Tekst – dramat – spektakl. Współczesne możliwości badacza
Abstrakt
Niniejsze rozważania dotyczą trzech aspektów funkcjonowania dramatu w przestrzeni wirtualnej: w bibliotece internetowej (tekstu), archiwum wirtualnym (zdjęć i materiałów ze spektaklu) i spektaklu w przestrzeni Internetu. Dwa pierwsze sposoby istnienia zostały uznane za cenne źródło informacji, umożliwiające badanie tekstów mało popularnych (szczególnie tekstów rosyjskich i niemieckich z przełomu XIX i XX wieku). Trzeci z nich, omówiony na przykładzie spektakli Jewgienija Griszkowca („Pożegnanie z papierem”) rodzi dylematy teoretyczne. Spektakl jest tu bowiem tworem prymarnym w stosunku do tekstu. W takim przypadku niemożliwa jest jakakolwiek analiza bez znajomości spektaklu, który istnieje również w przestrzeni internetowej. Jest więc częścią świata cyfrowego.
Bibliografia
Goffmann Erving: Człowiek w teatrze życia codziennego. Przeł. Helena Datner-Śpiewak i Paweł Śpiewak, opracowanie i wstęp Jerzy Szacki. Warszawa 2000: Wydawnictwo KR.
De Marinis Marco: Performans i teatr. Od aktora do performera i z powrotem? http://www.grotowski.net/performer/performer-5/performans-i-teatr-od-aktora-do-performera-i-z-powrotem (dostęp: 15.04.2015).
De Marinis Marco: The semiotics of performance. Bloomington, Ind.: Indiana Universisty Press 1983.
Mazurek Halina: Postmodernistyczna dramaturgia rosyjska. Wprowadzenie do tematu. „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze”. Red. Halina Mazurek, Jadwiga Gracla. T 24. Katowice 2014 s. 11-27.
Mięsowska Lidia: Jewgienij Griszkowiec „nowy sentymentalista” rosyjskiej dramaturgii przełomu XX i XXI wieku. W: Tradycja i nowatorstwo w kulturach i literaturach słowiańskich. Red. Anna Horniatko-Szumiłowicz, Izabela Kowalska-Paszt, Marzanna Kuczyńska. Szczecin 2004 s. 118-126.
Piłat Walenty: Jewgienij Griszkowiec – dramaturg, reżyser czy twórca spektaklu. „Przegląd Rusycystyczny” 2001 z. 2 (94) s. 68-74.
Projekt perfumans. Współczesne metodologie teatrologiczne i ich granice poznawcze. Red. Łukasz Grabuś, Grzegorz Stępniak, Agnieszka Marek. Kraków: Księgarnia Akademicka 2012.
Skwarczyńska Stefania: Niektóre praktyczne konsekwencje teatralnej teorii dramatu. W: Janusz Degler. Problemy teorii dramatu i teatru. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1988 s. 163-170.
Worthen W[illiam] B. Dramat. Między literaturą a przedstawieniem. Przeł. Mateusz Borowski. Kraków: Księgarnia Akademicka 2013.
