Poszukiwanie sensu w globalnej logorei

  • Wojciech Józef Burszta Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie
Słowa kluczowe: nomadyzm; globalizacja; abdukcja; antropologia; kulturoznawstwo pamięć

Abstrakt

Artykuł przedstawia propozycję badań „świata w ruchu”, którą autor nazywa nomadologią pretekstową. Diagnoza zmienności wszelkich form kulturowych oraz nomadyczna wędrówka wartości z nimi związanych, w połączeniu z nadmiarowością potencjalnej wiedzy o świecie (logorea „słowoobrazów”), zmusza dzisiaj badaczy do przyjęcia strategii opisu świata, która jest w stanie tę zmienność uchwycić. Nomadyzm jako cecha współczesności ma wiele oblicz. Autor opowiada się za jedną z jego wersji, wskazując, w jaki sposób antropologia, literatura i fenomenologia mogą stanowić podstawowe i połączone sposoby wglądu w tę rzeczywistość. Pisanie nomadyczne polega na tym, że nie mamy w nim do czynienia z trafnymi i nietrafnymi interpretacjami, ale sama interpretacja zmienia naturę, stając się sztuką oceny, sztuką myślenia, jest rozgałęzieniem tekstu na zewnątrz - ku światu w ruchu.

Bibliografia

Alexander J.C., Smith P., Norton M., Brooks P. (red.): Interpreting Clifford Geertz. Cultural Investigation in the Social Sciences. New York: Palgrave Macmillan 2011.

Amerlinck M.-J. (red.): Architectural Anthropology. Westport: Bergin&Garvey 2001.

Appadurai A.: O właściwe miejsce hierarchii. Przeł. W. Dohnal. W: M. Buchowski (red.). Amerykańska antropologia postmodernistyczna. Warszawa: Instytut Kultury 1999 s. 229-230.

Augé M.: Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Przeł. R. Chymkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2010.

Bal M.: Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Przeł. M. Bucholc. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2012

Banasiak R.: Nomadologia Gillesa Deleuze’a. bbogdan.w.interia.pl/Nomadologia.pdf‎

Banasiak R.: Ogród koczownika. Deleuze – rizomatyka i nomadologia. ,,Colloquia Communia” 1988 nr 1-3 s. 253-270.

Berque A.: Ecoumene. Paris: Belin 2000.

Braidotti R.: The Posthuman. Cambridge: Polity 2013.

Burszta W.J., Czubaj M. (red.): Ścięgna konsumpcyjne. Próby z kulturoznawstwa krytycznego. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra 2013.

Burszta W.J., Zeidler-Janiszewska A.: Poza akademickimi podziałami. Wędrowanie z Mieke Bal. W: M. Bal. Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Przeł. M. Bucholc. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2012 s. 11-22.

Burszta W.J.: Norbert Elias: Homo Clausus humanistyki. „Przegląd Polityczny” 2011 nr 107 s. 120-124.

Burszta W.J.: Preteksty. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra 2015.

Burszta W.J.: Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia. Warszawa: PIW 2008.

Chollet M.: Tyrania rzeczywistości. Przeł. A. Dwulit. Warszawa: Książka i Prasa 2013.

Clifford J.: Notes on travel and theory. W: J. Clifford, V. Dhareshvar (red.). Traveling Theories, Traveling Theorists. Santa Cruz: Group for the Critical Study of Colonial Discourse & the Center for Cultural Studies, U.C.S.C 1989 s. 177-188.

Clifford J.: Routes. Travel and Translation in the Late Twentieth Century. Cambridge, Mass.: Harvard University Press 1997.

D’Andrea A.: Global Nomads. Techno and New Age as transnational countercultures in Ibiza and Goa. London: Routledge 2009.

Deleuze G., Guattari F.: A Thousand Plateaus. Capitalism and Schizophrenia. London: Continuum 2013.

Erll A.: Memory in Culture. New York: Palgrave Macmillan 2011.

Fabietti U.: Errancy in Ethnography and Theory: On the Meaning and Role of ‘Discovery’ in Anthropological Research. W: H. Hazan, E. Hertzog (red.). Serendipity in Anthropological Research. The Nomadic Turn. Franham: Ashgate 2012 s. 15-30.

Friedman T. L.: Lexus i drzewo oliwne. Zrozumieć globalizację. Tłum. T. Hornowski. Poznań: Rebis 2001.

Giddens A.: The Runaway World. How Globalisation is Reshaping Our World. London: Profile Books 2002.

Ginsburg C.: Clues: Roots of an Evidential Paradigm. W: Myths, Emblems, Clues. London: Hutchinson Radius 1990.

Goody J.: Kradzież historii. Przeł. J. Dobrowolski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.

Hazan H., Hertzog E. (red.): Serendipity in Anthropological Research. The Nomadic Turn. Franham: Ashgate 2012.

Hazan H., Hertzog E.: Introduction: Towards a Nomadic Turn in Anthropology. W: H. Hazan, E. Hertzog (red.). Serendipity in Anthropological Research. The Nomadic Turn. Franham: Ashgate 2012, s. 1-14.

Kmita J.: Wymykanie się uniwersaliom. Warszawa: Oficyna Naukowa 2000.

Kuligowski W., Burszta J.W.: Dlaczego kościotrup nie wstaje. Ponowoczesne pejzaże kultury. Warszawa: Sic! 1999.

Kuligowski W.: Teoria: podróż ku przekroczeniu. W: J. Topolski (red.). Interpretacja jako konstrukcja. Poznań: Instytut Historii UAM 1998 s. 15-26.

Marcus G.E.: Ethnography Through Thick and Thin. Princeton: Princeton University Press 1998.

Miller C.: The Postidentitarian Predicament in the Footnotes of a Thousand Plateaus: Nomadology, Anthropology, and Authority. ,,Diacritics” 1993 nr 23 s. 6-35.

Nooteboom C.: Hotel nomadów. Tłum. A. Oczko. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. 2012.

Said E.T.: Traveling Theory. „Raritan” 1982 nr 3.

Serendipity. W: Brewer’s Dictionary of Phrase and Fable. Sixteenth Edition, revised by A. Room. New York: HarperResource 2000.

Skoczylas N.: O współczesnym nomadyzmie. „Idee” 2011 nr 43. http://kulturaenter.pl

Smagacz M.: Miejsca i nie-miejsca. Strategie oswajania. „Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni” 2008 nr 2 s. 11.

Steiner G.: Rzeczywiste obecności. Przeł. O. Kubińska. Warszawa: Instytut Kultury 1997.

Steiner G.: W zamku Sinobrodego. Przeł. O. Kubińska. Gdańsk: Atext 1993.

Thompson J.B.: Media i nowoczesność. Społeczna teoria mediów. Przeł. I. Mielnik. Wrocław: Astrum 2001.

Van Dijk J.: Społeczne aspekty nowych mediów. Przeł. J. Konieczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2010.

Veissière S.: The Ghosts of Empire. Violence, Suffering and Mobility in the Transatlintic Cultural Economy of Desire. Berlin: LIT Verlag 2011 s. 37-38.

Waldenfels B.: Podstawowe motywy fenomenologii obcego. Przeł. J. Sidorek. Warszawa: Oficyna Naukowa 2009.

Opublikowane
2020-01-03
Dział
Artykuły