Religia jako nośnik cywilizacji
Abstrakt
Religia nie jest cywilizacją, ale jednym z jej nośników, który ukazuje etos danej cywilizacji, tworzy kodeks moralny i system wartości dla jej uczestników, formułuje normy społeczne, kształtuje mentalność i porządek społeczny. Nie da się odpowiedzieć na pytanie, czy to religia wytwarza cywilizację czy odwrotnie – cywilizacja przyczynia się do powstania religii. Nie ma w tym regularności. Każda konkretny przypadek powinien być zawsze badany oddzielnie, a wówczas będziemy mogli dostrzec cywilizacje tworzące religie lub religie, które budują cywilizacje przez podciąganie wszystkich aspektów życia indywidualnego i społecznego do sfery sacrum.
Bibliografia
Bagby, Philip. Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji. Przeł. Jerzy Jedlicki, przedmową opatrzył Jerzy Topolski. Warszawa: PIW, 1975
Bauman, Zygmunt. Nowoczesność i zagłada. Przeł. Franciszek Jaszuński. Warszawa: Fundacja Kulturalna Masada, 1992
Bostom, Andrew. Niewierni nie są równi muzułmanom. https://euroislam.pl/niewierni-nie-sa-rowni-muzulmanom/?print=pdf. Dostęp 20.05.2017.
Braudel, Fernand. Gramatyka cywilizacji. Przeł. Hanna Igalson-Tygielska. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2006
Braudel, Fernand. Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm. T. 1: Struktury codzienności, Przeł. Maria Ochab i Piotr Graff. Warszawa: PIW, 1992
Bronk, Andrzej. „Słowo wstępne”. W: Philip Jenkins. Chrześcijaństwo przyszłości. Przeł. Stanisław Grodź, 5–17. Warszawa: Verbinum. Wydawnictwo Księży Werbistów, 2009.
Cicero, Marcus Tullius, Tusculanae disputationes. Gespräche in Tusculum. Lateinisch-deutsch. Hrsg. Ernst-Alfred Kirfel. Stuttgart: Philipp Reclam, 1997
Golka, Marian. Cywilizacja. Europa. Globalizacja. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1999
Golka, Marian. Cywilizacja współczesna i globalne problemy. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012
Huntington, Samuel P. Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Przeł. Hanna Jankowska. Wyd. 2. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA, 2008.
Kobrzarska-Bar, Barbara. „Fundamentalizm religijny muzułmańskich organizacji terrorystycznych a stan zagrożenia w Europie”. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego 8 (2014), 1: 167–182
Koneczny, Feliks. O wielości cywilizacyj. Kraków: Gebethner i Wolf, 1935
Kowalik, Małgorzata. „Arnold J. Toynbee. Zagrożenia i perspektywy Zachodu”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia 27 (2002), 4: 63–78
Krawczyk, Rafał. Podstawy cywilizacji europejskiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza WSHiP, 2006.
Krzysztofek, Kazimierz. Cywilizacja: dwie optyki. Warszawa: Instytut Kultury, 1991
Menzies, Gavin. 1421 rok w którym Chińczycy odkryli Amerykę i opłynęli świat. Przeł. Radosław Januszewski. Warszawa: Amber, 2002.
Modrzejewski, Arkadiusz. „Cywilizacja jako system społeczny”. Cywilizacja i Polityka 2009, 7: 11–27.
Morgan, Lewis Henry. „Społeczeństwo pierwotne”. Przeł. Aleksandra Bąkowska. W: Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii. Red. Ewa Nowicka-Rusek i Małgorzata Głowacka-Grajper, 71–81. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
Potulski, Jakub. Rola i znaczenie tradycji w funkcjonowaniu współczesnych instytucji politycznych w Rosji. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005
Skudrzyk, Piotr. Losy cywilizacji według Arnolda J. Toynbee’go. Katowice: Towarzystwo Zachęty Kultury, 1992.
Staszic, Stanisław. Ród ludzki. Warszawa: Wydawnictwo WGP, 2003.
Tarasiewicz, Paweł. „‘Kultura’ i ‘Cywilizacja’ – próba korelacji”. Roczniki Kulturoznawcze 2 (2011): 75-86.
Tatarkiewicz, Władysław. „Cywilizacja i kultura”. W: Tenże. Parerga, 74–92. Warszawa: PWN, 1978
Toynbee, Arnold J. Cywilizacja w czasie próby. Przeł. Wojciech Madej. Warszawa: Wydawnictwo Przedświt, 1991.
Toynbee, Arnold J. Studium historii. Przeł. Józef Marzęcki. Warszawa: PIW, 2000.
Toynbee, Arnold J., i Ikeda Daisaku. Wybierz życie, dialog o lepszej przyszłości. Przeł. Adam Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999
Zdybicka, Zofia Józefa. Religia w kulturze. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2010.
Zdybicka, Zofia Józefa. Religia a religioznawstwo. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2013.
