Literatura polska w Japonii
Abstrakt
Literatura polska w Japonii zaczęła być znana szczególnie od lat dwudziestych XX wieku. Wiązało się to z odzyskaniem przez Polskę niepodległości, a tym samym zwiększeniem kontaktów między oboma krajami. Najbardziej znanym polskim pisarzem stał się Henryk Sienkiewicz dzięki Quo vadis, ale przed II wojną światową przetłumaczono też Chłopów Władysława S. Reymonta i fragmenty Popiołów Stefana Żeromskiego. W okresie międzywojennym przebywali w Japonii polscy artyści i duchowni (o. Maksymilian Kolbe). Po II wojnie światowej od 1957 r. wzajemne kontakty odżyły. Działalność na polu kultury wyprzedzała często kontakty polityczne. Na japoński przełożono prawie całą twórczość Stanisława Lema, Brunona Schulza, Witolda Gombrowicza i Witkacego. Znana w Japonii jest też polska literatura dla dzieci i młodzieży. Z literatury współczesnej czytelników znalazły zwłaszcza książki Małgorzaty Musierowicz. Wśród slawistów znany jest i coraz częściej komentowany Adam Mickiewicz. W stosunkowo niewielkim zakresie przełożono utwory Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej. Brak tłumaczeń i fachowych opracowań historycznoliterackich powoduje, że obraz współczesnej literatury polskiej jest w tym kraju wciąż mocno ograniczony, choć powoli dokonuje się stopniowy postęp.
Bibliografia
Bronisław Piłsudski and Futabai Shimei: an excellent charter in the history of Polish-Japanese relations: materials of the third conference on Bronisław Piłsudski and his scholary heritage, Kraków-Zakopane 29/8-7/9/1999. Red. Alfred Franciszek Majewicz, Tomasz Wicherkiewicz. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2001.
Janta-Połczyński Aleksander: Polonica w Japonii. II. „Gazeta Polska” 1937 nr 96.
Janta-Połczyński Aleksander: Wspomnienie o Asadorim Katō. „Prosto z mostu” 1938 nr 32 s. 4.
Japonia – jej kult i kultura. „Gazeta Literacka” 1926 nr 13-14.
Kotański Wiesław, Seyfried Kamil: Stosunki kulturalne między Polską i Japonią. „Przegląd Orientalistyczny” 1961 nr 2 s.141-156.
Kotański Wiesław: Ryōchū Stanisław Umeda – szkic biograficzny. „Przegląd Orientalistyczny” 1962 nr 3 s. 275-288.
Kotański Wiesław: Pamięci Profesora Yoshigami Shōzō. „Japonica” 1996 nr 6 s. 13-16.
Kuromiya Hioraki, Pepłoński Andrzej: Między Warszawą a Tokio. Polsko-japońska współpraca wywiadowcza 1904-1944. Toruń: Adam Marszałek 2009.
Kuyama Koichi: Dzieła Adama Mickiewicza w japońskim przekładzie Asai Kinzo (materiały nieopublikowane). „Slavica Occidentalis Iaponica” 2000 nr 3 s. 151-176.
Kuyama Koichi: Recepcja Mickiewicza w Japonii. W: W dwusetną rocznicę urodzin Adama Mickiewicza. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej, 3-5 grudnia 1998, red. Jerzy Świdziński. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2001 s. 261-276.
Kuyama Koichi: Tajemnice japońskiego przekładu Nie-boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, w: Wydalony z Parnasu. Księga poświęcona pamięci Zygmunta Krasińskiego. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej poświęconej 140 rocznicy śmierci Zygmunta Krasińskiego. Red. Jerzy Świdziński. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2003 s.160-168.
Kuyama Koichi: Pomnik Adama Mickiewicza w Japonii. „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2005 s. 17-32.
Kuyama Koichi: Wokół faktów i zagadek japońskiej recepcji „Pana Tadeusza”. W: Pan Tadeusz i jego dziedzictwo. Recepcja. Red. Bogusław Dopart. Kraków: Universitas 2006 s. 427-443.
Kuyama Koichi: O pracach translatorskich Yukio Kudo, autora japońskiego przekładu „Pana Tadeusza”. „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza” 2 (44) 2009 s. 198-216.
Kuyama Koichi: „Quo vadis” w Japonii – konteksty recepcyjne. W: Literatura polska w świecie. T. IV: Oblicza światowości. Red. Romuald Cudak. Katowice: Gnome 2012 s. 30-46.
Majewicz Alfred Franciszek: Ajnu: lud, jego język i tradycja ustna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 1984.
