A Digressive Poem: Słowacki—Norwid
Abstrakt
Poemat dygresyjny: Sowacki – Norwid
Głównym celem niniejszego szkicu jest ukazanie stosunku tych dwóch twórców do poematu dygresyjnego. Cyprian Norwid nie napisał, co prawda, sensu stricto poematu dygresyjnego tego typu jak Beniowski Juliusza Słowackiego, ale w wykładach O Juliuszu Słowackim wypowiadał się na temat tego poematu i nawiązywał do poetyki tego gatunku. W takich utworach Norwida jak Wesele, Szczęsna, Epimenides, Quidam, Rzecz o wolności słowa, Assunta, Emil na Gozdawiu, A Dorio ad Phrygium znajdujemy liczne dygresje, pełniące różne funkcje artystyczne. Uogólniając, można powiedzieć, że dla Norwida, osobowości tak bogatej i niestandardowej, tok dygresyjny był bardzo użyteczny. Patronowała temu nie tyle parodia, autotematyzm czy ironia, ile przyświecał główny cel twórczości artystycznej - docieranie do prawdy.
Bibliografia
Arcimowicz, Władysław. „Assunta” C. Norwida. Poemat autobiograficzno-filozoficzny [C. Norwid’s „Assunta.” An autobiographical-philosopical poem]. Lublin: Towarzystwo Wiedzy Chrześcijańskiej, 1933.
Chlebowski, Piotr. Cypriana Norwida „Rzecz o wolności słowa”. Ku epopei chrześcijańskiej [Cyprian Norwid’s “On Freedom of Speech.” Towards the Christian epos]. Lublin: TN KUL, 2000.
Halkiewicz-Sojak, Grażyna. Byron w twórczości Norwida [Byron in Norwid’s work]. Toruń: TNT, 1994.
Jasińska, Stanisława. “Słowacki w zapiskach Leonarda Niedźwiedzkiego [Słowacki in Leonard Niedźwiedzki’s notes].” Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej 1947 fasc. 4:208-215.
Konopnicka, Maria. O „Beniowskim” [On “Beniowski”]. Warszawa: Wydawnicwo St. Sadowskiego, 1911.
Krasiński, Zygmunt. Listy do Delfiny Potockiej [Letters to Delfina Potocka]. Opracowanie i wstęp Zbigniew Sudolski. Vol. 1-3. Warszawa: PIW, 1975.
Krasiński, Zygmunt. Listy do różnych adresatów [Letters to various addressees]. Zebrał, opracował i wstępem poprzedził Zbigniew Sudolski. Vol. 1-2. Warszawa: PIW, 1991.
Krechowiccki, Adam. O Cyprianie Norwidzie: próba charakterystyki, przyczynki do obrazu życia i prac poety, na podstawie źródeł rękopiśmienniczych [On Cyprian Norwid: an attempt at a characterization, contributions to the picture of the poet’s life and works, on the basis of manuscript sources]. Vol. 1-2. Warszawa: Gubrynowicz i syn, 1909.
Łapiński, Zdzisław. “ ‘Gdy myśl łączy się z przestrzenią’. Uwagi o przypowieści ‘Quidam’ (‘When the thought is united with space.’ Remarks on the parable ‘Quidam’].” Roczniki Humanistyczne 24 (1976) fasc. 1:225-231.
Norwid, Cyprian. Pisma wszystkie. Zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył Juliusz W. Gomulicki [Complete Works. Collected and provided with critical commentaries by Juliusz W. Gomulicki]. Vol. 1-11. Warszawa: P1W, 1971-1976.
Stefanowska, Zofia. “Norwid a poemat dygresyjny [Norwid and the digressive poem].” In Zofia Stcfanowska. Strona romantyków. Studia o Norwidzie [Romantics’ site. Studies on Norwid], 145-152. Lublin: TN KUL, 1993.
Subko, Barbara. “O poematach Cypriana Norwida (próba typologii gatunku) [About the poems of Cyprian Norwid (sample typology of the genre)].” Prace Filologiczne 43 (1998):433-43.
Treugutt, Stefan. „Beniowski”. Kryzys indywidualizmu romantycznego [“Beniowski.” A crisis of the Romantic individualism]. Warszawa: PIW, 1964.
Windakiewicz, Stanisław. Walter Scott i Lord Byron w odniesieniu do polskiej poezji romantycznej [Walter Scott and Lord Byron’s relation to Polish Romantic poetry]. Kraków: Drukarnia UJ, 1914.
Woźniewska-Działak, Magdalena. Poematy narracyjne Cypriana Norwida. Konteksty literacko-kulturalne, estetyka, myśl [Cyprian Norwid’s narrative poems. Literary and cultural contexts, aesthetics, thought], Kraków: Księgarnia Akademicka, 2014.
Wyka, Kazimierz. “Norwid o Słowackim [Norwid on Słowacki].” In: Kazimierz Wyka. Cyprian Norwid. Studia, artykuły, recenzje, edited by Henryk Markiewicz, Marta Wyka, 267-274. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989.
Zaleski, Józef Bohdan. “List do L. Siemieńskiego 7 czerwca 1841 r. [A letter to L. Siemieński of 7th June 1841].” In Józef Bohdan Zaleski. Korespondencja, edited by Dionizy Zaleski. Vol. 1-2. Lwów: Księgarnia H. Altenberga, 1900-1901.
