Poszukiwanie sensu u kresu czasu. Kilka uwag o dramaturgii początku XX wieku
Abstrakt
Dramaturgia przełomu XIX i XX wieku stanowi niezwykle ciekawe zjawisko. Jest ona pełna różnorodnych koncepcji, idei, poszukiwań i pytań. Wśród nich oczywiście jedno z najbardziej eksponowanych miejsc zajmuje pytanie o sens (lub bezsens) kultury, cywilizacji i świata. Wydaje się, że dramaturdzy tego okresu, w głębokim przekonaniu o nadchodzącym kresie dotychczasowych wartości, porządku i sensu, starają się odnaleźć i zaprezentować w swoich dziełach świat przyszłości - stworzony z poszukiwania i przekonania. Wśród dramatów tego okresu odnaleźć można zarówno eschatologiczne proroctwa, jak i najbardziej odległe wizje uporządkowanego świata, są one więc swoistym poszukiwaniem sensu w bezsensie. Dodatkowo można w nich odnaleźć różne stanowiska światopoglądowe, kształtujące światy sensu: od Sołowiowskich krain Duszy Świata, poprzez religijne reminiscencje i transformacje po obrazy futurystyczne.
Bibliografia
BAB J.: Teatr współczesny. Od Meiningeńczyków do Piscatora. Przeł. E. Misiołek. Warszawa: PIW 1953.
BABLET D.: Ekspresjonizm na scenie. W: Ekspresjonizm w teatrze europejskim. Przeł. A. Choiń¬ska, K. Choiński, E. Radziwiłłowa. Warszawa: PIW 1983.
БЕЛЫЙ A.: Театр u современная драма. W: «Театр». Книга о новом театре: Сборник статей. Санкт-Петербург: Шиповник 1908.
BŁOK A.: Pieśń losu. W: tegoż: Utwory dramatyczne. Przeł. S. Pollak, J. Zagórski. Wrocław– Kraków: Ossolineum 1985.
BRAUN K.: Wielka Reforma Teatru. Ludzie. Idee. Zdarzenia. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk-Łódź: Ossolineum 1986
BRAUNECK M.: Die Welt als Bühne. Geschichte des europäischen Theaters. T. 1-5. Stuttgart– Weimar: Metzler 1993-2005.
БРЮСОВ B.: Земля.W: TENŻE. Собрание сочинений. Санкт-Петербург 1908.
CYMBORSKA-LEBODA M.: Dramat pod znakiem Dionizosa : myśl estetyczna a poetyka gatunków symbolistów rosyjskich. Lublin: Wydawnictwo UMCS 1992.
KLEIN R. (Hrsg.): Narben des Gesamtkunstwerks. Wagners Ring des Nibelungen. München: W. Fink 2001.
SMAGA J.: Dekadentyzm w Rosji. Kraków: Ossolineum 1985.
SZREJTER A. C.: Mitologia Germańska. Gdańsk: Wyd. L&L 2006.