Majewicz Alfred: Bronisław Piłsudski-wzorcowa karta dziejów współpracy i przyjaźni polsko- japońskiej. W: Chopin-Polska- Japonia. Katalog wystawy z okazji 80. rocznicy nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego. Tokyo: Toppan Printing 1999 s. 71-73
Melanowicz Mikołaj: Literatura japońska. T. 2: Proza XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1994.
Melanowicz Mikołaj: Historia literatury japońskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2012.
Malicka Ewa: Historia srebrnej tabliczki. „Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego” nr 128.
Merklejn Iwona: Brat Zenon Żebrowski. Polski Misjonarz w japońskich mediach. Warszawa: Wydawnictwo Trio 2006.
Nowak Janusz S.: Kraków w spotkaniu z Japonią i jej kulturą na przełomie XIX i XX wieku. Udział prasy w recepcji prasy i kultury i sztuki japońskiej. W: Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie. Seria Nowa s. III. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie 2005 s. 129-152.
Nowak Katarzyna: Pierwszy Polak w Japonii – Wojciech Męciński. W: Chopin – Polska – Japonia. Wystawa z okazji 80 rocznicy nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego, red. Henryk Lipszyc i in. Warszawa: Komitet Organizacyjny Wystawy z okazji 80 rocznicy nawiązania stosunków między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego 1999 s. 166-176.
Numano Mitsuyoshi: Spotkanie Japończyków z literaturą polską. W: Chopin – Polska – Japonia. Wystawa z okazji 80 rocznicy nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego. Red. Henryk Lipszyc i in. Warszawa: Komitet Organizacyjny Wystawy z okazji 80 rocznicy nawiązania stosunków między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego 1999 s. 210-214.
Okabe Bożena: Ewolucja stosunków polsko-japońskich po II wojnie światowej. „Japonica” 1996 nr 6 s. 79-96.
Pałasz-Rutkowska Ewa, Polityka Japonii wobec Polski 1918-1941. Warszawa: Wydawnictwo Nozomi 1998.
Pałasz-Rutkowska Ewa, Starecka Katarzyna , Japonia. Warszawa: Wydawnictwo Trio 2004.
Pałasz-Rutkowska Ewa, Romer Andrzej T.: Historia stosunków polsko-japońskich 1904-1945, Warszawa: Biblioteka Fundacji im. Takashimy 2009.
Romer Tadeusz: Od Japonii do Kanady. W: Janta – człowiek i pisarz. Red. Jerzy Krzyżanowski. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1982 s. 221-226.
Sekiguchi Tokimasa, Tłumaczyć kultury. Rozmowa przeprowadzona przez Marię Nicgorską, „Kwartalnik Polonicum” 2:2006 s. 41-43.
Sekiguchi Tokimasa, Radykalność i otwartość liryki Wisławy Szymborskiej – Lektura heterodoksyjna. W: Literatura polska w świecie. T. 2: W kręgu znawców. Red. Romuald Cudak. Katowice: Gnome 2007.
Sekiguchi Tokimasa: Gombrowicz czytany pionowo. W: Literatura polska w świecie. T. 1: Zagadnienia recepcji i odbioru. Red. Romuald Cudak. Katowice: Gnome 2009 s. 171-178.
Sowińska-Mitsui Renata: Kilka uwag o recepcji poezji Wisławy Szymborskiej w Japonii – Ikezawa i Szymborska. W: Spotkania polonistyk trzech krajów – Chiny, Korea, Japonia – Rocznik 2012/2013. Międzynarodowa Konferencja Akademicka w Seulu. Seul: Wydawnictwo Dahye 2013 s. 139-147.
Sung-Eun Choi (Czoj Estera): Przekłady literatury polskiej w Korei. „Postscriptum Polonistyczne” 2010 s. 67-83.
Szubiakiewicz Tomasz, Krysiak Ewa: Japonia-Polska: coraz bliżej siebie. Wystawa ze zbiorów Biblioteki Narodowej, Muzeum Narodowego i Ambasady Japonii w Warszawie pod honorowym patronatem Andrzeja Wajdy. Warszawa: Wydawnictwo Biblioteki Narodowej 2002.
Tarnowski Arkadiusz, Polska i Japonia 1989-2004. Stosunki polityczne, gospodarcze i kulturalne. Warszawa: Wydawnictwo Trio 2009
Żuławska-Umeda A., Profesor Stanisław Ryōchū Umeda (1900-1961). „Japonica” 2000 nr 12 s.107-113.
