Cybernetyczny model systemu autonomicznego w zastosowaniu do badań nad kulturą
Abstrakt
W artykule został podjęty problem możliwości zastosowania rozwiązań teoretyczno-metodologicznych z dziedziny cybernetyki do badań nad zjawiskami kultury. Według postawionej hipotezy badawczej uzupełnienie teorii badań systemowych i metodologii rosyjskiej szkoły tartusko-‑moskiewskiej o koncepcję cybernetycznego modelu systemów autonomicznych Mariana Mazura pozwoli, po pierwsze, precyzyjnie ustalić granice kultury, po drugie – określić przynależność poszczególnych jej elementów do ściśle określonych modułów na podstawie pełnionych przez nie funkcji i, po trzecie, ustalić charakter interakcji systemu kulturowego z innymi systemami w tym politycznym, społecznym, ekonomicznym.
W dalszej perspektywie badawczej należałoby sprawdzić praktyczną przydatność modelu do badania zjawisk kultury poprzez studia przypadków.
Bibliografia
Ashby W. Ross: An Introduction to Cybernetics. New York: J. Wiley 1963.
Bathes Roland: Elements of Semiology. Przeł. Annette Lavers, Colin Smith. New York: Hill and Wang 1983.
Bielecki Andrzej: The General Entity of Life: Cybernetic Approach. „Biological Cybernetics” 109:2015 s. 401-419.
Castells Manuel: Społeczeństwo sieci. Przeł. Kamila Pawluś, Mirosława Marody i inni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2011.
Eco Umberto: Semiologia życia codziennego. Przeł. Joanna Ugniewska, Piotr Salwa. Warszawa: Czytelnik 1999.
Fischer Michael: Iran. From Religious Dispute to Revolution. University of Wisconsin Press 2003.
Kirschenmann Peter Paul: Information and Reflection: On Some Problems of Cybernetics and How Contemporary Dialectical Materialism Copes with Them. „Sovietica”. Monographs of the Institute of East European Studies. Przeł. T.J. Blakeley. New York 1970.
Kossecki Józef: Cybernetyka kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974.
Кравченко Альберт: Культурология. Москва: Проспект 2010.
Luhmann Niklas: Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii. Przeł. Michał Kaczmarczyk. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos” 2012.
Łotman Jurij: Kultura i eksplozja. Przeł. Bogusław Żyłko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1999.
Łotman Jurij: Wola boska czy gra hazardowa (Prawidłowość i przypadek w czasie historycznym). Przeł. Bogusław Żyłko. „Polska Ludowa. Konteksty” 1-2:1997.
Лотман Юрий: Внутри мыслящих миров. W: Юрий М. Лотман. Семиосфера. Санкт-Петербург: Искусство-СПб 2002.
Лотман Юрий: Семиотика и типология русской культуры. Санкт-Петербург: Искусство-СПБ 2002.
Лотман Юрий: Статьи по типологии культуры. Тарту: ТГУ 1970.
Махлина Светлана: Словарь по семиотике культуры. Санкт-Петербург: Искусство-СПБ 2009.
Mazur Marian: Cybernetyka i charakter. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1999.
Mazur Marian: Cybernetyczna teoria układów samodzielnych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966.
Parsons Talcott: Szkice z teorii socjologicznej. Przeł. Alina Bentkowska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1972.
Prigogine Ilja, Stengers Isabelle: Z chaosu ku porządkowi. Przeł. Katarzyna Akst-Lipszyc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1991.
Rosner Katarzyna: Semiotyka strukturalna w badaniach nad literaturą. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981.
Соколов Э.: Культурология. Очерки теории культуры. Москва: Интерпракс 1994.
Шалютин Соломон М.: О кибернетике и сфере ее применения. W: Философские вопросы кибернетики. Red. Виктор А. Ильин, Виктор Н. Колбановский, Эрнест Кольман, Москва: Изд. соц-экон. лит. 1960.
Szacki Jerzy: Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
Sztumski Janusz.:Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice: Uniwersytet Śląski 1955.
Uspienski Borys: Religia i semiotyka. Przeł. Bogusław Żyłko. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria 2001.
Tatarkiewicz Władysław: Parerga. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1978.
Wiener Norbert: Cybernetyka czyli komunikacja i sterowanie w zwierzęciu i maszynie. Przeł. Jerzy Mieścicki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971.
Znaniecki Florian: Nauki o kulturze: narodziny i rozwój. Przeł. Jerzy Szacki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992.