Mecenat rozrzedzony – nowe oblicze wspierania ludzi pióra w XIX wieku

Abstrakt

Artykuł podejmuje tematykę zmian, jakie zaszły na gruncie mecenatu literackiego (rozumianego jako materialne wspieranie ludzi pióra) w XIX wieku, analizuje ich przyczyny i skutki. Wskazuje nie tylko narodziny kapitalizmu jako czynnik, który przemodelował stosunki w obrębie życia literackiego, zwłaszcza finansowanie twórców. Analizuje także przemiany w mentalności ludzi, znaczenie wykształcenia się nowożytnej publiczności literackiej oraz jej oddziaływanie na twórców poprzez prenumeratę, przygląda się postaci nowoczesnego wydawcy (księgarza i drukarza) i znaczeniu jego działalności dla omawianych przemian. Rozważania te prowadzone są przez pryzmat zmian w mecenacie, opisane bowiem czynniki istotnie przyczyniły się do zaniku tej instytucji w starych formach. Zanim jednak do tego doszło (w XX wieku), stan pośredni między dawnym mecenatem wielkopańskim a mecenatem instytucjonalnym, świadczonym przez państwo, będzie nosił cechy pewnego rozproszenia. Owo rozproszenie zostało poddane analizie w artykule.