sacrum. Aby w pełni przybliżyć ów fenomen, skorzystano z dorobku kilku dziedzin naukowych, m.in. fenomenologii religii, estetyki, teatrologii czy antropologii.

Bibliografia

Berthold, Margot. Historia teatru. Przeł. Danuta Żmij-Zielińska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1980.

Bharata Muni. The Natyaśastra: A Treatise on Hindu Dramaturgy and Historionics. Przeł. Manomohan M. Ghosh. Vol. I. Calcutta: Asiatic Royal Society. 1950.

Braun, Kazimierz. Kieszonkowa historia teatru na świecie w XX wieku. Lublin: Norbertinum, 2000.

Byrski, Maria Krzysztof. „Indyjski teatr i dramat klasyczny”. W: Światło słowem zwane. Wypisy z literatury staroindyjskiej. Red. Marek Mejor. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2007.

Byrski, Maria Krzysztof. „Teatr najantyczniejszy”. Pamiętnik Teatralny 18 (1969), 1–2: 11–47.

Eliade, Mircea. Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej. Przeł. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo ALETHEIA, 2008.

Gonc-Mocanin, Klara. „Natyamandapa. A Real Or Fictional Space of the Classical Indian Theatre”. Nagoya Studies in Indian Culture and Buddhism 2003, 23: 28–38.

Gupta, Chandra Bhan. The Indian Theatre. Its Origin and Development up to the Present Day. Banaras: Motilal Banarsidass Publishers, 1954.

Kłeczek-Semerjak, Kinga. „Indyjska teoria rasa jako doświadczenie estetyczne”. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ – Nauki Humanistyczne 2011, 3 (2) spec.: 183–195.

Kolankiewicz, Leszek. „Wstęp: ku antropologii widowisk”. W: Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, Red. Leszek Kolankiewicz. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2005.

Kołdrzak, Elżbieta. „Cechy dystynktywne teatru indyjskiego”. W: Teatr Orientu. Materiały z sesji naukowej. Red. Przemysław Piekarski. Kraków: Medycyna Praktyczna, 1998.

Magnuszewska, Marzena. „Geneza współczesnego teatru indyjskiego”. W: Teatr Orientu. Materiały z sesji naukowej. Red. Przemysław Piekarski. Kraków: Medycyna Praktyczna, 1998.

Marlewicz, Halina. „Dramat staroindyjski w teorii i praktyce”. W: Gliniany wózeczek. Dramat sanskrycki napisany przez Śudrakę. Oprac. Halina Marlewicz i Lidia Sudyka. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2004.

Marlewicz, Halin. „O interpretacji idei rasa w staroindyjskiej teorii dramatu”. W: Teatr Orientu. Materiały z sesji naukowej. Red. Przemysław Piekarski. Kraków: Medycyna Praktyczna, 1998.

Mikoś, Kazimiera. „Doświadczenie religijne a przeżycie estetyczne”. Nomos. Kwartalnik Religioznawczy 45 (2007), 57/58: 41–73.

Prokopiuk, Jerzy, Wojciech Dudzik, Krzysztof Renik i Włodzimierz Pawluczuk. „O teatrze. Zapis rozmowy”. Polska Sztuka Ludowa – Konteksty 45 (1991), 3–4: 11–12.

Renik, Krzysztof. Kathakali – sztuka indyjskiego teatru. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1994.

Sanskrit Drama in Performance. Red. Rachel Van M. Baumer i James R. Brando. Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. 1993.

Schayer, Stanisław. „Klasyczny teatr indyjski dziś”. W: Stanisław Schayer. O filozofowaniu Hindusów. Artykuły wybrane. Warszawa: PWN, 1988.

Schechner, Richard. „Zabawa”. W: Antropologia widowisk. Red. Leszek Kolankiewicz. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2005.

Skiba, Katarzyna. „Klasyczny taniec indyjski jako ścieżka duchowego rozwoju”. The Polish Journal of the Arts and Culture 1 (2012), 1: 149–164

Słownik wiedzy o teatrze. Red. Dariusz Kosiński. Bielsko-Biała: ParkEdukacja 2005.

Steiner, Marta. Geneza teatru w świetle antropologii kulturowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.

Varadpande, Manohar Laxman. History of Indian Theatre. Vol. I. New Delhi: Abhinav Publications 1987.

Vatsyayan, Kapila. Traditional Indian Theatre: Multiple Streams. New Delhi: National Book Trust, 1980.

Zapart, Jarosław. „O przeżyciu estetycznym i mistycznym u Abhinawagupty”. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ – Nauki Humanistyczne 2011, 2 (1): 151–167.

Opublikowane
2020-01-03
Dział
Artykuły