Metafory pokrewieństwa

  • Wojciech Józef Burszta SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
Słowa kluczowe: gender; naród; nacjonalizm; pokrewieństwo; wojna kultur; liberalizm

Abstrakt

Tekst ma na celu pokazać, dlaczego debata wokół gender bywa tak gorąca, a rozumienie kobiety jako aktywnego podmiotu kultury w oderwaniu od kulturowo wypracowanej i podtrzymywanej metaforyki kobiecości napotyka na potężny opór. Wskazanie na powody tego oporu ma równie ważne znaczenie, jak znajomość stanowiska, które podważa tradycyjne wyobrażenia wspólnotowe związane z sensem istnienia narodu i proponuje ich zasadniczą rewizję. Także myśl wspólnotowo-nacjonalistyczna i religijna odwołują się do oczywistego stwierdzenia, że w każdej kulturze istnieje zespół norm oraz wartości przypisanych do danej płci (gender). Dotyczy to również pozycji, jakie kobiety i mężczyźni zajmują w różnych kulturach. Jedni tych utrwalonych kulturowo norm bronią, inni proponują ich rewizję i zasadnicze przekształcenie. Ten spór wpisuje się w obszar toczonych współcześnie wojen kultur jako walki o moralność i dobro zbiorowe.

Bibliografia

Alternatywy 4 (wywiad Adama Leszczyńskiego z Agnieszką Szkudlarek i Michałem Mąckiewiczem). „Wysokie Obcasy” z 13.10.2012 s. 42.

Anderson Benedict: Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Przeł. Stefan Amsterdamski. Kraków: Znak 1997.

Benhabib Seyla: The Claims of Culture. Equality and Diversity in the Global Era. Princeton: Princeton University Press 2002.

Benhabib Seyla: Prawa innych. Przybysze, rezydenci i obywatele. Przeł. Michał Filipczuk. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2015.

Bhabha Homi K.: The Location of Culture. New York: Routledge 1994. Wyd. polskie: Miejsca kultur. Przeł. Tomasz Dobrogoszcz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2010.

Burszta Wojciech Józef: Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2004.

Burszta Wojciech Józef: Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle. Warszawa: Iskry 2013.

Carsten Janet: After Kinship. Cambridge: Cambridge University Press 2005.

Connor Walker: Ethnonationalism. The Quest for Understanding. Princeton: Princeton University Press 1994.

Čolović Ivan: Polityka symboli. Eseje o antropologii politycznej. Przeł. Magdalena Petryńska. Kraków: Universitas 2001.

Čolović Ivan: Bałkany- terror kultury. Wybór esejów. Przeł. Magdalena Pertyńska. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2007.

Delaney Carol: Father, State, Motherland, and the Birth of modern Turkey, w: Sylvia Yanagisako, Carol Delaney (red.). Naturalizing Power: Essays in Feminist Cultural Analysis. New York and London: Routledge 1995.

Dziewiecki Marek: Jak kochać ojczyznę, „Wychowawca” 2002 nr 11, s. 14-16, http://www.katolik.pl/ jak-kochac-ojczyzne-,2141,416,cz.html?s=1

Fowler H.W.: Fowler’s Modern English Usage. Oxford: Oxford University Press 1965.

Graff Agnieszka: Przegonić Huna znad kołyski. „Gazeta Świąteczna” z 25-26 marca 2006 s. 12.

Isakiewicz Elżbieta: Antymatrona. „Gazeta Świąteczna” 8-9 kwietnia 2006 s. 14.

Kołakowski Leszek: Obecność mitu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1994.

Kövecses Zoltan: Metaphor. A Practical Introduction. Oxford: Oxford University Press 2002.

Leach Edmund: Kultura i komunikowanie. Przeł. Michał Buchowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2010,

Lakoff George, Johnson Mark: Metafory w naszym życiu. Przeł. Tomasz P. Krzeszowski. Warszawa: PIW 1988.

MacIntyre Alasdair: Czy patriotyzm jest cnotą? „Etyka Praktyczna” 2012 nr 3 s. 7-23, http://etykapraktyczna.pl/pismo/numer-3/czy-partiotyzm-jest-cnota

Miller David: On Nationality. Oxford: Clarendon Press 1997.

Mouffe Chantal: Polityczność. Przeł. Joanna Erbel. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2008.

Parenti Michael: Superpatriotism. San Francisco: City Lights Books 2004.

Poradowski Michał: Palimpsest. Wydawnictwo Armel. Wrocław 1994.

Scruton Roger: Zachód i cała reszta. Globalizacja a zagrożenie terrorystyczne. Przeł. Tomasz Bieroń. Poznań: Zysk i S-ka 2003.

Szynkiewicz Sławoj: Pokrewieństwo. Studium etnologiczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1992.

Weaver Eric Beckett: Matka Węgry Ukrzyżowana. Obraz kraju i pamięć zbiorowa na Węgrzech, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” 2005 z. 27 s. 23-39.

Weber Max: Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Przeł. Dorota Lachowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.

White Hayden: The Problem With Modern Patriotism, „2B. A Journal of Ideas” 1998 nr 13 s. 119-130.

Opublikowane
2020-01-03
Dział
Artykuły